Ülkeler neden farklı nüfus politikaları izlemektedir

Her ülkenin farklı nüfus politikası uygulamasının temel sebebi ülkelerin, kalkınma hızları, gelişmişlikleri, sahip olduğu zenginlik kaynakları, nüfusun nitelik ve nicelikleri arasında denge kurmak istemesidir.

Nüfusun, belli bir zamanda dünyanın herhangi bir yerinde, bir ülkede, bir bölgede veya bir yörede bulunan insan sayısı olduğunu 10. sınıf coğrafya dersinde öğrenmiştiniz. Hangi dönemde olursak olalım nüfus, bir ülkenin kalkınmasında, gelişmesinde, ülkelerin tanıtımında, üretim ve tüketimi üzerinde son derce etkilidir. Her ülkenin nüfus artış hızı, ekonomik gelişmesi, halkın kültür düzeyi birbirinden farklı olduğu için izledikleri nüfus politikaları da birbirinden farklıdır. Bu nedenlerle ülkeler kalkınma planlarını yaparken nüfuslarını dikkate alırlar.

Nüfus ve nüfusun özellikleri ülkelerin kalkınması ve varlığını sürdürmesi açısından önemli olmakla beraber, günümüzde nüfusun niteliği üzerinde durulmakta, her ülke iktisadi, siyasi, eğitim ve kültürel özelliklerine göre farklı nüfus politikaları uygulamaya koymaktadır. Dünyada genel olarak üç çeşit nüfus politikası uygulanmaktadır.

1. Nüfus artış hızını azaltmaya yönelik uygulanan nüfus politikası. Doğum oranlarının ve doğal nüfus artışının yüksek olduğu, az gelişmiş ülkelerde nüfusun, kalkınma hızını yavaşlattığı ve doğal kaynakların tüketimini hızlandırdığı gerekçesiyle nüfus artış hızını azaltmaya yönelik uygulanan politikalardır Çin, Hindistan, Endonezya, Nijerya, Malezya ve Kenya gibi ülkeler.

2. Nüfus artış hızını yükseltmeye yönelik uygulanan nüfus politikası Nüfusu hızla yaşlanan gelişmiş ülkelerin, nüfus artış hızını yükseltmek ve ülkelerin dinamizmini kaybetmemesi için (Avrupa ülkeleri) nüfusu artırmak ve doğumu teşvik etmek amacıyla uyguladıkları politikalardır. Japonya, İsviçre, Fransa, Danimarka, Rusya, ABD, Kanada ve İngiltere gibi gelişmiş ülkeler.

3. Nüfusun nitelik ve niceliğini iyileştirmeye yönelik uygulanan nüfus politikası. Bu gruptaki ülkelerin aile planlaması ile nüfus artışını dengede tutmaya çalışırken, bir taraftan da nüfusun niteliğini (eğitim seviyesini) ve niceliğini (sağlık ve doğurganlık oranlarını) artırmaya yönelik uyguladıkları politikalardır. Türkiye, Peru, Meksika, Mısır, Pakistan gibi ülkeler.