11. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Sayfa 131 Cevapları Meb Yayınları

KENDİNİ GELİŞTİR

Yenidoğan hemolitik hastalığı (eritroblastosis fetalis) anne ve babanın kan gruplarının Rh antijeni yönünden uyuşmazlığına bağlı olarak bebeklerinde gelişen tıbbi bir durumdur. Rh (-) bir anne ile Rh (+) bir babanın anne karnındaki Rh (+) ilk bebekleri bir sorunla karşılaşmadan dünyaya gelir. Ancak antijenleri kan yoluyla anneye geçer ve annede antikor üretimine neden olur. Daha sonra Rh (+) bebeğe hamile kalındığında ilk gebelik sonucu oluşan antikorların geçişi ile bebeğin alyuvarları aglütinasyona uğrar ve hemoliz sonucu sürekli yıkılır. Bu durumda da bebek anne rahminde hayatını kaybedebilir veya sarılık, kansızlık hastalıkları ile dünyaya gelebilir. Kan uyuşmazlığına bağlı olarak gelişebilen bu durumu önleyici ilaçlar vardır. Bu ilaçlar ilk Rh (+) bebeğini dünyaya getiren Rh (-) anneye doğumdan sonra ilk 72 saat içinde uygulanmaktadır.

1. Kan uyuşmazlığı problemi neden Rh (-) bir anne ile Rh (+) bir babanın çocuklarında görülebilir? Açıklayınız.
Cevap: Rh (-) bir anne ile Rh (+) bir babanın çocuklarında kan uyuşmazlığı problemi, anne Rh (-) iken bebek Rh (+) olduğunda ortaya çıkabilir. Bebeğin Rh (+) olması durumunda, annenin bağışıklık sistemi, doğum sırasında veya kan teması sonucunda bebeğin Rh (+) kanındaki Rh antijenlerini algılayarak antikorlar üretebilir.

2. Rh (-) bir anne ile Rh (+) bir babanın ilk Rh (+) çocuklarında neden kan uyuşmazlığı problemi görülmez?
Cevap: İlk gebelikte, annenin bağışıklık sisteminin bebeğin Rh (+) kan hücrelerine karşı antikor üretmesi zaman alır. Bu nedenle, ilk Rh (+) bebek genellikle etkilenmez.

Ancak, doğum sırasında veya sonrasında, annenin kan dolaşımına bebeğin Rh (+) kan hücreleri karışabilir. Bu durum, annenin bağışıklık sisteminin daha fazla antikor üretmesine ve gelecekteki Rh (+) gebeliklerde bebeklere zarar vermesine neden olabilir.

3. Kan uyuşmazlığını önleyici ilaçların ilk Rh (+) bebeğini dünyaya getiren anneye doğumdan sonra ilk 72 saat içinde uygulanmasının sebebi ne olabilir?
Cevap: Kan uyuşmazlığını önleyici ilaçların ilk Rh (+) bebeğini dünyaya getiren anneye doğumdan sonra ilk 72 saat içinde uygulanmasının sebebi, bu dönemde annenin bağışıklık sistemini baskılayarak veya antikor üretimini engelleyerek bebeğin kan uyuşmazlığına maruz kalma riskini azaltmaktır. Bu şekilde, annenin bağışıklık sistemi, bebeğin Rh (+) kanındaki antijenlere karşı antikor üretmeden önce etkisiz hale getirilir veya azaltılır, böylece bebek sağlıklı bir şekilde doğar.