Türkiye’de depremler ve fay hatları
Türkiye jeolojik gelişimini henüz tamamlamamış genç oluşumlu bir ülke olduğu için fay hatlarının, depremlerin ve sıcak su kaynaklarının oldukça fazla olduğu bir ülkedir.
Türkiye’nin Alp-Himalaya dağ sistemine bağlı olarak oluşan genç bir yapısının olması IV. zamanda epirojenez ile topluca yükseltilmesi ve Arap levhası tarafından sürekli olarak kuzeye doğru itilmesi nedeni ile çok sayı fay hattı tarafından kırılmış bir yapıya sahiptir. Ülkemiz Arap levhasının kendisini sürekli olarak sıkıştırması nedeni ile kuzey batıya doğru kayma hareketi göstermektedir. Bu sıkıştırma ve kayma hareketi levha sınırlarında ve fay hatlarında gerilmelere neden olmakta, ortalama 3-5 yıllık periyotlar da çok sayıda can ve mal kaybına neden olan şiddetli depremlere maruz kalmaktadır. Yukarıda verilen Türkiye’deki fay hatlarını gösteren harita incelendiğinde üç büyük fay hattı ve deprem kuşağının bulunduğu görülmektedir. Bu fay hatları ve deprem kuşakları şu şekildedir:
Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF): Türkiye'nin en aktif ve en büyük deprem kuşağıdır. Arap platformunun kuzeye doğru sıkıştırması ile yanal hareket görülen belirli aralıklar ile önemli depremler üreten kuşaktır. Saros Körfezi'nden başlayarak Balıkesir, Bursa, Yalova, Bolu, Kastamonu, Çankırı, Amasya, Tokat, Erzincan üzerinden Muş ilinin Varto ilçesine ulaşır kuzey doğuya dönerek Kars, Ardahan üzerinden Ermenistan’a devam eder. 1939 Erzincan, 1942 Niksar, 1943 Tosya, 1944 Bolu-Gerede, 1966 Varto, 1982 Erzincan, 1999 Gölcük ve 1999 Düzce depremleri bu fay hattında görülen depremlerden bir kaçıdır.
Doğu Anadolu Fay Hattı (DAF): Doğu Afrika’dan başlayan Lübnan ve Suriye üzerinden Türkiye’ye ulaşan deprem kuşağıdır. Hatay, Adıyaman, Malatya, Elazığ üzerinden Muş ilinin Varto ilçesine ulaşır. Daha sonra güney doğuya dönerek Bitlis ve Hakkari üzerinden İran’a devam eder. Bu kuşakta da dönem dönem önemli depremler meydana gelir. 1964 Malatya, 1971 Bingöl ve 1984 Doğu Beyazıt depremleri bu fay hattında görülen depremlerden birkaç tanesidir. En son 2011 Van depremi’de bu fay hattında meydana gelmiştir
Batı Anadolu Deprem Kuşağı (BAF): IV. Jeolojik zamanda gerçekleşen epirojenez sırasında gerçekleşen yükselmeler sırasında oluşan kırılmalar ile meydana gelmiştir. Bakırçay, Büyük Menderes, Küçük Menderes, Gediz çöküntü ovaları ile Uşak, Kütahya ve Burdur çevresini içerisine alır. Çok sık ancak nispeten gücü daha az olan depremler üretir. 1914 Afyon - Bolvadin, 1914 Burdur, 1953 Aydın -Söke, 1957 Muğla - Fethiye, 1970 Gediz, 1995 Afyon - Dinar ve 2011 Kütahya - Simav depremleri bu fay hattında görülen depremlerden birkaç tanesidir.
Yorumların her türlü cezai ve hukuki sorumluluğu yazan kişiye aittir. Eğitim Sistem yapılan yorumlardan sorumlu değildir.