Kan grupları ve kan alışverişi

Kanın görevi tüm insanlarda aynı olsa da her insanda aynı yapı ve özellikte kan hücreleri bulunmaz. Kan grupları, plazmada ve alyuvarların zarında bulunan bazı proteinlere göre belirlenir. İnsanlarda dört farklı kan grubu bulunur. Bunlar A, B, AB ve 0 kan gruplarıdır. Kan alışverişi aynı kan grupları arasında yapılır.

Kan alışverişi için kan grupları dışında Rh faktörü de önemlidir. Alyuvarlarında Rh faktörü bulunan kan Rh pozitif (+), Rh faktörü bulunmayan kan Rh negatif (-) olarak adlandırılır. Rh faktörü de düşünüldüğünde insanlarda toplam sekiz farklı kan grubunun olduğunu söyleyebiliriz.

Örneğin, A Rh (+) kana ihtiyaç duyan bir kişiye A Rh (+) kan verilmelidir. Bu kişiye farklı bir kan grubu verildiği takdirde alyuvar hücreleri birbirine yapışarak çökelme meydana getirir ve kişinin damarlarını tıkayarak ölümüne neden olur.

Ülkemizde doğal bir afet yaşandığında duyarlı vatandaşlarımız hastanelere koşarak kan bağışında bulunurlar. Yine zaman zaman televizyon, radyo ve sosyal medyada “Acil B Rh (-) kana ihtiyaç vardır.” gibi duyurular ile karşılaşır ve o kan grubuna sahipsek yardımcı olmak için harekete geçeriz. Herhangi bir yaralanma durumunda, bazı hastalık veya ameliyatlarda kana ihtiyaç duyan bireye başka birinden kan verilmesine kan nakli denir. Yetişkin bir insanda yaklaşık olarak 4-5 litre kan olduğunu daha önce öğrenmiştik. Sahip olduğumuz kanın yaklaşık beşte birini kaybettiğimizde hayati tehlike yaşarız. Bu nedenle kana ihtiyaç duyan insanlara kan vermek son derece önemlidir.

Hangi kan grubu hangisinden kan alabilir

• AB Rh+ Tüm kan gruplarından
• AB Rh- Tüm Rh- kan gruplarından
• A Rh+ O Rh- O Rh+ A Rh- A Rh+
• A Rh- O Rh- A Rh-
• B Rh+ O Rh- O Rh+ B Rh- B Rh+
• B Rh- O Rh- B Rh-
• O Rh+ O Rh- O Rh+
• O Rh- O Rh-

Hangi kan grubu hangisine kan verebilir

• AB Rh+ AB Rh+
• AB Rh- AB Rh- AB Rh+
• A Rh+ A Rh+ AB Rh+
• A Rh- A Rh+ A Rh- AB Rh+ AB Rh-
• B Rh+ B Rh+ AB Rh+
• B Rh- B Rh+ B Rh- AB Rh+ AB Rh-
• O Rh+ Tüm Rh+ kan gruplarına
• O Rh- Tüm kan gruplarına