Davranışın bilinçli ya da bilinçsiz yapılması neyi ifade edebilir

Soru : Davranışın bilinçli ya da bilinçsiz yapılması neyi ifade edebilir?

Cevap : Bilinçli davranmak yerine göre tam ve kararlı davranmak. Örneğin bir eve bir buzdolabı alınacaksa ailenin kararına göre davranmaktır. Bilinçsiz davranmak tam karar vermeden gidip hemen yapmaktır. Örneğin bir eve bir koltuk alınacak ise aileden kararsız ve eve uymayan renklerde aldıysa ve ailenin geri kalanı beğenmediyse ona bilinçsiz davranış denir

İnsanlar toplumu ve diğer birtakım sosyal ve siyasal kurumları (aile, devlet...) oluşturup bir arada yaşamayı seçtiği, yüzlerce yıldır da bunu sürdürdüğü için birtakım kural ve değerler, bireyin yaşamı sınırlarını aşmaktadır. Mesela "Birey özgürdür," diyorsak bu, kişinin istediği gibi hareket edebileceği anlamına gelmez. Bir toplumu oluşturan her birey özgür olduğu için toplum orada kendi başına bir bütünlük kazanır ve onun iyiliği, selameti bireyinkinden üstün tutulmaya başlanır. O yüzden yine sizin benim gibi insanların yaptığı yasalar şu an tüm otoritelerin üzerindedir. Kişi de bunları bilip onlara uygun düşecek biçimde davranmakla yükümlüdür.

Dünyada tek bir insan olsa sorumluluk diye bir şey olmaz, bu kişi istediğince at koştururdu. Ama yukarıda açıklananlar dikkate alındığında akıl sağlığı yerinde her bireyin eylemlerinden neden sorumlu olduğu anlaşılabilir. Yani kişi bilinçli yaptığı her eylemden sorumludur ve onun sonuçlarına koşulsuz katlanmak zorundadır. Davranışın bilinçli yapılması beraberinde "sorumluluğu" getirdiği için önemlidir. Bilinçsiz yapılan bir davranış ise kişinin istenci dışında olduğu için sorumluluk kapsamında değerlendirilemez. (Mesela siz sağlıklı bir birey olarak bir devlet memuruna hakaret etseniz ceza alırsınız, ancak kendini kötü kelimeler söylemekten alıkoyamayan bir akıl hastası aynı şeyi yapsa hastalığı gerekçesiyle büyük ihtimalle ceza almayacaktır.) Yani sorunuzun cevabı "kişinin eylemlerinden sorumlu tutulup tutulamayacağının belirlenmesi" olacaktır.