Türkiye'de görülen iklim tipleri
İklim nedir
Yüzlerce km²’lik sahaları etkileyen büyük iklim gruplarına makroklima adı verilmektedir. Bununla birlikte makroklimalar içerisinde, değişik iklim özellikleri gösteren özel koşullu küçük iklim alanlarına da mikroklima denilmektedir. Genel özellikleri bakımından yeryüzünde görülen başlıca iklim tipleri sıcak iklimler, ılıman iklimler ve soğuk iklimler olarak üç gruba ayrılır. Bu iklimler kendi içlerinde yağış miktarı ve rejimi, kış ılıklığı, yıllık sıcaklık ortalamaları gibi özellikler de dikkate alınarak alt iklim tiplerine ayrılır. İklim tiplerini ayırmada en etkili ölçüt doğal bitki örtüleridir. Ayrıca bölgede yetiştirilen tarım ürünlerine bakılarak da iklim tipleri hakkında yorum yapılabilir. Yerşekillerinin yükseklik ve uzanış yönlerinin, rüzgâr ve hava kütlelerinin, kara ve deniz dağılımının farklı olması gibi nedenlerden dolayı iklim ve bitki örtüleri yeryüzünde düzenli kuşaklar oluşturamazlar.
- Karasal iklim
- Akdeniz iklimi
- Karadeniz iklimi
1. Karadeniz İklimi
Her mevsim yağışlı olan bu iklimde en çok yağış sonbahar mevsiminde görülür. Yağış rejimi düzenlidir. Yağışlar, yamaç yağışları şeklinde olup yağış miktarları 700-2300 mm arasındadır. Doğal bitki örtüsü, kıyı kesiminde geniş yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlardır. Bu ormanlar, yamaç boyunca yukarıya çıkıldıkça yerini iğne yapraklı ormanlara bırakır. Yüksek kesimlerde dağ çayırları bulunur.
a. Doğu Karadeniz Tipi
- Yıllık sıcaklık ortalaması : 14°C - 15°C
- Ocak ayı sıcaklık ortalaması : 7°C
- Temmuz ayı sıcaklık ortalaması : 23°C
- Yıllık yağış miktarı 1500-2500 mm
b. Orta Karadeniz Tipi
- Yıllık sıcaklık farkları azdır.
- Yıllık sıcaklık ortalaması : 14°C - 15°C
- Ocak ayı sıcaklık ortalaması : 7°C
- Temmuz ayı sıcaklık ortalaması : 23°C
- Yıllık yağış miktarı : 700 – 900 mm
c. Batı Karadeniz Tipi
- Yıllık sıcaklık ortalaması : 13°C - 14°C
- Ocak ayı sıcaklık ortalaması : 5°C
- Temmuz ayı sıcaklık ortalaması : 21°C
- Yıllık yağış miktarı : 1000-1500 mm
Karadeniz ikliminin özellikleri
- Karadeniz Bölgesi’nin kıyı kesimlerinde görülür.
- Her mevsim yağışlıdır. En çok yağış sonbahar ile kış aylarında düşer.
- Türkiye’de görülen iklimler içinde yıllık yağış miktarı en fazla olandır.
- Yazlar serin ve yağışlı, kışlar ılık ve yağışlı geçer.
- Yıllık sıcaklık farkı azdır.
- Bulutluluk oranı yüksek, güneşli gün sayısı azdır.
- Karadeniz iklimi yer şekillerinin farklılığı nedeniyle 3 alt tipe ayrılmıştır.
2. Akdeniz İklimi
Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. En çok yağışı kış mevsiminde alır ve yağış rejimi düzensizdir. Yağışlar genelde cephesel yağış şeklinde olup yağış ortalaması 600-1200 mm civarındadır. Doğal bitki örtüsü Kızılçam ormanları, maki ve garig bitki topluluğudur
a. Asıl Akdeniz Tipi
- Akdeniz ve Ege kıyılarında görülür.
- Dağların kıyıdan hemen sonra yükseldiği yerlerde yağış miktarı artar.
- Kış sıcaklığının en yüksek olduğu yerler Akdeniz kıyılarıdır.
