Fakirlik / Yoksulluk ile ilgili deyimler

Fülsüahmere muhtaç olmak; çok fakir, düşkün, zavallı olmak.
Altta yok üstte yok; yoksul, fakir. Fakir düşmek; yoksullaşmak.
Fakir tavuğu tek tek yumurtlar; destekçisi olmayan, dayanağı olmayan kimsenin işleri yavaş yürür anlamında kullanılan bir söz.

Fakirlik ayıp değil, tembellik ayıp; yoksulluk utanılacak bir şey değildir, çalışmamak en büyük ayıptır anlamında kullanılan bir söz.
Yoksulluk çekmek; sürekli yoksulluk içinde bulunmak. O hep faydasız üzüntüler duyar, sıradan arzularla, varlıklar içinde, yoksulluklar çekerdi. - A. Ş. Hisar.
Adamın kötüsü olmaz, meğer züğürt ola, toplum içinde herkesin bir değeri vardır ancak züğürtlere değer verilmez.

Malını yemesini bilmeyen zengin, her gün züğürttür, züğürt, yokluk içinde bulunduğundan yiyemez, varlık içinde olduğu hâlde yiyemeyen de bunun gibidir.
Tüccar züğürtleyince geçmiş defterleri yoklar, 1) tüccar züğürtleyince, belki bir kimsede alacağım kalmıştır diye eski defterlerini gözden geçirir; 2) vaktiyle önemli işler yapmış olanlar, düşkünlüklerinde eski durumlarını anarak, anlatarak avunmaya çalışırlar.
Zenginin malı züğürdün çenesini yorar, birinin zenginliğinden çok söz etmenin gereksizliğini, yersizliğini belirtmek için söylenen bir söz.

Züğürt olup düşmektense uyuz olup kaşınmak yeğdir, uyuz olup kaşınmak insanı çok rahatsız eder ama züğürtlükten dolayı ne yapacağını düşünmek daha çok rahatsız eder.
Züğürtlük, zadeliği bozar, soylu kimse fakirleşince soyluluğu unutulur.
Zengin kesesini döver, züğürt dizini, Bir iş yapılacağı zaman zengin işte para diye kesesini döver, fakirse yapmak istediği işi parasızlık yüzünden yapamayacağı için dizini döver.

Paran varsa cümle âlem kulun, paran yoksa tımarhane yolun, Zengin olana herkes hizmet eder, fakir olana ise kimse yüz vermez.
Altın eşik gümüş eşiğe muhtaç olur, Hiç kimse zenginliğine güvenmemelidir, gün gelir yoksullaşır ve fakir kimseye muhtaç olur.
Zengin arabasını dağdan aşırır, fakir düz ovada yolunu şaşırır, Zengin, para gücüyle güçlükleri yenerken yoksul, parasızlık yüzünden en kolay işi bile başaramaz.

Umut, fakirin (garibin) ekmeğidir, yoksul kişi, hep yakında bolluğa, rahata kavuşma umudu içinde yaşar.
Fakirlik ayıp değil, tembellik ayıp, yoksulluk utanılacak bir şey değildir, çalışmamak en büyük ayıptır.
Yoksul, ata binse selam almaz, yoksul kimse geçici olarak bile iyi bir duruma gelse herkese yüksekten bakar, kimseye selam bile vermez olur.

Yoksul âlâ ata binse selam almaz, yoksul kimse geçici olarak bile iyi bir duruma gelse herkese yüksekten bakar, kimseye selam bile vermez olur.
Devletli yanını kaşısa yoksul para verecek sanır, Bir isteğinin yerine getirilmesini ilgililerden bekleyen kimse, onların bu işle ilgisi bulunmayan davranışlarını, isteğini karşılamak üzere yapıyorlar diye yorumlar.
Buğdayım var deme ambara girmeyince, oğlum var deme yoksulluğa ermeyince (düşmeyince), bir şeyin senin olduğundan kuşkun kalmaması için gereken bütün koşullar gerçekleşmelidir.

Borçsuz çoban yoksul beyden yeğdir, yoksulluk ve sıkıntı içinde olup da bey adı taşımaktansa borçsuz ve sıkıntısız bir çoban olmak daha iyidir.
Beyler buyruğu yoksula kan ağlatır, yöneticiler, uygulanması güç buyruklar vererek halkı sıkıntıya sokarlar.
Fukara tavuğu bir yumurtlar, talih, fakire hiç gülmez; aynı sermaye zengine daha çok, fakire daha az gelir getirir.
Devletliye dokun geç, fukaradan sakın geç, zenginle, az da olsa bir ilişkin bulunsun belki yararlanırsın ama fakire yaklaşma, o senden yararlanmak ister.