10. Sınıf Gün Yayınları Coğrafya Türkiye’de İç Kuvvetler Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

10. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Gün Yayınları 1. Ünite Doğal Sistemler Sayfa 45,  46 Türkiye’de İç Kuvvetler Ölçme ve Değerlendirme  Etkinlik Soruları ve Cevapları

Türkiye’de İç Kuvvetler Ölçme ve Değerlendirme

10. Sınıf Gün Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 45 Cevabı

A. Aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
1. Yer kabuğunun hareket etmesinin nedeni nedir?

Cevap: Yer kabuğunun derinliklerinde; mağma adı verilen,sıcak ve akışkan malzeme bulunur. Magmanın çalkalanması veya hareketlenmesi sırasında, onun üzerinde yer alan yer kabuğu da hareket eder.

2. Orojenez nedir? Nasıl oluşur?

Cevap: Mantodaki akıntılar tarafından sürüklenen yer kabuğu parçaları (kıtalar-levhalar) biriken tortul tabakaları sıkıştırır. Tortul tabakaların sıkıştırılması ile alçalma ve yükselme meydana gelir. Buna dağ oluşumu ya da orojenez adı verilir.

3. Deprem neden oluşur?

Cevap: Yer kabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yer yüzeyini sarsma olayına “DEPREM” denir.

4. Tektonik deprem bakımından en az tehlikeli bölge, Türkiye’nin neresidir?

Cevap:  Türkiye’de deprem riskinin en az olduğu bölgeler şu şekilde sıralanabilir; Tuz gölünün güneyi yani Konya çevresi
Taşeli Platosu
Mardin çevresi
Ergene Havzası
Karadeniz kıyıları
Bu bölgeler fay hattı üzerinde yer almadıkları için deprem riski düşüktür. Türkiye’nin deprem riski haritası ektedir

5. Doğu Anadolu’daki volkanik dağlar hangileridir?

Cevap:  Bu dağlar Van gölünün kuzeyinde bir fay hattı üzerinde yer almıştır. Türkiye’nin en yüksek dağı olan Ağrı dağı bu dağ sırasının kuzeydoğu ucunda yer alır.
1. Ağrı Dağı: 1203km2’lik alan içersinde kuruludur. İki kütle halindedir. Küçük Ağrı 3896cm yük. Büyük Ağrı ise 5137m yüksekliğe sahiptir.
2. Tendürek Dağı: Yüksekliği 3533 m’dir Çaldıran ilk Doğu beyazıt arasında bulunur.
3. Süphan dağı: Yüksekliği 4058 m’dir (Bitlis)
4. Nemrut Dağı: Bitlis de yer alır. Van gölü varlığını bu dağa borçludur.Nemrut Dağı şimdiki görünümünü son volkanik patlama ve çökmeden sonra kazanmıştır.son patlama sonucunda dağın tepe noktası yok olmuş ve krater olmuştur. Birkaç kraterin birleşmesiyle kalderalar oluşmuştur.

Ayrıca; Kargapazarı, Dumlu ve Bingöl dağları volkanik yapılı dağlardır

B. Aşağıdaki cümlelerin noktalı yerlerini uygun sözcüklerle tamamlayınız.

1. Yeryüzündeki başlıca aktif volkanlara Büyük Okyanus kıyılarında sınırlarında rastlanır.
2. Alp-Himalaya dağlarının meydana geldiği jeolojik zaman III. Zaman (Neozoik) (Tersiyer).
3. Yer kabuğunun geniş alanlı yükselmesi veya çökmesine Epirojenez denir.
4. Depremlere daha çok fay hatlarının olduğu arazilerde rastlanır.
5. İnsanların ortaya çıktığı jeolojik zaman Dördüncü Zaman (Kuaterner).
6. Türkiye Avrasya ve Arabistan levhaları arasında sıkıştığı için dağların önemli bir kısmının uzanış
yönü Doğu batıdır

C. Metne göre aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
Yerküre üzerinde oluşan depremlerin büyüklüğü ve neden oldukları zararlar göz önüne alındığında iki ana deprem kuşağı en çok ilgi çeken bölgelerdir. Bunlardan biri Büyük Okyanusu çevreleyen ve özellikle Japonya üzerinde etkili olan Pasifik deprem kuşağı, diğeri ise Cebelitarık’tan Endonezya adalarına uzanan ve Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz-Himalaya deprem kuşağıdır. Genel olarak depremlerin, kabuğu oluşturan levhaların sınırlarında oluştuğu söylenebilir. Türkiye’nin bulunduğu bölgede büyük levhalar arasında küçük birçok levhanın olması, Türkiye’nin büyük bir bölümünün deprem kuşağı içinde yer almasına neden olur. Türkiye, üç büyük levhanın etkisi altındadır: Avrasya, Afrika ve Arap levhaları. Anadolu’nun büyük bir kısmının yer aldığı Anadolu levhası, Avrasya levhasının küçük bir bölümüdür.
1. Türkiye’de zaman zaman depremlerin meydana gelmesinin nedeni nedir?

Cevap:  Türkiye’de zaman zaman depremler meydana gelmektedir. Bu depremlerin büyüklükleri ya da şiddetleri az ya da çok olmaktadır. Türkiye’de deprem kuşakları da bulunmaktadır. Deprem kuşakları derece derece olarak gerçekleşmektedir.Türkiye’de zaman zaman depremlerin olmasının nedenleri arasında yer kabuğu hareketliliğinin devam etmesi, ülkemizin volkanik bir coğrafyada bulunması gibi nedenler bulunmaktadır.

2. Yeryüzünde sıklıkla depremlerin meydana geldiği yerlerin ortak özelliği nedir?

Cevap:  Depremin meydana geldiği bölümlerde yerlerin, binaların dayanıksız olması .Ve meydana gelen yerlerde yer çekirdeği kabuğunun yer çekimine karşı gelerek insan yaşamına zarar vermekte ve bir doğal afettir.

10. Sınıf Gün Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 46 Cevabı

1.Aşağıdaki dağlardan hangisinin oluşumu yukarıdaki şekille açıklanamaz?
A) Bozdağlar B) Canik Dağları C) Aydın Dağları D) Yunt Dağları E) Madra Dağları

Cevap: B

2.Türkiye’de Paleozoik’ten kalma arazilerde araştırma yapmak isteyen biri yukarıdaki haritada numaralarla gösterilen yerlerden hangisinde bu çalışmasını sürdürürse başarısız olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V

Cevap: D

3. Aşağıdakilerden hangisi deniz ortamındaki tortulların yükseldiğine kanıt olarak gösterilebilir?
A) Volkanik arazilerin geniş yer kaplaması
B) Dağlarda deniz canlılarına ait fosillere rastlanması
C) Bazı karaların deniz altında kalması
D) Kaplıcaların yaygın olması
E) Volkanik dağların yaygın olması

Cevap: B

4.Haritada numaralarla gösterilen yerlerden hangisinde aktif volkanlara rastlanması beklenmez?
A) I B) II C) III D) IV E) V

Cevap: A

5. I. Erciyes
II. Canik Dağları
III. Toroslar
IV. Bozdağlar
Yukarıdaki dağlardan hangileri oluşumu bakımından benzerdir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) II ve IV E) III ve IV

Cevap: C

6. I. Buzul oluşumu
II. Volkanik materyallerini birikmesi
III. Buzul erimesi
IV. Erozyonla toprak kaybı Yukarıdakilerden hangileri karanın yükselmesi ve deniz seviyesinin çekilmesine neden olur?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Iı ve IV E) III ve IV

Cevap: E