Felsefe

Felsefe; varlık, bilgi, gerçek, adalet, güzellik, doğruluk, akıl ve dil gibi konularla ilgili özsel sorunlara ilişkin yapılan çalışmalardır. Felsefe düşünce sanatı olarak da bilinir. Buna göre, felsefe Yunanlar için, "bilgelik sevgisi" ya da "hikmet arayışı" anlamına gelmiştir. Başlangıçtaki bu özgün anlama göre, her türden bilimsel araştırmacıya "filozof" adı verilmiştir. Filozof, yeni (farklı) sonuçlara varan ve bu sonuçları ifade etmek için yeni tanımlar üreten kişidir. Filozoflar hayata yeni sözler, cümleler ve bilgiler koyarak insan yaşamında önemli bir yer edinmişlerdir. Öğüt verici bilgileri ile insanların hayatlarında daha kolay bir yaşam için uğraş vermişlerdir.

Filozoflar genellikle varoluş veya varlık, ahlak veya iyilik, bilgi, gerçek ve güzellik konularıyla ilgilenmişlerdir. Felsefe tarihine göre birçok filozof dinî inançlara veya bilime de eğilmiştir. Felsefenin ana omurgası varlık, bilgi ve değer üzerinde şekillenir. Diğer felsefi disiplinler varlık, bilgi ve değer üzerinden temellendirilir. Filozoflar genellikle bilimin dışında kalan bu kavramlarla ilgili kritik sorular sorarlar. Felsefe nedir sorusunun cevabının aranması da bir felsefi uğraştır. Filozoflar genellikle şu soruların cevaplarını ararlar:

  • Gerçek nedir? Bir ifadeyi nasıl veya niye doğru veya yanlış olarak tanımlarız? Nasıl karar veririz?
  • Bilgi mümkün müdür? Bildiğimizi nasıl biliriz? Doğru bilginin kökeni ve sınırları?
  • Ahlaken doğru veya yanlış hareketler (veya değerler, veya kurumlar) arasında bir fark var mıdır? Hangi hareketler doğrudur, hangileri yanlıştır? Değerler mutlak mı, izafi midir? Yani nasıl yaşamak gerekir? Ahlakın kaynağı nedir?
  • Gerçeklik nedir ve neler gerçek olarak nitelendirilebilir? Gerçek olan şeylerin doğası nedir? * Bazı şeyler algımızdan bağımsız olarak var olabilir mi? Zaman ve mekânın doğası nedir? Düşünme ve düşüncenin doğası nedir? Birey olmak ne demektir?
  • Güzel nedir? Güzel şeylerin farkı nedir? Sanat nedir? ("L.N. Tolstoy - Sanat Nedir?" adlı kitap)
  • Estetik izafi midir? Belirli sınırları var mıdır?
  • Din kavramının kökeni nedir? Tanrı insanların korkularından kaynaklanan bir varsayım mıdır? Tanrı var mıdır?
  • Varlık, zaman ve mekân arasında ne tür bir bağ vardır? Esasen bu kavramlar arasında herhangi bir bağ var mıdır?

Felsefe akımları nelerdir

1- Empirizm: Deneycilik adıyla da bilinen bu felsefe akımın en önemli temsilcisi John Locke'dur. Bu akıma göre insan doğuşta hiçbir bilgiye sahip değildir. Edinilen bilgilerin tamamı deney ve deneyim yoluyla kazanılır.

2- Determinizm: İnsanların verdiği kararlarda neden - sonuç ilişkisine dayalı bir toplumsal düzenin etkili olduğunu savunan felsefe akımıdır. Bu akıma göre, insanın tamamen özgür bir iradeye sahip olması mümkün değildir. Tüm ahlaki yönelimlerinde toplumun, çevrenin ve ailenin etkisi vardır.

3- Ateizm: Herhangi bir yaratıcının varlığını reddeden düşünce akımıdır. Ateizmin temelinde kaos ve rastgelelik önemli bir yer tutar.

4- Deizm: Deizme göre evrenin bir yaratıcısı vardır. Ancak yaratıcı insana akıl ve irade vererek ona bir seçim şansı tanımıştır. Dinleri reddeden bu akımın en önemli temsilcileri arasında Voltair, Bertrand Russell ve J. J. Rousseau yer alıyor.

5- Varoluşçuluk: Existensiyalizm adıyla da bilinir. En bilinen temsilcileri Jean- Paul Sartre, Albert Camus, Ludwig Wittgenstein ve Soren Kiergaard'dır. Bu akıma göre, insan yeryüzüne fırlatılmıştır. Tanrı'nın var olup olmadığı bilinemez. Varoluşçuluğun temel ilkesi ''Varlık, özden önce gelir'' cümlesiyle özetlenebilir.

Diğer önemli felsefe akımları şunlardır: Süreç felsefesi, pozitivizm, anarşizm, pandemonizm, idealizm.

Felsefe Bilimi Terimleri

1- A Priori: Felsefe bilimindeki en önemli kavramlardan biridir. Bilinmesi için deneye ihtiyaç duyulmayan, verili bilgilere denir.

2- A Posteriori: A Priori kavramının zıttıdır. Ancak deney ve gözlem yoluyla öğrenilebilecek bilgileri tanımlamak için kullanılır.

3- Tabula Rasa: Kelime anlamı ''Boş Levha''dır. John Locke'a ait olan bu terim insan zihnini tanımlamak için kullanılır. İnsan doğduğunda Tabula Rasa'ya yani boş bir zihne sahiptir. Daha sonra edindiği deneyimlerle bilgisi artar ve zekası gelişir.

4- Grund Der Existenz: Alman İdealizminin kurucularından J. Von Schelling'e ait bir kavramdır. Varoluş Zemini anlamına gelen bu terim, ''Dünyada neden kötülük var?'' sorusuna alternatif bir cevap getirmiştir.

5- Prima Materia: Hem filozoflar hem de simyacılar tarafından kullanılan bir terimdir. Sözlük anlamı ''ilk maddedir.'' Dünyadaki ve evrendeki tüm maddelerin kaynağını tanımlamak için de kullanılır.

Felsefe Kitapları

  • Arthur Schopenhauer - Aşkın Metafiziği
  • J Von Schelling - İnsan Özgürlüğünün Özü Üzerine
  • Albert North Whitehead - Oluşan Din
  • Friedrich Schlegel - Eleştirel Fragmanlar
  • Friedrich Nietzsche - Böyle Buyurdu Zerdüşt
  • Platon - Sokrates'in Savunması
  • Aristoteles - Poetica
  • Erasmus - Deliliğe Övgü
  • Bertrand Russell - Evlilik ve Ahlak
  • Farabi - İdeal Devlet
  • Blaise Pascal - Düşünceler
  • Alain De Botton - Felsefenin Tesellisi