Türkiye’nin coğrafi konumu

Evimize ilk kez gelecek olan arkadaşımıza evimizin hangi caddede, hangi sokakta olduğunu hatta yanındaki okulu, camiyi, marketi vb. yerleri söyleyerek yerini tarif ederiz. Evimizin bulunduğu yer gibi ülkelerin de dünya üzerinde bulunduğu bir konum vardır. Ülkelerin dünya üzerinde bulunduğu konum da o ülkenin coğrafi konumudur. Coğrafi konum, mutlak konum ve göreceli konum şeklinde ifade edilir.

Mutlak konum; bir yerin paraleller ve meridyenler ile ifade edilebilen yani ekvatora ve başlangıç meridyenine göre belirlenen konumudur. Ülkemiz 36°- 42° kuzey paralelleri ile 26°- 45° doğu meridyenleri arasında yer alır. Diğer bir ifadeyle Türkiye, ekvatorun kuzeyinde ve başlangıç meridyeninin doğusunda yer almaktadır.

Ülkemizin güneyi mutlak konumuna bağlı olarak ekvatora daha yakındır. Bu nedenle güney kıyılarımız kuzey kıyılarımıza göre daha sıcaktır. Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe sıcaklık azalır. Ayrıca ülkemizin mutlak konumuna bağlı olarak kuzeyden esen rüzgârlar sıcaklığı düşürürken güneyden esen rüzgârlar sıcaklığı artırır. Dağlarımızın güneşe bakan güney yamaçları kuzey yamaçlarından daha sıcaktır. Bu duruma bakı etkisi denir. Bunun yanında orta kuşakta yer almasından dolayı ülkemizde dört mevsim belirgin şekilde yaşanır.

Bir yerin denizlerden uzak olması durumuna karasallık denir. Karalar çabuk ısınıp çabuk soğumaktadır. Bu nedenle karasal bölgelerimiz yaz mevsiminde çabuk ısınırken kış mevsiminde çabuk soğur. Bir yerin denizlere kıyısı olması durumuna ise denizellik denir. Denize kıyısı olan bölgelerimiz geç ısınır ve geç soğur.