Türkiye’nin büyük ölçüde hangi jeolojik zamanda kara hâline geldiğini araştırınız

Ödev cevabı kısaca,
Türkiye'nin büyük ölçüde kara hâline geldiği jeolojik zamana "Tersiyer Dönem" denir. Bu dönem, yaklaşık olarak 65 milyon yıl önce Kretase Dönemi'nin sonunda başlamış ve 2.6 milyon yıl önce Kuaterner Dönemi'nin başlangıcına kadar sürmüştür. Tersiyer Dönem boyunca denizlerde ve karalarda büyük değişiklikler yaşanmış, Türkiye'nin coğrafi yapısı da bu süreçte oluşmuştur. Bu dönemde sırasıyla deniz çekilmeleri, dağ oluşumları, volkanik faaliyetler ve iklim değişiklikleri gibi etkiler Türkiye'nin bugünkü topraklarını şekillendirmiştir.

Türkiye, Alpin kıvrım kuşağı içindedir ve bu kuşağın genel nitelikleri yanında, kendine has bir takım jeolojik özellikleri de içermektedir.

Üçüncü Jeolojik Zamanın (Tersiyer) başında Anadolu’nun büyük bir bölümü kara haline gelmiştir. Denizler Kuzey Anadolu, Trakya ve Toros dağ kuşaklarının alçak kısımlarında yer almıştır. Bu zamanın başlarında Anadolu’ya sıcak ve kurak bir iklim hakim olmuş ve Ankara-Çankırı-Sivas arası ile Kuzey Anadolu’daki kapalı havzalarda buharlaşma sonucu tuzlu ve jipsli tortullar meydana gelmiştir. Bu zamanın ortalarına doğru ise, Alp dağ oluşum hareketleri ile Kuzey Anadolu ve Toros dağları oluşmuştur. Üçüncü Jeolojik Zamanın sonlarına doğru Anadolu’nun iç kesimlerinde çökme olmuş ve çukur alanlar göllerle kaplanmıştır. Döneme sıcak ve yağışlı bir iklimin hakimiyeti sonucunda gür ormanlar yetişmiş ve bu dönemde göllerde biriken organik maddelerden Soma, Aydın, Yatağan, Elbistan ve Beypazarı linyit yatakları oluşmuştur. Güneydoğu Anadolu’da biriken tortullar ve organik maddeler de daha sonra meydana gelen yer hareketleri ile sıkışarak Adıyaman ve Siirt dolaylarında petrol yatakları meydana gelmiştir.

Ülkemizde Paleozoyik’te (Birinci Jeolojik Zaman) oluşmuş masif (eski) arazilere Yıldız Dağları, Alanya-Anamur, Kırşehir, Zonguldak ve Bitlis çevresinde rastlanır. Paleozoyik’te ülkemizin bulunduğu yerde bol yağışlı ve sıcak bir iklim hüküm sürmekteydi ve bu alanda gür bir bitki örtüsü bulunmaktaydı. Bu bitkilerin kalıntılarının belirli alanlarda birikmesi sonucunda Zonguldak çevresinde taş kömürü yatakları oluşmuştur.