Yeryüzündeki iklim tipleri

Yeryüzündeki iklim tipleri
Yeryüzündeki iklim tipleri nelerdir, yeryüzündeki iklim tipleri kaça ayrılır bu konuda sizlere kısa bilgiler vereceğiz.

Bir iklim bölgesindeki sıcaklık ve yağış koşulları o bölgedeki doğal ve beşerî ortamı doğrudan etkiler. Dolayısıyla her iklim tipinin doğal ve beşerî ortamı, yani coğrafi ortamı birbirinden farklıdır. Yeryüzündeki iklim tipleri; sıcak, ılıman ve soğuk iklimler olarak üç gruba ayrılır.

İklim bölgeleri içerisinde çeşitli nedenlerden dolayı belirgin farklılıklar gösterebilen küçük alanlara mikroklima iklim bölgesi denir. Ayrıca iklim bölgeleri arasında kalan ve birkaç iklim tipinin özelliklerini de kısmen gösteren alanların iklimine ise geçiş iklimi adı verilir.

Yeryüzündeki İklimler

  • Sıcak İklimler
    • Ekvatoral
    • Savan
    • Çöl
    • Muson
  • Ilıman İklimler
    • Akdeniz
    • Ilıman Okyanusal
    • Step
    • Sert Karasal
  • Soğuk İklimler
    • Tundra
    • Kutup

Sıcak İklımler

Ekvatoral İklim

10° kuzey ve güney enlemleri arasındaki Amazon Havzası, Kongo Havzası, Gine Körfezi ile Endonezya Takım Adaları’nda etkili olan iklimdir. Sıcaklık ortalaması 25°C civarı olup günlük ve yıllık sıcaklık farkı oldukça (1-2°C) azdır. Yağışlar genellikle yükselim yağışı şeklindedir. Yıllık toplam yağış miktarı, ortalama 2.000 mm civarında olup yağış yıl içine düzenli dağılır. Doğal bitki örtüsü; uzun boylu, geniş yapraklı ve yıl boyu yaprağını dökmeyen ağaçlardan oluşan yağmur ormanlarıdır. Dünya’da bitki ve hayvan türü çeşitliliğinin en fazla olduğu iklim bölgesidir.

Savan İklimi

(Subtropikal İklim) Her iki yarım kürede 10° ile 20° enlemleri arasındaki Orta Afrika ile Güney Amerika’da görülen iklimdir (Harita 1.28). Sıcaklık ortalaması, 20°C civarında olup yıllık sıcaklık farkı 4°C ile 5°C civarındadır. Yağışları, yükselim yağışı şeklindedir. Yıllık toplam yağış miktarı, ortalama 1.000-2.000 mm arasında olup yağış yıl içine düzenli dağılmamıştır. Doğal bitki örtüsü, yağışlı dönemde yeşeren uzun boylu otlardan oluşan savan bitki topluluğudur.

Muson İklimi

En belirgin olarak görüldüğü yer, Güney ve Güneydoğu Asya’dır. Bu iklim tipinin oluşumunda muson rüzgârları etkili olmuştur (Harita 1.29). Sıcaklık ortalaması, 15°C ile 20°C arasında olup yıllık sıcaklık farkı ise 10°C civarındadır (Grafik 1.4). Yağışlar daha çok orografik yağış şeklindedir. Yıllık toplam yağış miktarı, ortalama 2.000 mm civarındadır ve yağış yıl içine düzenli dağılmaz. Yağışlar, yaz musonu rüzgârlarının etkisiyle yaz mevsiminde artar. Doğal bitki örtüsü, kurak dönemde yapraklarını döken geniş yapraklı ağaçlardan oluşan muson ormanlarıdır.

Çöl İklimi

30° dinamik yüksek basınç alanı üzerindeki karalar ile Asya ve Kuzey Amerika kıtalarının iç kesimlerinde etkili olan iklimdir (Harita 1.30). Sıcaklık ortalaması 30°C civarında olup günlük sıcaklık farkı fazladır. Yağışlar yükselim yağışı şeklinde olur. Yıllık toplam yağış miktarı 200 mm' nin altında olup yağış yıl içine düzenli dağılmamıştır. Doğal bitki örtüsü kuraklığa dayanıklı otlar ve kaktüs gibi dikenli bitkilerdir.

