Sosyal hayatın canlanmasında, vakıf müesseselerinin rolü

Toplum genelinde maddi bakıma muhtaç olan kişilerin maddi konuda desteklenmesiyle beraber toplum içerisinde zengin ile fakir ayrımı kalmaması hedeflenmiştir. Vakıflar tarafından masrafları üstlenilen sağlık hizmetleri, devletin sağlık için harcadığı masrafları azaltmıştır. Vakıflar tarafından eğitim masraflarının üstlenilmesi, kültürü geliştirmiş ve eğitime teşvikler artırılmıştır. Sadece yerli halka değil de gayrimüslim halkında ihtiyaçlarını karşılayan vakıflar sayesinde farklı kültürler ile Türk kültürü kaynaşmıştır. Vakıflar tarafından kurulmuş olan Kervansaraylar, ticari faaliyetleri artırdığı için hem maddi gelir olmuştur hem de insanlar arası kaynaşma artmıştır.

Vakıfların Üstlenmiş oldukları toplumsal roller sonrasında sosyal hayatta meydana gelen olumlu değişiklikler şu şekilde seyretmiştir.

• Toplum içerisinde maddi bakıma muhtaç kişilerin desteklenmesi sağlanmıştır, bu şekilde toplumsal barış iklimi meydana gelmiştir,
• Kurulan şifahaneler ile akıl sağlığı ve diğer sağlık uygulamaları benimsenmiştir,
• Kültürün geliştirilmesi ve eğitimin teşviki amaçlanmıştır,
• Mektep, medrese, yurt, lonca, kervansaray kurularak, sosyal birlikteliğin sağlandığı ortamlar oluşturulmuştur,
• Vakıf kuruluşları sadece yerli halk değil gayri müslim halkın da ihtiyaçlarını karşılamış bu sayede farklı kültürlerin kaynaşması hızlanmıştır,
• Vakıflar sayesinde kurulan kervansaraylar ile ticari faaliyetlerin yanı sıra, uzak iklim ve coğrafyalarla kaynaşma imkanı elde edilmiştir.
• Padişah I. Mahmud döneminde kurulan Evkaf Nezareti ile vakıf ve sivil toplum kuruluşlarının faaliyetleri denetlenmiştir.