12. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 63-64-65-66-67-68 Cevapları Başak Yayınları

1. Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

A. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan noktalı yerleri, kutucukların içinde bulunan kelime ve kelime grupları ile uygun şekilde tamamlayınız.

1. Düzgün çembersel hareket yapan bir cismin, bir tam tur atması için geçen süreye periyot denir.
2. Merkezcil kuvvet cismin kütlesi, çizgisel hız ve dönme yarıçapına bağlıdır.
3. Çizgisel hız vektörünün yön değişimine bağlı olarak merkezcil ivme oluşur.
4. Düzgün çembersel hareket yapan bir cismin, yarıçap vektörünün birim zamanda taradığı açının radyan cinsinden değerine açısal hız denir.
5. Dönme hareketi yapan bir cismin dönmeye karşı gösterdiği dirence eylemsizlik momenti denir.
6. Buz pistinde dönen bir sporcu, kollarını kapattığında açısal sürati artar, açısal momentum sabit kalır.
7. Açısal momentumun birimi kg-m² /s
8. Gök cisimlerinin yörüngesi elips şeklindedir.
9. Gök cisimlerinin yaptığı hareketleri açıklayan çalışmalar Kepler tarafından yapılmıştır.
10. Gezegenlerin Güneş çevresinde eşit zaman aralıklarında, eşit alanlar taraması ilkesine Alanlar yasası denir.

B. Aşağıdaki yargıların doğru olanlarına “D” yanlış olanlarına “Y” yazınız.

(Y) 1. Çembersel hareket yapan bir hareketlinin frekansı artarsa çizgisel sürati değişmez.
(D) 2. Dönen bir tekerleğin üzerindeki tüm noktaların açısal süratleri eşittir.
(D) 3. Düzgün çembersel hareket yapan cismin merkezcil ivmesinin yönü, çemberin merkezine doğrudur.
(Y) 4. Merkezcil kuvvet vektörü, çember merkezinden dışa doğru uzanan vektördür.
(Y) 5. Bir kamyonun kütlesi daha fazla olursa virajlarda daha emniyetli bir dönüş yapar.
(D) 6. Yuvarlanan topun hem dönme hem de öteleme kinetik enerjisi vardır.
(D) 7. Dönen bir cismin açısal momentumu, açısal hızına bağlıdır.
(Y) 8. Koltuk ile birlikte dönen bir öğrenci, kollarını açarsa açısal momentum azalır.
(D) 9. Dünya, Güneş’e yaklaştıkça çizgisel hızı artar.
(Y) 10. Güneş sistemindeki tüm gezegenlerin periyotları ile yarı-büyük yarıçapları arasındaki oran aynıdır.

C. Aşağıda verilen kavramlarla birimleri eşleştiriniz.

1. Periyot (f)
2. Frekans (d)
3. Çizgisel hız (a)
4. Açısal hız (c)
5. Eylemsizlik momenti (b)
6. Açısal momentum (g)
7. Çizgisel momentum (ğ)
8. Merkezcil kuvvet (ç)
9. Merkezcil ivme (e)

a. m/s
b. kg • m
c. rad/s
ç. N
d. Hz
e. m/s²
f. s
g. kg • m /s
ğ. kg • m/s
h. kg • m2/s²

Ç. Aşağıda verilen çoktan seçmeli sorulardaki doğru seçenekleri işaretleyiniz.

1. Görselde yatay düzlemde düzgün çembersel hareket yapan bir cismin iki farklı konumdaki bazı bilgileri gösterilmiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) 4 numaralı vektör, merkezcil ivme vektörü olabilir.
B) 2 numaralı vektör, konum vektörü olabilir.
C) 5 numaralı vektör, merkezcil kuvvet vektörü olabilir.
D) 1 numaralı vektör, çizgisel hız vektörü olabilir.
E) 3 numaralı vektör, açısal hız vektörü olabilir.
Cevap: C

2. Görseldeki A ve B cisimleri, O noktası etrafında sürtünmesiz yatay düzlemde r ve 2r yarıçaplı yörüngelerde eşit sürede dolanmaktadır. Cisimler, düzgün çembersel hareket yaptığına göre:
I. Frekansları eşittir.
II. Çizgisel süratleri eşittir.
III. Açısal süratleri eşittir.
Yargılarından hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I ve III
Cevap: E

3. Sürtünmeli bir yolda, virajı dönen arabaya etki eden kuvvetlerin gösterildiği serbest cisim diyagramı aşağıdakilerden hangisidir?
Cevap: D