Ilıman İklımler

Akdeniz İklimi 30° ile 40° kuzey ve güney enlemleri arasındaki Akdeniz kıyısı çevresi, Portekiz’in güney kesimi, Güney Afrika’daki Kap Bölgesi, Şili’nin orta kesimi, Kuzey Amerika’nın Kaliforniya Bölgesi, Avustralya’nın güney ve güneybatı kıyılarında etkili olan iklimdir. Sıcaklık ortalaması, 15°C ile 20°C arasındadır, yıllık sıcaklık farkı ise 18°C civarındadır (Grafik 1.6). Yağışların önemli bir miktarı kış mevsiminde düşer. Kış yağışları, cephe yağışı şeklindedir. Yıllık yağış miktarı, ortalama 600-1.000 mm arasında olup yağış yıl içine düzenli dağılmamıştır. Doğal bitki örtüsü, kızılçam ağaçlarından oluşan ormanlardır. Ancak ormanların tahrip edildiği alanlarda maki bitki topluluğu yayılmıştır.

Ilıman Okyanusal İklim

30° ile 60° kuzey ve güney enlemlerindeki Avrupa'nın batı kıyıları ile Kuzey Amerika’nın batı ve güneydoğu kıyılarında, Avustralya ile Güney Afrika’nın doğu kıyılarında, Yeni Zelanda ile Şili’nin güney kıyılarında etkili olan iklimdir (Harita 1.32). Sıcaklık ortalaması, 15°C civarında olur ve yıllık sıcaklık farkı 10°C civarındadır. Yıllık toplam yağış miktarı, ortalama 1.500 mm civarında olup yağış yıl içine düzenli dağılmıştır. Doğal bitki örtüsü, alçak kıyı kuşağında kışın yaprağını döken ormanlar, iç ve yüksek kesimlerde önce karışık ormanlar daha yükseklerde ise iğne yapraklı ormanlardır

Step İklimi

Orta kuşakta deniz etkisinden uzak olan karalarının iç kesimlerinde etkili olan iklimdir. Orta Asya’da, Kuzey Amerika’nın, Orta Doğu ülkelerinin, Avustralya, Afrika ve Güney Amerika’daki çöl bölgelerinin etrafında dar bir şerit hâlinde görülür (Harita 1.33). Sıcaklık ortalaması, 15°C civarında olup yıllık sıcaklık farkı 15°C ile 30°C arasındadır. Yağışları, bahar döneminde yükselim yağışı şeklindedir. Yıllık toplam yağış miktarı, ortalama 250-500 mm civarında olup yağış yıl içine düzenli dağılmamıştır. Doğal bitki örtüsü ilkbahar yağışlarıyla yeşeren, yaz sıcaklarıyla kuruyan, kısa boylu otlardan oluşan step (bozkır) bitki örtüsüdür.

Sert Karasal iklim

Orta kuşak karalarının yüksek enlemlerinde (Sibirya, Kanada, Norveç vb.) ve yüksek dağlık alanlarda etkili olan iklim tipidir. Sıcaklık ortalaması, 0°C ile 10°C arasında olup yıllık sıcaklık farkı 20°C ile 40°C civarındadır (Grafik 1.9). Yağışları yaz döneminde yükselim yağışı şeklindedir. Yıllık toplam yağış miktarı, ortalama 500-600 mm civarında olup yağış yıl içine düzenli dağılmamıştır. Doğal bitki örtüsü, soğuğa dayanıklı iğne yapraklı ağaçlardan oluşan tayga ve boreal adı verilen ormanlar ile yaz yağışlarıyla yeşeren uzun boylu çayırlardır

Soğuk Iklımler

Tundra İklimi 60° ile 70° kuzey enlemleri arasındaki karalarda görülen ve kutup altı iklimi olarak da isimlendirilen iklim tipidir. (Harita 1.35). Sıcaklık ortalaması, 0°C’nin altında olup yıllık ve günlük sıcaklık farkı oldukça yüksektir. Yağışlar, sıcaklığın arttığı dönemde yükselim yağışı şeklindedir. Yıllık toplam yağış miktarı, ortalama 250 mm olup yağış yıl içine düzenli dağılmamıştır. Doğal bitki örtüsü, yaz dönemi yeşeren kısa boylu ot ve yosunlardan oluşan tundra bitki topluluğudur.

Kutup İklimi Güney Yarım Küre'deki Antarktika kıtası ve Kuzey Yarım Küre'de yer alan Grönland Adası'nın iç ve kuzey kısımlarında görülen iklim tipidir. Sıcaklık ortalaması 0°C’nin altında olup yıllık ve günlük sıcaklık farkı oldukça yüksektir. İklim bölgesinde, buharlaşma olmadığı için yağış miktarı düşüktür. Doğal bitki örtüsü yoktur.

Kaynak:Eğitim Sistem

137
32
297
12
33
14
195
👍
👎
😍
😥
😱
😂
😡
HABERE YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan, isimsiz ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yorumların her türlü cezai ve hukuki sorumluluğu yazan kişiye aittir. Eğitim Sistem yapılan yorumlardan sorumlu değildir.