XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin stratejik rakipleri kimler olabilir

Osmanlı - İran İlişkileri : Osman Devleti'nin doğu siyasetinin temelini İran ile olan ilişkiler oluşturur. XVI. yüzyılda başlayan Osmanlı - İran ilişkileri XVII. yüzyılda da devam etti. Bu iki devletin arasındaki savaşların en önemli nedeni sınır sorunu olmuştur.

Osmanlı - Lehistan İlişkileri : Lehistan ile Osmanlı Devleti arasındaki ilk ilişkiler II. Murat Dönemi'nde başlamıştır. İki devlet arasında genellikle iyi ilişkiler kurulmuş, 1575 - 1587 yılları arasında Lehistan Osmanlı himayesi altında kalmıştır. Ancak XVII. yüzyılda iki devlet arasında savaşlar yaşanmıştır.

Osmanlı - Venedik İlişkileri : Osmanlı Devleti ile Venedikliler arasında yapılan savaşların temelini denizlerde üstünlük kurma ve ticareti faaliyetlerin en üst düzeye çıkarılması amacı olmuştur.

Osmanlı - Rus İlişkileri : Osmanlı Devleti ile Rusya arasındaki ilk ciddi ilişkiler II. Bayezid Dönemi'nde görülmüştür. İki devlet arasında savaşlar XVII. yüzyıl sonlarında başlamıştır. XVII. yüzyılda Osmanlı - Rus Savaşında Dinyeper Kazakaları sorunu etkili olmuştur. Vezir-i Azam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın çıktığı sefer sonucunda Çehrin Kalesi alındı (1678). İki devlet arasında Bahçesaray Antlaşması imzalandı (1681). Bu antlaşmaya göre; Dinyeper nehrinin sağ tarafındaki topraklar Osmanlılarda Kiyev şehri Ruslarda kaldı. Bahçesaray Antlaşması Osmanlı Devleti'yle Rusya arasındaki ilk resmi antlaşmadır.

Osmanlı - Avusturya İlişkileri : Osmanlı - Avusturya ilişkileri Kanuni Dönemi'nde başlamıştır. Taraflar arasında zaman zaman savaşlar ve barışlar yapılmıştır. Ancak XVI. yüzyılın sonlarında sınır boylarında meydana gelen karşılıklı akınlar yüzünden Kanuni Dönemi'nde sağlanan barış bozuldu. 1593'te başlayan savaş sırasında Erdel, Eflak ve Boğdan beyleri Avusturya ile işbirliği yaptı. Osmanlı kuvvetleri Eğri kalesini ele geçirdiler. Osmanlı padişahı III. Mehmet'in de bizzat katıldığı Haçova Meydan Savaşı'nda Avusturya ordusu bozguna uğratıldı (1596) ve Kanije kalesi ele geçirildi (1600). Bu savaşlarda Avusturyalılar hafif ateşli silahlar kullandığı için Osmanlılar oldukça zorlanmıştır. Osmanlı - Avusturya savaşları Zitvatorok Antlaşması ile sona ermiştir (1606).