Bilgi felsefesinin temel soruları nelerdir, bilgi felsefesi (epistemoloji) nedir

Bilgi felsefesinin temel soruları nelerdir, bilgi felsefesi (epistemoloji) nedir
Bilgi felsefesinin temel soruları nelerdir, bilgi felsefesi (epistemoloji) nedir, bilgi felsefesi temel kavramları ve temsilcileri hakkında sizlere kısa bilgiler vereceğiz.

Bilgi felsefesi ya da epistemoloji; bilginin değeri, imkânı ve kaynağı ile ilgili sorulara cevap arayan bir disiplindir. Bir başka anlamı da Bilgi Kuramıdır.

Epistemoloji, temelde bilgi kavramının yapısı ve gerçekliğiyle ilgilenen bir felsefe dalıdır. ''Doğru bilgi var mıdır?'' - '' Doğru bilgiye ulaşmak mümkün müdür?'' sorularına cevap arayan düşünürler, farklı yöntemler geliştirmiştir. Bazı filozoflar gerçek bilgiye ulaşmanın imkanlar dahilinde olduğunu ifade etmiştir. Bazıları ise ''görecelik'' kavramını baz alarak doğru ya da gerçek bilginin mümkün olmadığını öne sürmüştür.

Epistemolojinin başlıca soruları şunlardır:

  • Bilgi nedir?
  • Doğru bilgiye ulaşılabilir mi?
  • Bilginin kaynağı nedir?
  • Bilginin sınırı nedir?
  • Bilgi teorisi (epistemoloji) nedir?
  • Doğru bilginin imkanı
  • Bilginin kaynağı ve ölçütleri
  • Rasyonalizm (akılcılık) nedir?
  • Bilginin alanı, kapsamı ve sınırları
  • Ampirizm (deneycilik) nedir?
  • Bilgi felsefesinin konusu nedir?
  • Kritisizm (eleştiricilik) nedir?
  • Bilgi kuramının temel soruları nelerdir?
  • Pozitivizm (olguculuk) nedir?
  • Doğru bilginin imkanı problemi
  • Analitik felsefe (çözümleyici felsefe) nedir?
  • Doğru bilginin imkansızlığı
  • Pragmatizm (faydacılık) nedir?
  • Kuşkuculuk (septisizm) nedir?
  • Fenomenoloji (görüngübilim) nedir?

Bilgi felsefesinin temel kavramları nelerdir

Bilgi felsefesinde doğruluk, gerçeklik ve temellendirme olmak üzere üç temel kavram vardır. Bir bilginin doğru olabilmesi için hem geçerli hem de anlamlı olması gerekir. Örneğin ''saçma sapan'' ifadesinde ''saçma'' kelimesi anlamlıyken ''sapan'' kelimesi herhangi bir anlam ifade etmez. Ancak ''bu Film siyah beyazdır'' dendiğinde aktarılan bilgi doğrudur. Geçerlilik de ise verilen bilginin ''her zaman için'' doğru olması anlamına gelir. Örneğin ''bütün filmler siyah beyazdır'' ya da ''hayvanlar siyah renklidir'' ifadesi sadece bazı filmler ve hayvanlar için doğrudur.

Bilgi felsefesine göre, her geçerli bilgi doğrudur fakat her doğru bilgi geçerli değildir.

Gerçeklik, dış dünyaya bağlı olan varlıkların tanımlanmasında kullanılan bir kavramdır. Gerçekliğe ulaşmak için ''Doğru mu yanlış mı'' sorusu değil ''var mı yok mu'' sorusu sorulmalıdır. Temellendirme ise bir bilginin neden doğru ya da yanlış olduğunu açıklamak ve örneklendirmek anlamına gelir. ''Önerme'' ve ''Tüme varım'' yöntemleri temellendirmenin bir parçasıdır. Örneğin Fransız düşünür Rene Descartes'in ''Düşünüyorum, öyleyse varım'' sözü tüme varım yoluyla temellendirmeye örnek gösterilebilir.

Bilgi Felsefesi Temsilcileri

Sokrates ''Bildiğim tek şey hiçbir şey bilmediğimdir'' sözüyle bilgi felsefesinin temelini atmıştır. Filozofa göre, insan ancak sorgulayarak ve ''bilmediğini kabul ederek'' gerçek bilgiye ulaşabilirdi. Hayatı boyunca hiçbir şey yazmamış olmasına rağmen günümüz felsefesine yön veren filozoflardan biri olmayı başarmıştır. Platon tarafından yazılmış olan ''Sokrates'in Savunması'' adlı kitap, en çok okunan felsefi metinlerden biridir.

Bilgi felsefesinin diğer temsilcileri ve en önemli eserleri şunlardır:

  • Aristoteles - Poetika / Retorik / Atinalıların Devleti
  • David Hume - İnsanın Anlama Yetisi Üzerine
  • Benedict de Spinoza - Ethica
  • Bertrand Russell - Felsefe Sorunları / Batı Felsefesi Tarihi
  • Henri Bergson - Metafizik Üzerine / Yaratıcı Tekamül / Madde ve Benlik

11
81
221
89
14
129
36
👍
👎
😍
😥
😱
😂
😡
HABERE YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan, isimsiz ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yorumların her türlü cezai ve hukuki sorumluluğu yazan kişiye aittir. Eğitim Sistem yapılan yorumlardan sorumlu değildir.