Türkiye’de nemlilik ve yağışı etkileyen faktörler nelerdir

Nemlilik ve yağış koşulları ülkemizdeki bitki dağılışı, bitki türleri, tarım ürünü çeşitlerini ve nüfusun alansal dağılışını etkileyen en temel faktörler arasındadır. Ülkemizde nemlilik ve yağış üzerinde etkili olan unsurlar yer şekilleri, yükselti, bakı, karasallık, denize yakınlık ve rüzgârlardır. Türkiye’ de nemliliğin en yüksek olduğu yerler denize yakın olan alanlardır. Özellikle Karadeniz ve Akdeniz bölgelerimizde nem oranı yüksek iken, Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinde düşüktür.

Türkiye’nin yıllık yağış ortalaması 600 mm civarındadır. Yağışlar ülkemize eşit oranda dağılmamıştır. Yağışlar genel olarak kıyıdan iç kesimlere ve dağların denize bakan yamaçlarından iç yamaçlara doğru azalma görülmektedir. Karadeniz bölgesinin doğusu en çok yağış alan bölgedir. (Rize ve çevresi 2300 mm) Karadeniz bölgesinin batısı ve Antalya Körfezi’nin batısına doğru yağış ortalamaları yüksektir. Yurdumuzda en az yağış İç Anadolu bölgemize düşer. Kuraklığın en çok hissedildiği yerler Tuz Gölü çevresi, Iğdır Ovası ve Malatya Ovası gibi etrafı yüksek dağlarla çevrili alanlardır.

Türkiye’de oluşumlarına göre yağışları üçe ayırabiliriz:
Orografik yağışlar, Denizden gelen nemli hava kütlelerinin denize paralel şekilde uzanan dağ yamaçları boyunca yükselerek soğuması sonucu oluşan yağışlardır. Karadeniz, Akdeniz ve Yıldız Dağları çevresinde görülür.
Konveksiyonel yağışlar, İlkbahar ve yaz başlarında gündüz ısınan havanın yükselmesi ve soğuması ile oluşur. Denizden uzak iç kısımlarda daha yaygındır. En fazla İç Anadolu bölgesinde görülür. Kırkikindi yağışları da denir.
Cephesel yağışlar, Özellikle kış mevsiminde kuzeyden gelen soğuk hava kütleleri ile güneyden gelen ılık hava kütlelerinin karşılaştığı alanlarda, ılık ve nemli havanın soğuk hava kütlesinin üzerine yükselerek soğuması sonucu oluşan yağışlardır. En fazla Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerimizde görülür.