9. Sınıf Meb Biyoloji Sayfa 56 Cevapları

ETKİNLİK

Etkinlik Adı : Katalaz enzimi ile hidrojen peroksitin (H₂O₂) parçalanması

Etkinliğin Amacı : Enzimlerin çalışmasına sıcaklığın etkisini deneysel olarak gözlemlemek

Araç Gereç

• %9’luk hidrojen peroksit ( H₂O₂ ) çözeltisi
• Taze patates
• Taze koyun karaciğeri
• 6 adet dereceli 100 mL’lik deney tüpü
• Tüp maşası
• 1 litre kaynatılmış su (+100 °C)
• 1 litre ılık su (+35 °C)
• 1 litre soğuk su (+4 °C)
• 1 litre saf su
• 2 çift lastik ameliyat eldiveni
• 2 adet spatül (çay kaşığı)
• 3 adet 500 mL’lik beher (cam kavanoz)
• Küçük yapışkan etiketler
• 1 adet ispirto ocağı
• 1 adet parçalayıcı (mutfak robotu)

Uygulama

Patatesi ve karaciğeri parçalayıcıda ayrı ayrı 2 dakika süreyle parçalayınız. Tek bir parçalayıcı kullanıyorsanız öncelikle patatesi, daha sonra karaciğeri parçalayınız ve her seferinde parçalayıcının içini bol su ile iyice yıkayınız.

Üç adet deney tüpünün içine farklı bir spatül ile birer parça (10 gram) kıyma hâline getirilmiş taze koyun karaciğeri, diğer üç deney tüpünün içerisine başka bir spatül ile püre hâline getirilmiş patatesi koyunuz. Tüm deney tüplerine 50’şer mL saf su ilave ediniz, tüpleri ağız kısmına yakın bir yerden P1-P2-P3 ve K1-K2-K3 şeklinde yazılı yapışkan etiketler ile ayrı ayrı numaralandırınız.

P1 ve K1 tüplerini içerisinde kaynar su bulunan beherde, P2 ve K2 tüplerini içerisinde ılık su bulunan beherde, P3 ve K3 tüplerini ise içerisinde soğuk su bulunan beherde 20 dakika boyunca bekletiniz.

Her bir tüpün içerisine %9’luk hidrojen peroksit ( H₂O₂ ) çözeltisinden 50 mL ilave ediniz. Hidrojen peroksit, oksitleyici bir madde olduğundan elinize eldiven giymeyi unutmayınız.

Tüpler içerisindeki karışımların köpürme oranlarını dikkatli bir şekilde gözlemleyiniz ve farklılıkları not ediniz.

Sonuçlandırma

1. P1 ve K1 ile P3 ve K3 tüplerinde köpürme ve gaz çıkışı gerçekleşti mi? Gerçekleşmedi ise sebeplerini tartışınız.

P1 ve K1 tüplerinde köpürme ve gaz çıkışı gerçekleşmiştir. P3 ve K3 tüplerinde köpürme ve gaz çıkışı yoktur. Sebepleri ise P1 ve K1 tüpleri kaynar suda olduğundan su buharlaşma etkisi ile gaz çıkışı olmuştur. P3 ve K3 tüpleri soğuk su beherinde olduğundan buharlaşma olmamış bu yüzden köpürme veya gaz çıkışı olmamıştır. Hatta daha da soğumuştur.

2. P3 ve K3 tüpleri, içerisinde ılık su bulunan behere konur ise gaz çıkışı hızlanır mı? Sebeplerini tartışınız.

Evet gerçekleşir. Çünkü soğuyan tüpler için ılık su kaynar su etkisi gösterecektir. Ve bu yüzden gaz çıkışı olacaktır.

3. P1 ve K1 tüpleri, içerisinde ılık su bulunan behere konur ise gaz çıkışı hızlanır mı? Sebeplerini tartışınız.

Hayır hızlanmaz. Çünkü sıcaklık düşeceğinden dolayı gaz çıkışı da azalacaktır.

4. Patatesi püre, karaciğeri ise kıyma hâline getirmenizin amacı nedir?

Sıcaklık etkisi olarak katı dan sıvıya dönüştürmek içindir. Aynı sıcaklık etkisi patateste aynı etkiyi göstermeyecektir. Püre halindeki patates daha küçük parça ve sıvılaşmaya daha yakın olduğundan etkisi farklı olacaktır.