Tam gölge nedir

Cisimlerin ışığı geçirme özelliklerinin birbirlerinden farklı olduklarını geçen dersimizde öğrenmiştik. Saydam cisimler ışığı geçirebilirken saydam olmayan cisimler ışık ışınlarını geçirememektedirler. Saydam bir cisme el feneri ile ışık yollarsak saydam cismin arkasında kalan bölge aydınlanır fakat saydam olmayan bir cisme ışık yollarsak saydam olmayan cismin arkasında kalan bölgede karanlık bir bölge oluşur. Oluşan bu karanlık bölgeye tam gölde adı verilir.

Işık ışınlarının doğrusal bir yol izlediğini ve ışın( ) adı verilen çizgilerle gösterildiğini öğrenmiştik. Tam gölge oluşumunun sebebi de ışığın doğrusal yolla yayılmasından dolayı kaynaklanmaktadır. Cisimlere ait gölgelerin çizimi ise ışınlar kullanılarak bulunur. Cisimlerin gölgelerinin şekilleri cisimlerin şekilleri ile aynıdır diyebiliriz. Bir cismin gölgesinin şeklini oluşturmak için ışık kaynağından, cismin kenarlarından geçecek şekilde ışınlar çizilmelidir.

Gün içerisinde kendi gölgemizin veya diğer oluşan gölgelerin büyüklüklerinin farklılaştığını fark etmişsinizdir. Bu durumun sebebi güneş ışınlarının geliş açısı ile ilgilidir. Güneş ışınları ne kadar dik gelirse oluşan gölge boyu az olur. Güneş ışınları daha geniş açılarla geldiği zaman ise gölge boyu büyük olur.

Gölge oluşumu hangi alanlarda kullanılır

• Gölge oyunu
• Ellerimiz ile değişik hayvan figürleri oluşturabiliriz.
• Işık ve gölge oyunlarından yararlanarak pek çok sanatsal eserler oluşturulmaktadır.

Milattan önce 600’lü yıllarda Thales adlı bilim insanı da Keops Piramidi’nin yüksekliğini ölçmek için gölgeden yararlanmış. Yere kendi boyu uzunluğunda bir çizgi çizen Thales, kendi gölge boyunun bu çizgiye eşit olduğu anı beklemiş. Sonra piramidin gölgesinin boyunu yardımcılarına işaretleterek piramidin yüksekliğini ölçmeyi başarmış

Tam gölgenin boyutunu etkileyen faktörler nelerdir 

Elektriklerin olmadığı akşamlar evlerde mumlar yakılır. Büyük ihtimalle sizlerde can sıkıntısından mumun etrafına yaydığı ışıkla kendinize farklı oyunlar çıkarmışsınızdır. Ellerinizle gölgelerden tavşan, kartal, köpek gibi çeşitli canlıların şekillerine benzer gölgeler oluşturmuşsunuzdur. Dikkat ettiyseniz bu gölgeleri oluştururken ellerinizi ışık kaynağına (muma) yaklaştırdıkça duvarda oluşan görüntünün boyutunun arttığı görmüşsünüzdür. Saydam olmayan cisimler ışık ışınlarını geçirmediği için bu cisimlerin arkalarında karanlık bir bölgenin varlığından yani gölgeden bahsetmiştik. Cisimlerin gölgelerinin boyutları bazı durumlara göre değişmektedir. Örneğin el fenerinin önüne elimiz koyduğumuzda karşı duvarda bir gölge oluşur. Eğer elimizi el fenerinden uzaklaştırırsak duvarda oluşan gölgenin boyutu küçülür.