10. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Sayfa 165-166-167-168-169-170 Cevapları Pasifik Yayınları

3. Ünite Ölçme ve Değerlendirme

Okuduğunuz metne göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. İnşaat sektörünün çevreye verdiği zararlar neler olabilir?
Cevap: İnşaat sektörü doğal kaynakların yoğun kullanımına ve atık salınımına neden olmaktadır.

2. Yeşil binaların çevre sorunlarına ne gibi çözümler getireceğini düşünüyorsunuz? Tartışınız.
Cevap: Yeşil binalar enerji, su ve diğer kaynakların verimli kullanımıyla çevresel ayak izini azaltarak, kirlilik ve atık miktarını düşürür.

3. Yeşil bina teknolojisinin önemini doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı açısından tartışınız.
Cevap: Yeşil bina teknolojisi, kaynakların verimli kullanımı sayesinde doğal kaynakların tükenmesini yavaşlatır ve ekosistemlerin korunmasına katkıda bulunur.

Aşağıdaki çoktan seçmeli soruların doğru cevaplarını işaretleyiniz.

1.
Kuzey enlemlerinde yaşayan hayvanlar, güney enlemlerindeki akrabalarına göre daha büyük vücutludur.
Kuzey enlemlerinde yaşayan hayvanlar, güney enlemlerindeki akrabalarına göre daha açık renklidir.
Yukarıda verilen genellemelerde hangi abiyotik faktörün canlılar üzerindeki etkisi gözlenmektedir?

A) Işık B) Sıcaklık C) Su D) Ortam pH’si E) Toprak
Cevap: B

2. Aşağıdakilerden hangisi insanda hava kirliliğine bağlı olarak ortaya çıkan sağlık sorunlarından biri değildir?

A) Sıtma B) Akciğer kanseri C) Astım D) Bronşit E) Alerji
Cevap: A

3. Yandaki şemada azot döngüsü özetlenmiştir. Bakteriler azot döngüsünde çok önemli rolü olan organizmalardır. Şemada 4 numaralı dönüşümde görev alan bakteriler, aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) Azot bağlayan bakteriler
B) Siyanobakteriler
C) Nitrifikasyon bakterileri
D) Denitrifikasyon bakterileri
E) Ayrıştırıcı bakteriler
Cevap: D

4.
I. Küre Dağları’ndaki Pinus brutia (kızılçam) ağaçları
II. Göksu Deltası’ndaki canlılar
III. Barındırdığı canlı ve cansızlarla birlikte Van Gölü
Yukarıdaki örneklere karşılık gelen kavramlar, aşağıdakilerin hangisinde tam ve doğru olarak verilmiştir?

A) Tür Komünite Popülasyon
B) Komünite Popülasyon Ekosistem
C) Popülasyon Komünite Ekosistem
D) Popülasyon Ekosistem Biyosfer
E) Komünite Biyosfer Ekosistem
Cevap: C

Aşağıdaki şekillerde iki farklı birey sayısı piramidi verilmiştir. 5 ve 6. soruları yukarıdaki şekillere göre cevaplayınız.

5. I ve II numaralı piramitlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) I. piramitte biyokütlesi en fazla olan canlı şahindir.
B) II. piramitte ot ototrof, tavşan herbivor, pire parazit beslenmektedir.
C) I ve II. piramitlerde üreticiden tüketiciye doğru birey sayısı giderek artar.
D) I. piramitte ardıç kuşu birinci dereceden tüketicidir.
E) Aktarılan enerji, I. piramitte her basamakta azalırken II. piramitte artar.
Cevap: B

6. I numaralı piramitteki canlıların bulunduğu ortama kirletici bir madde veriliyor. Bu kirleticiye hangi canlıların dokularında sırasıyla en az ve en çok oranda rastlanır?

