Şark Meselesinin temel hedefi nedir, açıklayınız

Soru : Şark Meselesi XVIII. yüzyıldan itibaren Avrupa devletleri, Osmanlı Devleti’ni istila etmeye, iktisaden kullanmaya ve Hristiyan tebaayı ayaklandırmaya çalıştılar. Osmanlı Devleti’nin ortadan kaldırılması amacıyla Yakın Doğu ve Orta Doğu için yürütülen bu faaliyetler, kısaca “Şark Meselesi” olarak adlandırılmaktadır. (...) Fransa, İngiltere, Almanya-Avusturya ve Rusya gibi devletlerin gerek birbirlerine karşı üstünlük sağlamak gerekse Osmanlı topraklarını sömürmek veya Osmanlı Devleti’nden ticari-iktisadi çıkarlar elde etmek maksadıyla güttükleri Şark Meselesi’nde; özellikle XIX. yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren Rusya’nın istila siyaseti ile diğer Batılı devletlerin istismar siyaseti etkili oldu. Şark Meselesi çerçevesinde Boğazlar ile Yakın ve Orta Doğu’daki çıkarlarını korumaya çalışan Batılı devletler zaman zaman aralarında anlaşsalar da genellikle Rusya’nın Osmanlı topraklarından tek başına istifade etmesine mâni olmak maksadıyla Türklerle ittifak oluşturdular veya Türklere yardım ederek kendi çıkarlarını korumak istediler. Mustafa Küçük, Şark Meselesi Çerçevesinde ve İkinci Meşrutiyet’e Kadar Olan Dönemde Osmanlı Devleti’nin Siyasi Vaziyeti, Osmanlı Ansiklopedisi, C 2, s. 51-57 (Kısaltılmıştır.)
Şark Meselesinin temel hedefi nedir? Açıklayınız.

Ödev cevabı kısaca : Şark Meselesinin temel hedefi, Osmanlı Devleti'ni zayıflatmak, parçalamak ve sonunda ortadan kaldırmaktı. Avrupa devletleri, özellikle Rusya'nın da desteğiyle Osmanlı topraklarını istila etmeye, ekonomik olarak sömürmeye ve Hristiyan tebaayı ayaklandırmaya yönelik bir strateji izlediler. Bu şekilde Osmanlı Devleti'nin kontrolündeki bölgeleri ele geçirerek kendi siyasi ve ekonomik çıkarlarını artırmayı amaçladılar. Şark Meselesi, Osmanlı Devleti'nin toprak bütünlüğünü ve egemenliğini tehdit eden bir süreç olarak önemli bir yer tutmaktadır.