10. Sınıf Meb Tarih Ders Kitabı Sayfa 163-164 Cevapları

10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 163–164 Cevapları (MEB Yayınları)

Sayfa 163 – Osmanlı Devleti’nde İstimalet Politikası

Soru: Kaynak K’de yazarın tespitlerinin doğru olmadığına yönelik bir eleştiri yapacak olsanız Kaynak L ve Kaynak N’ye dayanarak hangi gerekçeleri öne sürebilirsiniz?

Cevap: Kaynak K’de Osmanlıların Balkanlarda zorla din değiştirme politikası izlediği ileri sürülmektedir. Ancak bu görüş genelleyici ve eksik bir değerlendirmedir. Kaynak L’de İslam’ın bölgede baskıyla değil, gönüllü kabuller ve Anadolu’dan yapılan iskân faaliyetleriyle yayıldığı belirtilmektedir. Kaynak N’de yer alan Sinan Paşa’nın nâmesinde ise fethedilen halka can, mal ve din güvenliği sağlanacağı açıkça ifade edilmiştir. Kiliselerin korunacağı ve kimsenin inancından dolayı baskı görmeyeceği vurgulanmıştır. Bu bilgiler, Osmanlı Devleti’nin istimalet politikası doğrultusunda hoşgörülü ve adaletli bir yönetim anlayışı benimsediğini göstermekte, Kaynak K’deki iddiaların genelleme içerdiğini ortaya koymaktadır.

Sayfa 164 – Değerlendirme Soruları

1️⃣ Soru: Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda istimalet politikası uygularken adaleti gözetmesi, fethedilen yerlerde kalıcı olmayı nasıl etkilemiş olabilir? Açıklayınız.

Cevap: Osmanlı Devleti’nin istimalet politikası çerçevesinde adaleti esas alması, fethedilen bölgelerde yaşayan halkın devlete güven duymasını sağlamıştır. İnanç özgürlüğü tanınması, can ve mal güvenliğinin korunması sayesinde halk Osmanlı yönetimini benimsemiş, isyanlar azalmış ve Balkanlarda Osmanlı hâkimiyeti uzun süreli hâle gelmiştir.

2️⃣ Soru: Osmanlı Devleti’nin fethettiği topraklarda uyguladığı iskân ve istimalet politikalarına yönelik Kaynak F, Kaynak H ve Kaynak K’deki farklı bakış açılarının nedenlerine dair üç soru yazınız.

1. Osmanlı’nın iskân ve istimalet politikaları farklı bölgelerde neden farklı sonuçlar doğurmuştur?
2. Tarihçilerin bu politikalara bakış açısı hangi siyasi ve kültürel etkenlerden etkilenmiştir?
3. Kaynaklardaki bilgi farklılıkları dönemin şartlarıyla nasıl ilişkilendirilebilir?

3️⃣ Soru:

Osmanlı Devleti’nin istimalet politikasıyla ilgili Kaynak F, Kaynak H ve Kaynak K’deki farklı bakış açılarının olmasının nedenleri neler olabilir?

Cevap:

✔ Ön yargılar
✔ Politik yaklaşımlar
✔ Kaynakların sınırlılığı

Gerekçe:
Tarihçilerin yaşadıkları dönemin siyasi, dini ve kültürel şartları yorumlarını etkilemiştir. Ayrıca kullanılan kaynakların sınırlı olması ve olaylara tek yönlü bakılması, istimalet politikası hakkında farklı değerlendirmelerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.