11. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 98 Cevapları Meb Yayınları

Metin Analizi

Aşağıdaki metni okuyup metinden hareketle verilen soruları cevaplayınız.

Bilgininin Oluşumunda Deneyim
1. KİTAP (Bölüm I)
Gelin zihni başlangıçta üzerine hiçbir şey yazılmamış düz beyaz bir kâğıt (tabula rasa) gibi düşünelim. Bu kâğıt nasıl doldurulur? İnsanın sınırsız kurgu yeteneği ile zihne aktardığı bu zenginliğin kaynağı neresidir? Tüm bu bilgi ve akıl malzemelerini zihin nereden edinmektedir? Bunlara tek yanıtım var, “deneyim”. Tüm bilgimiz önünde sonunda deneye dayanır ve deneyimden gelir. Anlama yetimizi tüm düşünme malzemeleri ile donatan dışımızdaki duyulur, nesneler ya da kendi içimizde algılamadığımız ve duyduğumuz zihinsel işlemlere yönelik gözlemlerimizdir. Bunlar tüm idelerimizin doğduğu bilgi pınarlarıdır

Metinde kırmızıyla yazılmış kavramlarla ne anlatılmak istenmiştir?

Tabula rasa: Tabula rasa veya tabula rosa John Locke’un ortaya attığı “boş levha” önermesine işaret eder

Deneyim: Bir insanın belli bir zaman içinde ya da yaşamı süresince edindiği bilgilerin, gördüğü, geçirdiği durum ve olaylardan elde ettiği görgü ve kılgının tümü.

Metinde altı çizili bölümde vurgulanmak istenen düşünce nedir? Açıklayınız.

Cevap: İnsan doğduğunda aklı boş bir levha gibi düşünebiliriz. Biz o boş levhayı ne ile doldurursak kısaca çevreden ne yüklenirse o boş zihne akıl da ancak onu bilebilir ona göre davranabilir.

Metinden hareketle Locke’ın bilginin kaynağı hakkında görüşlerini bilginin elde edilmesi açısından açıklayınız?

Cevap: Locke’a göre bilgi, “iki ide arasındaki bağıntı ve uyuşmanın ya da uyuşmama ve karşıtlığın algılanmasıdır.” Bu tanımda oluşturucu öğelerden olan “ide”, “uyuşma”/”uyuşmama” ve “algılama” terimlerinin açıklanması konunun anlaşılmasında yol gösterici olacaktır. Locke’un bilgi kuramında en çok kullandığı terim olan “ide”, tüm bilgilerimizin ana malzemesini oluşturmaktadır. Filozofa göre ide -geniş anlamda zihnimizin tüm dolaysız nesnelerini kapsar. Düşüncenin tüm nesneleri ide ile ifade edildiğinden, kavram veya türsel bir genelliği de içerebilmektedir. “Aklık”, “devim”, “düşünme”, “sevme” gibi genel kavramların her biri birer idedir.