A) Salyangoz – Şahin
B) Ardıç kuşu – Salyangoz
C) Yonca – Şahin
D) Yonca – Salyangoz
E) Ardıç kuşu – Şahin
Cevap: C

7. Aşağıdakilerden hangisi doğal ekosistemlerin sürdürülebilirliğini engelleyen faktörlerden değildir?

A) Habitatların tahrip edilmesi
B) Yabancı türlerin ekosistemlere sokulması
C) Aşırı avlanma
D) Üreticilerden tüketicilere doğru aktarılan enerjinin azalması
E) İnsan nüfusunun artışı
Cevap: D

8. Bir bireyin ya da toplumun tüketim ve atıklarının doğaya etkisi ekolojik ayak izini oluşturur. Buna göre aşağıdakilerden hangisi bireysel olarak ekolojik ayak izini küçültmek için yapmanız gerekenlerden biri olamaz?

A) Elektrikli ev aletlerini daha az kullanmak, açık konumda bırakmamak
B) Toplu taşıma araçları yerine özel otomobil kullanmak
C) Aydınlatmada elektrik tasarruflu ampuller kullanmak
D) Geri dönüşümlü malzemeleri tercih etmek
E) Gereksiz su kullanımından kaçınmak
Cevap: B

9. Bir deniz ekosisteminde aşağıda verilen canlılardan hangisinin tükenmesi, ekosistemdeki diğer canlılar üzerinde en fazla etkiyi bırakır?

A) Etçil balıklar
B) Otçul balıklar
C) Fitoplanktonlar
D) Balinalar
E) Zooplanktonlar
Cevap: C

10. Derin denizlerden alınan suya azot ve fosfor ilave edildiği zaman karbon tüketiminde hiçbir artış görülmemiştir. Oysa bu elementler, denizlerde biyolojik hayatın gelişmesini sınırlayan maddeler olarak bilinmektedir. Suya demir ilave edildiği zaman karbon tüketimi hemen artmıştır. Bu durumun nedenini en iyi açıklayan ifade aşağıdakilerden hangisidir?

A) Canlıların gelişimi, ihtiyaç duydukları elementlerden ortamda miktarı en az olana bağlıdır.
B) Derin denizlerdeki fotosentetik canlılar azot ve fosfora gereksinim duymaz.
C) Demir elementi bütün canlılar için en önemli elementtir.
D) Demir elementi karbon elementinin yapısını bozarak yok olmasına yol açar.
E) Derin denizlerde üretici organizmalara rastlanmaz.
Cevap: A

11. Bilim insanları, 1991 yılında Biyosfer II adı verilen bir proje geliştirdiler. Sürdürülebilir bir sistem olması öngörülen Biyosfer II; bir nemli tropik iklim ormanı, bir minyatür okyanus, bir savan, bir bataklık ve çöl içermekteydi. Bu yapay yaşama alanına 3.000 bitki ve hayvan türü de yerleştirilmişti. Ancak bu sistem sadece iki yıl kendi kendine yeterli olabildi ve proje durduruldu. Yukarıdaki dergi haberi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) İnsanoğlu henüz yapay ve sürdürülebilir bir ekosistem oluşturacak teknolojiye sahip değildir.
B) Biyosfer II projesinin başarısızlıkla sonuçlanması, birden fazla ekosistem tipi içermesinden kaynaklanmaktadır.
C) Biyosfer II’de üretici canlılara yer verilmiştir.
D) Sürdürülebilir bir sistemin kendi kendine yeten bir sistem olması gerekmektedir.
E) Biyosfer II projesinde doğal ekosistemlerin sunduğu hizmetler tam olarak elde edilememiştir.
Cevap: B

12. Aşağıdaki özelliklerden hangisi, Türkiye’nin biyolojik zenginliğinin nedenlerinden biri olamaz?

A) Üç farklı fitocoğrafik bölgeye ve bunların geçiş alanlarına sahip olması
B) Dağ, göl, akarsu, ova ve vadi gibi farklı coğrafi oluşumlara sahip olması
C) İklimsel özelliklerin kısa aralıklarla değişmesi
D) Tarım ve hayvancılığın gelişmiş olması
E) Kuşların önemli göç yollarının üzerinde bulunması
Cevap: D

13. Eber sarısı, Gölbaşı sevgi çiçeği, Manisa lalesi, Ankara çiğdemi gibi bitkiler sadece ülkemizde doğal olarak yetişir. Bu bitkiler için aşağıdaki adlandırmalardan hangisi doğrudur?

