9. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 174-175-176-177 Cevapları Hecce Yayıncılık

4. Ünite Sonu Değerlendirme Soruları - 1

A. Aşağıdaki tümcelerden hangilerinin doğru, hangilerinin yanlış olduğunu belirleyelim. Yanlış olduğunu düşündüğümüz tümcelerin doğrusunu defterimize yazalım.

(Y) 1. Bir halterci, kaldırdığı halteri yukarıda tuttuğu sürece iş yapar.
(D) 2. Enerji, iş yapabilmek ya da durum değişikliği oluşturabilmek için gerekli olan etkendir.
(D) 3. Bir kuvvetin yaptığı iş, kuvvet ve yer değiştirmenin büyüklüğüyle doğru orantılıdır.
(Y) 4. Birim zamanda yapılan işe enerji denir.
(Y) 5. İş ve enerji, vektörel büyüklüklerdendir.
(D) 6. İş ve enerjinin birimleri aynıdır.
(D) 7. Gücün birimi watt’tır.
(Y) 8. Enerjiler değişmez ve birbirine dönüşemez.

B. Aşağıdaki tümceleri, kutu içindeki sözcük ve ifadelerden uygun olanları kullanarak tamamlayalım.

1. Kinetik enerji kütle ile doğru orantılıdır.
2. Kütleleri ve kinetik enerjileri eşit iki cismin sürat de eşittir.
3. İvmeli hareket yapan bir cisimde kinetik enerji değişkendir.
4. Enerjiler, SI’da joule denilen birimle ifade edilir.
5. Birim zamanda harcanan enerji, güç olarak tanımlanır.
6. Yeryüzünden yüksekte bulunan tüm cisimlerde potansiyel enerji vardır.
7. Bir makinenin yaptığı işin, bu iş için harcadığı enerjiye oranı verim olarak tanımlanır.
8. Petrol gibi karbon temelli enerji kaynakları fosil yakıt olarak adlandırılır.

C. Aşağıdaki soruların yanıtlarını defterimize yazalım.

1. İşi hesaplayabilmek için hangi büyüklüklerin bilinmesi gerekir?
Cevap: İşi hesaplayabilmek için işi yapan kuvvetin ve cismin yaptığı yer değiştirmenin bilinmesi gerekir.

2. Hareket sırasında yola dik olan kuvvetler neden iş yapmaz?
Cevap: Bir kuvvet yola dik olunca cisim kuvvetin doğrultusunda yer değiştirme yapmaz ve dolayısıyla bu tür kuvvetler iş yapmaz.

3. Sürtünmenin enerjiye etkisi nasıldır?
Cevap: Sürtünme kuvvetinin mekanik enerjiyi ısıya dönüştürmek gibi bir etkisi vardır.

4. Sallanan bir salıncakta enerji dönüşümleri nasıl olur?
Cevap: Sallanan bir salıncakta kütle çekimi potansiyel enerjisi ile kinetik enerjinin sürekli olarak birbirine dönüşümü vardır. Ancak bu enerjiler, sürtünmeler nedeniyle bire bir dönüşemez ve salınım sırasında sürekli olarak kinetik enerji kaybı olur.

5. Mekanik enerjinin korunumu nasıl kanıtlanabilir?
Cevap: Bir çelik bilye, belli bir yükseklikten yatay duran çelik bir levhanın üzerine düşürülüp sıçrama yüksekliği ölçülür. Sıçrama yüksekliği ile düşme yüksekliği karşılaştırılarak mekanik enerjinin korunduğu kanıtlanabilir.

6. Yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynakları nelerdir?
Cevap: Hidroelektrik santraller, Güneş pilleri, okyanus dalgaları, gel git olayı, biyokütle, hidrojen pilleri, rüzgâr türbinleri ve jeotermal kaynaklar, yenilenebilir enerji kaynağı örnekleridir. Buna karşılık fosil yakıtlar (taş kömürü, petrol, doğal gaz) ve nükleer santraller, yenilenemez enerji kaynağına örnek oluşturur.

7. Yenilenemez enerji kaynaklarının çevreye verdiği zararlar nelerdir?
Cevap: Yenilenemez enerji kaynaklarının çevreye zararları; atmosferi kirleterek iklimi olumsuz yönde etkileme, denizleri kirletme, atık maddelerle çöp yığınları oluşturarak insan sağlığına ve doğaya zarar verme şeklinde özetlenebilir.

8. Yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynaklarının arasındaki farklar nelerdir?
Cevap: Yenilenebilir enerji kaynaklarının teknolojileri pahalıdır ama tükenmeyecek denilebilecek kadar uzun ömürlüdür. Yenilenemez enerji kaynakları doğada hazır bulunduğundan üretim gerektirmez, kolay elde edilebilir ancak tükenecektir.

9. Enerjiyi tutumlu kullanmak için neler yapabiliriz?
Cevap: Binalarda ısı yalıtımı yapmak, klasik ampuller yerine LED ampuller kullanmak, evde olmadığımız zamanlar kaloriferi kapatmak vb. enerjiyi tutumlu kullanmaya yönelik eylemlerdir.

10. Bir hidroelektrik santralde enerji dönüşümü nasıldır?
Cevap: Hidroelektrik santrallerde enerji dönüşümü; kütle çekimi potansiyel enerjisinin kinetik enerji ve ısıya, kinetik enerjinin de elektrik enerjisine dönüşümü şeklindedir.

