Pandemiler veya pandemik hastalıklar nedir

Pandemi, dünyada birden fazla ülkede veya kıtada, çok geniş bir alanda yayılan ve etkisini gösteren salgın hastalıklara verilen genel isimdir. Pandemi durumu virüslerde karşılaşılabilmektedir. Virüsün yayılması ve tutunması pandemik olarak yorumlanmaktadır. Peki, pandemi nedir ve pandemi ne demek? İşte, o konu hakkında bazı bilgiler

İnfluenza A ve B virüsleri insanlarda mevsimsel salgınlara neden olurken sadece influenza A virüslerinin pandemiye neden olduğu bilinmektedir.

Zaman zaman influenza virüslerinin genetik yapısında meydana gelen değişikliklere bağlı olarak yeni bir tipte influenza virüsü ortaya çıkmaktadır. Bu değişiklik hayvan influenza virüsünün genetik yapısında meydana gelebilmekte veya insan ve hayvan influenza virüslerinin her ikisinin genetik kombinasyonu ile ortaya çıkabilmektedir. Değişimlere bağlı olarak virüs insandan insana kolayca geçiş yeteneği  azanabilmektedir. Bu durum, virüsle daha önce hiç teması olmayan, virüsün yol açacağı enfeksiyonun gelişmesine yatkın olan kişilerin önemli bir kısmının hastalanmasına neden olmakta ve büyük çapta salgınlara yol açabilmektedir. Dünya çapında hızla yayılma potansiyeli olan böyle bir virüs, influenza pandemisine neden olabilir.

Pandemi, eski Yunanca'dan παν tüm anlamına gelenpan ile insanlar anlamına gelendemos'dan türetilmiştir.

Yaygın ölümcül hastalıklar ve pandemikler arasındaki farklar

WHO (Dünya Sağlık Örgütü) tanımlamasına göre bir pandemik ancak aşağıdaki Üç koşulu sağladığında başlamış sayılır:

• Nüfusun daha önce maruz kalmadığı bir hastalığın ortaya çıkışı
• Hastalığa sebep olan etmenin insanlara bulaşması ve tehlikeli bir hastalığa yol açması
• Hastalık etmeninin insanlar arasında kolayca ve devamlı olarak yayılması

Bir hastalık veya tıbbi durum sadece yaygın olması ve çok sayıda insanın ölümüne yol açması nedeniyle pandemi olarak nitelendirilemez, aynı zamanda bulaşıcı olması gereklidir. Örneğin, kanser, insanlarda çok sayıda ölüme sebep olan bir hastalık olmasına rağmen bulaşıcı olmadığı için pandemi olarak adlandırılmamaktadır (Bazı kanser türlerinin bulaşıcı etmenler tarafından ortaya çıkabildiği unutulmamalıdır).

Tarihteki pandemiler ve göze çarpan epidemiler

• Kara veba
• Kolera
• Grip
• Tifo
• Domuz gribi
• Şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2
• Covid19