A) Hassas türler
B) Endemik türler
C) Kültür türleri
D) Yaygın türler
E) Nadir türler
Cevap: B

14. Biyolojik birikim, kirletici maddelerin besin zincirinde üreticiden tüketiciye doğru artan yoğunlukta bulunmasıdır. Bu durumun bir sonucu olarak bir göl suyuna karışan zehirli bir maddenin aşağıdaki canlılardan hangisinin dokularında en yüksek oranda bulunması beklenir?

A) Fotosentez yapan algler
B) Göldeki balıkları avlayarak beslenen insanlar
C) Diğer balıklarla beslenen büyük balıklar
D) Omurgasız hayvanları yiyen balıklar
E) Alglerle beslenen omurgasız hayvanlar
Cevap: B

15. Bir canlının herhangi bir faktör karşısında varlığını devam ettirebildiği alt ve üst sınırlar arasında kalan aralığa “ekolojik tolerans (hoşgörü)’’ aralığı denir. Organizmaların abiyotik bir faktördeki değişime verdiği tepki, aşağıdaki gibi bir grafik ile gösterilebilir. Grafikte bir canlı türünün belirli bir abiyotik faktör altında birey sayısındaki değişim gösterilmiştir. Bu canlı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Grafikteki abiyotik faktörün belirli bir aralığında yaşamını sürdürebilir.
B) I numaralı zaman aralığında canlı için koşullar uygundur.
C) Abiyotik faktörün I ve II numaralı zaman aralıklarındaki miktarına toleransı düşüktür.
D) Abiyotik faktörün III numaralı zaman aralıklarındaki miktarına toleransı yüksektir.
E) I ve V numaralı zaman aralıklarında ortamda canlı bulunmaz.
Cevap: B

İki farklı coğrafi alanda araştırma yapan bir ekolog, bu alanlardaki canlı türlerinin sayısının aynı olduğunu belirlemiştir. Çalışılan iki alanın biyolojik çeşitlilik bakımından aynı değere sahip olduğu söylenebilir mi? Alanlar arasında başka hangi özelliklerin karşılaştırılması gereklidir?
Cevap: Hayır, sadece canlı türlerinin sayısının aynı olması, iki alanın biyolojik çeşitlilik bakımından aynı değere sahip olduğu anlamına gelmez. Alanların tür bileşimi, genetik çeşitlilik, ekosistem işlevselliği ve türler arasındaki etkileşimler gibi özellikleri de karşılaştırılmalıdır.

Yerkürede bugün mevcut olan su miktarı, binlerce yıl önce Buzul Çağı’ndaki su miktarı ile hemen hemen aynıdır. Bununla birlikte Dünya’nın bazı yerlerinde giderek daha fazla su kıtlığı çekilmektedir. Bu durumun neden kaynaklandığını düşünüyorsunuz? Su kaynaklarını kullanırken yapılan hangi eylemlerin bu duruma yol açtığını açıklayınız. İnsanların temiz su kaynaklarına ulaşmasının önemini tartışınız.
Cevap: Bu durum, suyun yanlış ve aşırı kullanımı, kirlilik ve iklim değişikliklerinden kaynaklanmaktadır. Tarım, sanayi faaliyetleri ve yanlış sulama yöntemleri su kaynaklarını tüketirken, kirlilik kullanılabilir su miktarını azaltır. Temiz su, insanların sağlıklı yaşam sürdürebilmesi ve günlük ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için kritik bir öneme sahiptir.