4. Sürtünme kuvvetinin ihmal edildiği eğimli bir virajda araç devrilmiştir. Aracın virajı emniyetli bir şekilde dönebilmesi için;
I. Sürati azaltılmalı,
II. Yolun eğimi arttırılmalı,
III. Aracın kütlesi azaltılmalı,
yargılarından hangisi ya da hangilerinin yapılması yeterlidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: C

5. Havaalanındaki bir sorundan dolayı inişi ertelenen bir uçak, gökyüzünde çembersel hareket yapmaktadır. Yolculara etki eden merkezcil kuvvet tedirginlik oluşturmuştur. Pilot, merkezcil kuvveti azaltmak için aşağıdakilerden hangisini yapabilir?
A) Süratini artırmalıdır.
B) Birim zamanda daha çok tur atmalıdır.
C) Daha küçük yarıçaplı çember çizmelidir.
D) Daha büyük yarıçaplı çember çizmelidir.
E) Daha alçaktan uçmalıdır.
Cevap: D

6. Aşağıdaki cisimlerin hangisi hem öteleme hem de dönme hareketi yapar?
A) Yüzen bir balık
B) Uçan bir kuş
C) Döner kaydıraktan kayan çocuk
D) Helikopterin pervanesi
E) Yamaçtan yuvarlanan taş
Cevap: E

7. Yatay düzlemde üstü dönebilen sürtünmesiz bir masanın ortasında küp şeklinde ağırlıklar vardır.
I. Masanın ortasına küp ilave etmek
II. Var olan küpleri kenarlara yerleştirmek
III. Var olan küplerin bir kısmını almak Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri yapılırsa dönen masa sisteminin eylemsizlik momenti azalır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
Cevap: C

8. Bir vantilatör pervanesinin dönme kinetik enerjisi ile ilgili,
I. Frekansı yüksek pervanenin enerjisi daha büyüktür.
II. Kütlesi büyük olan pervanenin enerjisi daha küçüktür.
III. Eylemsizlik momenti, pervanenin enerjisini etkilemez.
Yargılardan hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, III ve III
Cevap: A

9. Dönerek ilerleyen bir topun sahip olduğu bazı özellikleri aşağıdaki gibidir:
I. Topun kütlesi,
II. Topun açısal hızı,
III. Topun öteleme hızı,
IV. Topun yarıçapı
Bu özelliklerden hangisi ya da hangileri topun sahip olduğu dönme ve öteleme kinetik enerjilerinin her ikisini de etkiler?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) I, II ve III E) I, II, IIII ve IV
Cevap: C

10. Sol eli ile ipi, sağ eliyle boruyu tutarak m kütleli topu çembersel yörüngede düzgün çembersel hareket yaptıran bir kişi, ipi aşağıya doğru çekmektedir.
I. Kütlenin açısal hızı artar.
II. Sistemin eylemsizlik momenti artar.
III. Sistemin açısal momentumu artar.
Değişimlerinden hangisi ya da hangileri meydana gelir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: A

11. Aynı maddeden yapılmış , şekildeki dişli çarklardan oluşan sistem harekete geçiriliyor. A ve B dişlileri ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur?
A) Çizgisel hızları farklıdır.
B) Açısal hızları aynıdır.
C) Açısal momentumları zıt yönlüdür.
D) Eylemsizlik momentleri eşittir.
E) Açısal hızları aynı yönlüdür.
Cevap: C

12. Aşağıda verilen örnek olayların hangilerinde açısal momentum korunmaz?
A) Bir topacın dönüşü
B) Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönüşü
C) Dünya’nın Güneş etrafında dönüşü
D) Kapının menteşe etrafında dönüşü
E) Buz üstünde sporcunun dönüşü
Cevap: D

13. Güneş etrafında şekildeki yörüngede dolanan Dünya’ya etki eden kütle çekim kuvveti Md’ Mg> Rg> Rd ve d niceliklerinden kaç tanesine bağlıdır?
Cevap: E

14. Dünya yüzeyinden şekildeki gibi Dünya’nın merkezine doğru gidildikçe çekim ivmesinin nasıl değiştiğini gösteren grafik aşağıdakilerden hangisidir?
Cevap: C

15. Güneş çevresindeki yörüngede dolanan bir gezegen M, K, L noktalarından geçmektedir. Gezegenin bu noktalardan geçişi sırasında sahip olduğu çizgisel süratinin sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
Cevap: B

16. Görseldeki gibi bir yörüngede düzgün çembersel hareket yapan bir cisme net bir tork etki ederse
I. Açısal hız
II. Açısal ivme
III. Açısal momentum
yargılarından hangisi ya da hangileri değişir?
Cevap: E