11. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 92 Cevapları Meb Yayınları

Uygulama

İnsan hakları konusunda tarihsel olarak bazı gelişmeler aşağıda verilmiştir. Bu bilgilerden hareketle verilen soruları cevaplayınız.

Hammurabi Kanunları
MÖ 19. yüzyılda Babil Kralı Hammurabi tarafından belirlenen kanunlardır. Bu kanunları özünde kim kime ne yapmışsa aynısı ona da yapılacak ilkesi vardır (kısasa kısas)

Veda Hutbesi
632 yılında Hz. Muhammed (s.a.v) insanlığa seslenen bir konuşma yapmıştır. Veda Hutbesi’nde Hz. Muhammed, “Bütün insanlar Âdem’den gelmiş, Âdem de topraktan yaratılmıştır. Arap’ın Arap olmayana, Arap olmayanın Arap’a, beyazın siyaha, siyahın da beyaza hiçbir üstünlüğü yoktur. (...) Dikkat edin! Sizin kadınlar üzerinde hakkınız olduğu
gibi onların da sizin üzerinizde hakları vardır.” demiştir.

Magna Carta
1215 yılında İngiliz Kralı’nın imzaladığı bir belgedir. Bu belgeyle Kral, yasalardan üstün olmadığını duyurmuştur.

İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi
1789 yılında Fransa’da toplanan Fransa Ulusal Halk Meclisi tarafından insanlığa ilan edilen bildirgedir. Bildirgede yönetimde meydana gelen bozulmaların toplumları olumsuz etkilediği ve bu durumun insan haklarının hiçe sayılmasına neden olduğu üzerinde durulmuştur. Yapılması gerekenin insan haklarının neler olduğunun hatırlatılması gerektiği fikrinden hareketle 17 maddelik bir bildirge yayımlamışlardır. Bildirgenin ilk maddesinde insanların özgür ve eşit doğdukları ve bir arada yaşadıkları vurgulanmıştır.

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
2. Dünya Savaşı sonrasında 1948 yılında Birleşmiş Milletler tarafından yayımlanan bir bildirgedir. Bildirgenin dayandığı en temel ilke, dünyadaki bütün insanların özgür ve aynı derecede eşit olduklarıdır. Dünya barışının oluşturulması hedef alınmış ve insan haklarının korunması noktasında karar verilmiştir.

1. Yukarıda verilen maddeler tarihsel olarak düşünüldüğünde insan haklarının korunması noktasında geçmişe nazaran daha iyi bir duruma gelindiği söylenebilir mi? Açıklayınız.

Cevap: Kesinlikle daha iyi bir noktaya gelindiği söylenebilir. Çünkü ilk zamanlarda bir kişini koyduğu ve kısasa kısas mantığının olduğu yasalar varken günümüzde ise adil yargılanma ve can, mal ve namus güvenliği gibi temel hakların insanlar için kabul edildiğini görürüz.

2. İnsan haklarının belirlenmesi ve korunması noktasında filozofların ne gibi etkileri olmuş olabilir?

Cevap: İnsan hakları birbirinden çok farklı disiplinlerin ele aldığı bir konudur. Bu çalışma çerçevesinde özellikle felsefi yaklaşımlar önem kazanmaktadır. Mesela hümanizm anlayışı sayesinde insana verilen değer artmıştır. Böylece insan hakları zorunlu hale getirilmiş ve insanların yaşamlarını mallarını ve canlarını güvence altına alacak kanunlar kabul edilmiştir. Özetle filozoflar düşünceleriyle insan haklarının ortaya çıkarılması ve kabul edilmesini sağlamışlardır diyebiliriz.