10. Sınıf Ata Fizik Sayfa 111 Cevapları

Tansiyon aletinin çalışma prensibini internet, ansiklopedi, bilimsel dergi vb. kaynaklardan araştırınız. Araştırma sonuçlarınızı kullanarak hazırlayacağınız slayt gösterisini sınıf arkadaşlarınızla paylaşınız.

Tansiyon nedir?

Atardamar sistemindeki kan basıncı olarak tanımlanır. Büyük ve küçük tansiyon olarak ayrılır. Büyük tansiyon, kalbin atardamar sistemine kan pompaladığı zaman oluşan basınçtır. Küçük tansiyon, kalbin kasılmadan sonra gevşemeye geçtiğinde oluşan kan basıncıdır.

Tansiyon aletleri de bu basınç değerlerini ölçmeye yarar.

Tansiyon aleti nasıl çalışır?

Tansiyon aletleri manuel ve digital olmak üzere iki çeşittir.

Tansiyonun en iyi ölçüleceği yerler dirsek bölgeleridir. Öncelikle kişinin koluna hava doldurulabilen manşon (beze benzer) sarılır. Bu manşona hava doldurmayı sağlayan bir pompa ve havayı boşaltmaya yarayan musluk bağlıdır. Ayrıca basıncı duyabilmek için manşon ile dirsek arasına steteskop yerleştirilir.

Ölçümü yapmak için pompayla manşona hava verilir. Kan akışı durana kadar hava verilir. Ölçüm göstergesinde 200-250 arasındaki değere ulaşana kadar şişirilir. Daha sonra musluk açılarak hava yavaş yavaş bırakılır.

Boşaltım yapıldıktan sonra kan akışı normala döner. Akış başladığında gelen ses büyük tansiyonu işaret eder. Yani kanın pompalanmaya başladığı zaman.

Basınç yavaş yavaş azalmaya başlar ve bir süre ses gelmez. Sesin kesildiği zamanki değer küçük tansiyon. Yani kalbin gevşemeye geçtiği zaman.

I. Kasırgalarda çatıların dışa doğru patlaması
II. Yan yana geçen iki arabanın birbirine doğru itilmesi
III. Ucu sıkılan hortumdan suyun daha ileriye fışkırması
IV. Akışkanların kesitinin daraldığı yerde, hızının artması
Yukarıda verilen durumlardan hangileri Bernoulli İlkesi ile açıklanabilir?

Cevap: I, II, III ve IV

Günlük yaşamınızda karşılaştığınız ve Bernoulli İlkesi ile açıklanabilen olayları internet, ansiklopedi, bilimsel dergi vb. kaynaklardan araştırınız. Araştırma verilerinize dayanarak Bernoulli İlkesi’nin 1 II. III. ı neden olabileceği sorunların ve sağlayabileceği avantajların neler olduğunu arkadaşlarınızla tartışınız.

Cevap: Bernoulli prensibi bir akış­kanın akım çizgileri boyunca enerjinin korunumu ilkesi dayanır ve akım çizgileri boyunca her noktadaki kinetik enerji, basınç ve potansiyel enerji toplamı sabittir. Eğer akışkan hızında bir artış olursa bu kendini ya akışkan hızında ya da basınca azalma olarak kendini gösterir ve toplam hep aynı kalır. Örneğin akışkan basıncı; hızın büyük olduğu kesitlerde azalır, büyük olduğu kesitlerde artar.

Bernoulli ilkesi ile açıklanan olaylar:

İçinden su akan bir hortumun ucunun rastgele hareketler yapması: yangın söndürmede kullanılan basınçlı suyu hortumlarının kontrol edilmesinin zorlaşması olumsuz tarafı, sulama amaçlı olarak hortumların uçlarını çeşitli aparatlar yapılarak fıskiye şeklinde sulama yapılabilmesi olumlu tarafı

Yüksekçe bir yerden bırakılan bir kâğıt tabakasının düşerken yalpalaması: havada yalpa yaparak kağıdın yere düşerken hızlanmasının önlenmesi olumlu tarafı

Hızlı hareket eden araçların, geçtiği yerlerdeki hafif nesneleri kendine doğru çekmesi; oluşan vakum etkisinin tehlike oluşturması olumsuz tarafı

Birer iple biraz aralıklı olarak asılmış iki küre arasından üflendiğinde, bu kürelerin birbirine yaklaşması;

Farklı yönde hareket eden iki aracın karşılaştıkları sırada birbirine doğru itilmesi;

I. Uçağın yapımında hafif malzemeler kullanılması
II. Kanatların üstündeki hava akımının daha hızlı olması
III. Kanatların altındaki hava basıncının üstündekinden büyük olması
Yukarıdakilerden hangileri uçakların yerden kalkışını açıklamakta kullanılabilir?

Cevap: II ve III