Türkiye’de 1923 ile 1963 yılları arasında uygulanan nüfus politikalarının dayanak noktaları

Ülkemizde birçok nüfus artış ya da azalış durumları karşısında politikalar uygulanmıştır. Ülkemiz coğrafyasında Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulduğu günden itibaren çeşitli savaşların, afetlerin yaşanması durumu çeşitli politikaların da düzenlenmesine neden olmuştur. Hemen her dönemde nüfus planlaması yapılmıştır.

Türkiye’de 1923 ile 1963 yılları arasında uygulanan nüfus politikalarının dayanak noktaları şu şekildedir:

• Fazla nüfusun siyasi ve askeri bir güç olmasıdır.
• Tarımda makineleşmenin yetersiz olmasıdır.
• Erkek insan gücüne olan ihtiyacın hızla artmasıdır.
• Kalkınmanın zorunlu hale gelmesidir.
• Çoğalma yoluyla iş bölümü ve ihtisas kazanma ihtiyacının giderilmesidir.
• Ölüm oranının yükselmesine karşın doğum oranının arttırılmaya çalışılmasıdır.

Buna göre cumhuriyetin ilk yıllarında ülkemizin kalkınması ve savunulması için nüfus artış hızımızın artırılması gerekmekteydi. Bu nedenle 1923 ile 1963 yılları arasında Türkiye’de nüfus artış hızını artırmaya yönelik politikalar benimsenmiştir. Benimsenen bu politikalar sonucunda İkinci Dünya Savaşı  dönemi  hariç,  nüfus  artış  hızı  sürekli artmış,1960 yılında binde 28’i geçmiştir.

Bu amaçla gerçekleştirilen başlıca uygulamalar şunlardır:

• 1929’da çıkarılan bir yasayla çok çocuklu aileler, yol vergisinden muaf tutulmuştur.
• 1930’da doğumevleri kurulmuştur. Böylece anne ve çocuk sağlığına önem verilmiştir.
• 1930 yılında çıkarılan bir yasayla altı ve fazla çocuğu olan kadınların para ya da madalya ile ödüllendirilmesi kabul edilmiştir.
• 1930 yılında gebeliği önleyici yöntemlerin ithali, üretilmesi, kullanılması ve kullanılmasının teşvik edilmesi yasaklanmıştır.
• Göçleri teşvik etmek için göçmenlere 1934’te gümrük muafiyeti getirilmiştir.
• Ülkemize gelen göçmenler, toprakların işlenmesi için ülkemize dengeli bir şekilde yerleştirilmeye çalışılmıştır.
• Evli ve çocuklu memurların maaşlarına çocuk katkısı yapılmıştır.
• Çok çocuklu ailelere hazineye ait topraklardan dağıtılması kararlaştırılmıştır.
• Doğurganlık sürecini uzatmak için evlenme yaşı düşük tutulmuştur. 1938’de çıkarılan bir yasayla erkeklerde evlenme yaşı 17, kadınlarda 15’e indirilmiştir.
• Kimsesiz çocukları korumak için çocuk esirgeme kurumlarının sayısı artırılmıştır.
• Bilinçli düşük yapan ya da yaptıranlara ceza verilmesi kararlaştırılmıştır.