10. Sınıf Meb Felsefe Ders Kitabı Sayfa 123-124 Cevapları

10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Cevapları (MEB Yayınları)

Sayfa 123 – 124 | Uygulama 5.7: Özgürlük ve Sorumluluk İlişkisi

Sayfa 123 Cevapları

Uygulama 5.7 – Özgürlük ve Sorumluluk İlişkisi

Soru: Öğretmeninizin rehberliğinde 4–6 kişilik gruplara ayrılarak bilgi notlarında görüşleri verilen filozofların özgürlük ve sorumluluk ilişkisine dair argümanlarını belirleyiniz. Argümanların gerekçelerini tutarlı olup olmadığını değerlendiriniz. Bir grup sözcüsü belirleyerek vardığınız sonuçları sınıfta paylaşınız. Tartışmada aşağıdaki noktalara dikkat ediniz.

Bu etkinlikte filozofların özgürlük ve sorumluluk ilişkisine dair görüşleri incelenmiş ve aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır:

1. Bilgi Notu – Immanuel Kant

Kant’a göre insan ahlaki eylemlerinde özgürdür ve bu nedenle sorumludur.
İnsan, kendi aklıyla koyduğu ahlaki yasaya göre davrandığında özgür sayılır. Kişinin iradesi dışında gerçekleşen olaylardan sorumlu tutulması mümkün değildir. Bu nedenle özgürlük, ahlaki sorumluluğun temel şartıdır.

2. Bilgi Notu – Anselmus (Anselm)

Özgürlük, iyi ile kötü arasında bilinçli bir seçim yapabilme yetisidir.
İnsanın günah işleyebilme ihtimali, özgürlüğün göstergesi değildir. Gerçek özgürlük, iyiyi tercih edebilme gücüne sahip olmaktır. İnsan, iradesini kötüye kullandığında bunun sorumluluğunu tamamen kendisi taşır.

3. Bilgi Notu – Jean Paul Sartre

Sartre’a göre insan, özünü kendi seçimleriyle oluşturur.
İnsan dünyaya hazır bir kimlikle gelmez; yaptığı tercihlerle kendini var eder. Bu nedenle insan, hem özgürdür hem de yaptığı her seçimden bütünüyle sorumludur. Özgürlük, kaçınılmaz bir sorumluluk durumudur.

4. Bilgi Notu – Baruch Spinoza

Spinoza’ya göre özgürlük, insanın kendini ve doğayı akılla kavramasıyla mümkündür.
İnsan, duygularını ve doğa yasalarını ne kadar iyi anlarsa davranışlarını o kadar bilinçli yönetir. Bilgi arttıkça özgürlük artar, özgürlük arttıkça sorumluluk da artar.

Genel Sonuç : Filozofların ortak görüşü, özgürlük ile sorumluluk arasında doğrudan bir ilişki olduğudur.
İnsan, özgür olduğu ölçüde eylemlerinden sorumlu tutulur. Özgürlük, bilinçli seçim yapabilme ve bu seçimlerin sonuçlarını üstlenebilme gücüdür.

Sayfa 124 Cevapları

Öz Değerlendirme Formu

Soru: Yaptığınız bu çalışmayı değerlendirmek için Öz Değerlendirme Formu’nu doldurunuz. Aşağıdaki ifadeleri inceleyip “Evet”, “Kısmen” veya “Hayır” seçeneklerinden uygun olanı işaretleyiniz.

Performans Görevi

Beklenen Performans: Felsefi metin inceleme

Süre: 1 ders saati

Soru: Bu çalışma ile ilgili görev ve sorumluluklarınızı etik ilkelere uygun bir şekilde zamanında yerine getirmeniz gerektiğini dikkate alarak bir planlama yapınız.

Cevap: Bu çalışma için aşağıdaki planlama yapılmıştır:

• Öncelikle örnek metin veya karekodda verilen metinlerden biri seçilecektir.
• Seçilen metin dikkatlice okunacak ve Ek-1 Metin İnceleme Formu’ndaki ölçütlere göre incelenecektir.
• Metin inceleme formu eksiksiz doldurulacaktır.
• Çalışma sınıfta bir arkadaşla paylaşılacak ve akran değerlendirme formu doldurulacaktır.
• Hazırlanan çalışma zamanında öğretmene teslim edilecektir.

PERFORMANS GÖREVİ: Felsefi Metin İnceleme

Metnin Adı: Özgürlük ve Sorumluluk İlişkisi

Yazarı: Immanuel Kant – Jean Paul Sartre – Baruch Spinoza (bilgi notlarından derlenmiştir)

1. Metinde Geçen Felsefi Kavramlar

Özgürlük, sorumluluk, irade, ahlak, eylem, vicdan, bilgi, kader

2. Ele Alınan Felsefi Problem

İnsanın özgür olup olmadığı ve özgürlük ile sorumluluk arasındaki ilişki

3. Cevap Aranan Sorular

• İnsan özgür müdür?
• Özgürlük ile sorumluluk arasında nasıl bir ilişki vardır?
• İnsan davranışlarından ne ölçüde sorumludur?

4. Savunulan Temel Görüş

İnsan özgür iradesiyle eylemde bulunduğu sürece ahlaki açıdan sorumludur.
Özgürlük, bireyin kendi aklı ve bilinci doğrultusunda karar verebilmesidir.

5. Savunulan Görüşü Destekleyen Yargılar

• “Özgürlük, insanın kendi ahlaki yasasına göre hareket etmesidir.” (Kant)
• “İnsan kendini nasıl yaparsa öyle olacaktır.” (Sartre)
• “Kişi duygularını tanıdıkça özgürleşir.” (Spinoza)

6. Akıl Yürütme / Argümanlar

• İnsan bilinçli seçim yapabilme yetisine sahiptir.
• Bilinçli yapılan her eylem sorumluluk doğurur.
• Özgürlük, yapılan seçimin sonuçlarını kabul etmeyi gerektirir.

7. Akıl Yürütmenin Öncül ve Sonucu

• Öncül: İnsan özgür iradesiyle karar verebilir.
• Sonuç: İnsan, özgür olduğu ölçüde eylemlerinden sorumludur.

8. Metinde Eleştirilen Görüş

Determinist görüş, insan davranışlarının tamamen dış etkenlerle belirlendiğini savunur. Bu anlayış, insanın bilinçli seçim yapabilme gücünü sınırladığı için eleştirilmektedir.

9. Genel Değerlendirme

Metin, özgürlük ve sorumluluk ilişkisini bütüncül ve tutarlı biçimde ele almaktadır.
Kant, Sartre ve Spinoza’nın görüşleri birlikte değerlendirildiğinde, insanın kendi seçimlerinden sorumlu olduğu açıkça görülmektedir. Özgürlük, insan onurunun ve ahlaki sorumluluğun temelidir.