Sosyal bir bilim olan tarih, bilinmeyene yönelerek onu kendi yöntemleriyle keşfetmeye çalışır ve bilimsel bilgiyi ortaya çıkarmak için kaynaklardan yararlanır. Çünkü kaynak olmadan tarihî gerçekleri ortaya çıkarmak ve onları yazmak mümkün değildir.

Tarih biliminin yöntemi aşamaları

1. Tarama (Kaynak Arama): Tarihe kaynaklık edebilecek her türlü bilgi ve verilerin bulunması aşamasıdır.
2. Tasnif (Sınıflandırma): Toplanan verilerin bir sistem dahilinde sınıflandırılması aşamasıdır.
3. Tahlil (Çözümleme): Elde edilen verilen kaynak ve bilgi yönünden yeterli olup olmadığının kontrol edilmesi aşamasıdır.
4. Tenkit (Eleştiri): Toplanan verilerin gerçekliği ve bilgi açısından güvenirliliğinin tespit edildiği aşamasıdır.
5. Terkip (Sentez): Toplanan verilerin birleştirilerek sonuca ulaşılması aşamasıdır. Bu aşamada olaylar değişik açılardan (kültürel, ekonomik vb.) incelenerek sonuca ulaşılır.

Tarihî bilgiye kaynaklık eden malzemelerdir

Birinci el kaynaklar (Ana kaynak); Olayın geçtiği döneme ait belge ve buluntulardır: Kitabe, abide, arkeolojik buluntu, para vb.

İkinci el kaynaklar; Olayın geçtiği döneme yakın ya da o dönemin kaynaklarından faydalanılarak meydana getirilen eserlerdir.

Sözlü kaynaklar, Efsaneler, destanlar, menkıbeler vb.
Yazılı kaynaklar, Tabletler, kitabeler, fermanlar, beratlar vb.
Sesli ve görüntülü kaynaklar, Resimler, fotoğraflar, filmler, video bantları vb.
Gerçek eşya ve nesneler, Arkeolojik buluntular ile tarihî eşya ve nesneler.