Ç.Aşağıdaki tabloda verilen enerji kaynaklarından yenilenemez ve yenilenebilir olanları belirtiniz.

D. Aşağıdaki soruların yanıtlarını, testin sonundaki yanıt çizelgesine işaretleyelim.

1. Fiziksel anlamda bir işten söz edebilmek için;
I. Cisme bir kuvvet etki etmesi,
II. Cismin yol alması,
III. Cismin kütlesinin yeterli büyüklükte olması
koşullarından hangisi ya da hangileri gereklidir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Cevap: C

2. Aşağıdaki seçeneklerde verilen varlıklardan hangisinde kinetik enerji bulunmaktadır?

A) Caddede yol alan otobüs
B) Masada duran kalem
C) Duvarda asılı ceket
D) Sınıfta dizili öğrenci sırası
E) Mutfakta duran çaydanlık
Cevap: A

3.
I. Duvarda asılı duran tablo
II. Yerde yatan kedi
III. Barajdaki su
Yukarıdakilerin hangisi ya da hangilerinde yere göre potansiyel enerji bulunabilir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: C

4. Bir taş, havasız bir ortamda, ağırlığına eşit düşey bir kuvvetle yukarı kaldırılıyor. Bu taşa uygulanan düşey kuvvetin yaptığı iş için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? (Hava direnci önemsizdir.)

A) Kinetik enerjiye dönüşür.
B) Potansiyel enerjiye dönüşür.
C) Isıya dönüşür.
D) Isıya ve kinetik enerjiye dönüşür.
E) Isıya ve potansiyel enerjiye dönüşür.
Cevap: B

5. Aşağıdakilerden hangisi, yenilenemez enerji kaynağıdır?

A) Güneş B) Rüzgâr C) Hidrojen D) Doğal gaz E) Deniz dalgası
Cevap: A

6. Bir cismin kinetik enerjisiyle ilgili olan;
I. Kütlesine bağlıdır,
II. Süratine bağlıdır,
III. Geometrik şekline bağlıdır şeklindeki
yargılardan hangisi ya da hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: B

7. Elektrik enerjisiyle çalışan inşaat vinci, bir yük teknesini sabit süratle yukarı çekiyor. Enerji kayıpları önemsiz sayılırsa bu olaydaki enerji dönüşümü için aşağıdakiler- den hangisi doğru olur?

A) Elektrik enerjisi → Potansiyel enerjiye
B) Elektrik enerjisi → Kinetik enerjiye
C) Kinetik enerji → Potansiyel enerjiye
D) Potansiyel enerji → Kinetik enerjiye
E) Kinetik enerji → Elektrik enerjisine
Cevap: A

8. Aşağıdakilerden hangisi, çevre dostu bir enerji kaynağıdır?

A) Taş kömürü B) Odun kömürü C) Hidrojen yakıt pili D) Petrol E) Doğal gaz
Cevap: C

9. Bir cismin sürtünmesiz ortamda aldığı doğrusal yol ve bu yol boyunca kazandığı kinetik enerji miktarı biliniyor.
Yalnız bu bilinenlerle;
I. Cismin kütlesi,
II. Cisme etki eden net kuvvet,
III. Cismin süratindeki artış niceliklerinden
hangisi ya da hangileri hesaplanabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Cevap: B

10. Amaç: Enerji darlığının azaltılması
Öneri: I. Güneş enerjisi kullanımının artırılması
II. Petrolle çalışan elektrik santrallerinin yaygınlaştırılması
Yukarıdaki önerilerin, başta verilen amaçla tutarlılığı ya da ilişkisiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru olur?

A) I tutarlı, II tutarsız
B) I tutarsız, II tutarlı
C) I tutarlı, II tutarlı
D) I tutarsız, II ilişkisiz
E) I ilişkisiz, II tutarlı
Cevap: D

11. Bir cismi hareketi sırasında;
I. Hareketiyle aynı yönde etki eden,
II. Hareket yönüne dik doğrultuda etki eden,
III. Hareketine ters yönde etki eden kuvvetlerden
hangisi ya da hangileri fiziksel anlamda iş yapar?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Cevap: D

12. Aşağıdaki olaylar göz önüne alınıyor:
I. Halterci, kaldırdığı halteri 20 s süreyle yukarıda tutuyor.
II. Bir kaplan ağaca 20 s’de tırmanıyor.
III. Otomobil yatay bir yolda 20 s ilerliyor.
Yukarıdaki 20 s’lik olayların hangisinde ya da hangilerinde fiziksel anlamda iş yapılmadığı kesindir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Cevap: A

13. Aşağıdakilerden hangisinin hareketinde, potansiyel enerjinin kinetik enerjiye dönüşümü yoktur?

A) Salıncakta sallanan çocuk
B) Uzaktan kumanda aleti
C) Salınan sarkaç
D) Salınan hacıyatmaz
E) Dalından kopan elma
Cevap: B

14. Bir basketbol topunun, atıldığı noktadan potaya doğru yol alırken toplam mekanik enerjisiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşeceği söylenebilir? (Hava sürtünmesi önemsenmeyecektir.)

A) Önce azalır, sonra artar
B) Önce artar, sonra azalır
C) Sürekli artar
D) Sürekli azalır
E) Sürekli sabit kalır
Cevap: E