- Yıllık sıcaklık ortalaması : 18°C - 19°C
- Ocak ayı sıcaklık ortalaması : 8°C - 9°C
- Temmuz ayı sıcaklık ortalaması : 28°C - 30°C
- Yıllık yağış miktarı : 750 – 1000 mm
b. Bozulmuş Akdeniz Tipi (Marmara Tipi)
- Gelibolu Yarımadası ile Güney Marmara kıyılarında daha yaygın olan bu iklim tipi, Trakya’nın büyük bir bölümünde de görülür.
- Akdeniz iklimi ile Karadeniz iklimi arasında geçiş özelliği gösterir.
- Enlem farkı nedeniyle sıcaklık ortalamaları Asıl Akdeniz tipine göre düşüktür.
- Kar yağışı ve don olayı Asıl Akdeniz tipine göre daha sık görülür.
- Yıllık sıcaklık ortalaması : 12°C - 15°C
- Ocak ayı sıcaklık ortalaması : 5°C - 6°C
- Temmuz ayı sıcaklık ortalaması : 24°C
- Yıllık yağış miktarı : 600 – 800 mm
Akdeniz ikliminin özellikleri
- Yazları sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçer.
- Kar yağışı ve don olayı ender görülür.
- En yağışlı mevsim kış, en kurak mevsim yazdır.
- Yaz kuraklığı belirgindir.
- Akdeniz iklimi sıcaklık ortalamaları farklı olduğu için 2 tipe ayrılır.
3. Karasal İklim
Türkiye’de iç kesimlerde görülen iklim tipidir. Yaz mevsimi sıcak, kış mevsimi soğuktur. Yağış ortalaması 300-600 mm civarındadır. Yıl içinde en çok yağışı ilkbahar ve yaz başında alır. Yağış rejimi düzensizdir.
a. İç Anadolu Tipi
- En yağışlı mevsim ilkbahardır.
- Yıllık sıcaklık ortalaması : 10°C - 12°C
- Ocak ayı sıcaklık ortalaması : 2°C - 4°C
- Temmuz ayı sıcaklık ortalaması : 25°C
- Yıllık yağış miktarı : 250 – 500 mm
b. Güneydoğu Anadolu Tipi
- Türkiye’nin en sıcak iklim bölgesidir.
- Yazlar çok sıcak, kurak ve uzun, kışlar ılık, yer yer soğuk ve kısa geçer.
- Yaz kuraklığının en belirgin olduğu bölgedir.
- Bölgenin batısında kış yağışları, doğusunda ilkbahar yağışları belirgindir.
- Yıllık sıcaklık ortalaması : 15°C – 19°C
- Ocak ayı sıcaklık ortalaması : 1°C - 2°C
- Temmuz ayı sıcaklık ortalaması :30°C den yüksek
- Yıllık yağış miktarı : 400 – 700 mm
c. Doğu Anadolu Tipi (Yazın Yağışlı Tip)
- En yağışlı mevsimler, yaz ve ilkbahardır.
- Kar yağışı ve don olayı çok sık görülür.
- Yükseltinin etkisiyle kar yağışı diğer bölgelere göre erken başlar.
- Yıllık sıcaklık ortalaması : 3°C - 6°C
- Ocak ayı sıcaklık ortalaması : -12°C’den düşük
- Temmuz ayı sıcaklık ortalaması :21°C - 22°C
- Yıllık yağış miktarı : 400 – 600 mm
d. Doğu Anadolu Tipi (Yazları Kurak Tip)
- Yıllık sıcaklık ortalaması : 12°C – 12°C
- Ocak ayı sıcaklık ortalaması : -8°C
- Temmuz ayı sıcaklık ortalaması :25°C den yüksek
- Yıllık yağış miktarı : 300 – 500 mm
Karasal İklimin Özellikleri
Kuzey Anadolu ve Toros Dağları denizel etkilerin iç bölgelere girmesini zorlaştırdığı için iç kesimlerde iklim karasallaşmıştır.
Geçiş İklimi
Eğitim Sistem'i Google Haberler'de ücretsiz bir şekilde takip ederek bize destek olun. Yapmanız gereken oldukça basit. "Şimdi Takip Et" butonuna tıkladıktan sonra açılan sayfanın sağ üst tarafında yer alan yıldız simgesine dokunmanız yeterlidir.
Şimdi Takip Et
Yorumların her türlü cezai ve hukuki sorumluluğu yazan kişiye aittir. Eğitim Sistem yapılan yorumlardan sorumlu değildir.