10. Sınıf Meb 2. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

2. ÜNİTE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

A- Aşağıdaki terimleri birer cümleyle açıklayınız.

Jeopolitik : İçinde bulunduğu coğrafyanın ve onun yanı sıra ekonominin, nüfusun vb. bir devletin siyasası üzerindeki etkisi.
Tekfur : Bizans İmparatorluğu’nda valilerle Anadolu’daki ve Rumeli’deki Hıristiyan beylerine verilen ad.
Yahşi Fakih Menâkıbnamesi : Orhan Gazi’nin imamı İshak Fakih’in oğlunun yazdığı Osmanlı Tarihini anlatan eserin ismidir. Eser kayıptır.
Bâbailer Ayaklanması : Anadolu Selçuklu Devleti tarihindeki en büyük Türkmen ayaklanmasıdır. Vefâ’îyye tarikatına bağlı Ebul-Bekâ Baba İlyâs bin Ali el-Horasânînin müridlerinden olan Baba İshâk Kefersudînin öncülük ettiği ayaklanmadır.
İstimâlet Politikası : Sözlük anlamı “meylettirme, cezbetme, gönül alma” olan istimâlet; genel olarak Osmanlı Beyliği’nin uyguladığı “uzlaştırıcı fetih siyaseti” için kullanılan tabirdir.

B- Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Osmanlı Beyliği’nin kuruluşu ile ilgili farklı rivayetlerin olmasının sebepleri nelerdir?
Osmanlı Beyliği'nin ilk kuruluş yıllarına ait yeterli kayıtlı belgelerin olmaması kuruluş tarihlerinin farklı olarak değerlendirmesine sebep olmuştur. Yeterli kayıt olmaması çeşitli tarihçilerin önemli gün, savaş ve olay tarihlerini Osmanlı Beyliği'nin kuruluş tarihi olarak kabulüne sebep olmuştur.

Sorunun detaylı cevabına buradan ulaşabilirsiniz. Tıklayınız

2. Osmanlı Beyliği’nin Rumeli’ye geçişini sağlayan olaylar nelerdir?
Bizansa yardım etmesi sonucu Bizans tarafından hediye edilen Çimpe kalesinin alınmasıdır.

Sorunun detaylı cevabına buradan ulaşabilirsiniz. Tıklayınız

3. Osmanlı Beyliği iskân politikasını uygularken hangi hususlara dikkat etmiştir?
Göçmen ailelere vergi affı getirilerek göç teşvik edilmiştir. Askeri bakımdan stratejik öneme sahip bölge ve şehirlerin Türkleştirilmesine öncelik verilmiştir. Fethedilen bölgelere öncelikle konar-göçer Türkmenler yerleştirilerek onların yerleşik hayata geçmesi sağlanmıştır.

Sorunun detaylı cevabına buradan ulaşabilirsiniz. Tıklayınız

4. 1402 Ankara Savaşı’na ortam hazırlayan gelişmeler nelerdir?
Timur Büyük Moğol İmparatorluğu mirasçısı olarak kendini görmektedir. Bu nedenden dolayı sınırlarını genişletmeye devam ederek batıya doğru hareket etmiştir. Batıda Azerbaycan ve İran'ı ele geçirince Osmanlı Devleti ile sınır komşusu olmuşlardır.

Sorunun detaylı cevabına buradan ulaşabilirsiniz. Tıklayınız

C- Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

1. Osmanlı Beyliği’nin kurulup gelişmesinde;
I. gazilerin fetihleri,
II. Anadolu’nun siyasi yapısı,
III. diğer beyliklerin destekleri
durumlarından hangileri etkili olmuştur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

2. Osmanlıların, Bizans sınırında varlığını koruması ve geliştirmesinde;
I. fetih siyaseti,
II. iskân siyaseti,
III. istimâlet siyaseti
durumlarından hangileri etkili olmuştur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

3. Aşağıdaki durumlardan hangisinin Osmanlı Devleti’nin kurulup gelişmesinde etkili olduğu söylenemez?
A) Gaza ruhu ile Bizans üzerine seferler yapılması
B) Anadolu Türk siyasi birliğini sağlaması
C) Türkiye Selçuklu Devleti’nin zayıflaması
D) Art arda yetenekli padişahların yönetime gelmesi
E) Gaziyân- ı Rûm ve Bâcıyân-ı Rûm gibi askerî, sosyal ve iktisadi grupların varlığı

4. Aşağıdaki savaşların hangisinde Haçlı İttifakı’na karşı Osmanlı kuvvetlerinin yanında diğer Anadolu beyliklerinin kuvvetleri de yer almıştır?
A) Koyunhisar B) Maltepe C) I. Kosova D) Sazlıdere E) Çirmen

Ç- Aşağıdaki soruları metinden yola çıkarak cevaplayınız.

1. Osmanlı Devleti’nin kuruluştan itibaren uyguladığı yönetim politikaları hangi temel ilkelere dayanmaktadır?

1. Adalet,
2. Vicdan,
3. Müsamaha
4. İstimâlet ilkelerine dayanmaktadır.

2. Osmanlı toplumunda istimâlet, adalet gibi kavramların geçici bir his olmaması hangi sonuçları ortaya çıkarmış olabilir?

Beş buçuk yüzyıl devlet ve toplum hayatının bir gerçeği olarak kabul edilmiştir

3. Osmanlı Beyliği’nin dünya gücü hâline gelmesinde etkili olan unsurları nelerdir?

• Adalet, vicdan, müsamaha ve istimâlet ilkelerine dayanan yönetim
• Din, dil, milliyet ve kültür’de ayrım yapılmaması eşitlikçi yönetim
• Dinler arası çatışmayı ve hoşnutsuzluğu körükleyecek haksız bir uygulama yapmamak

4. Osmanlı Devleti’nin kuruluştan itibaren uyguladığı yönetim politikalarının gerekçeleri neler olabilir?

Türk Kültürü ve İslam inancı olabilir

5. Osmanlı Devleti’nin uzun ömürlü olmasında;
I. adalet,
II. iltimas,
III. istimâlet
durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III

6. Toplumu huzur ve barış içerisinde yönetmek isteyen Osmanlı Devleti, aşağıdakilerden
hangisini sürekli bir devlet siyaseti hâline getirmemiştir?
A) Adalet B) İskân C) Vicdan D) Müsamaha E) İstimâlet

Aşağıdaki soruları metinden yola çıkarak cevaplayınız. (Yıldırım Bayezid)
1. I.Bayezid’in “Yıldırım” lakabıyla anılma sebepleri nelerdir?

Sultanın Yıldırım Beyazid’in şehzade yönetiminden itibaren katıldığı savaşlarda gösterdiği cesaret ve süratli hareketlerinden dolayı kendisine bu lakab verilmiştir

2. I. Bayezid için “Yıldırım” lakabından başka hangi unvan kullanılmıştır?

• “Sultan-ı İklim-i Rum ” unvanı da verilmiştir.
• Bu ünvanı Abbasi Halifesi Yıldırım Beyazid’in Anadoluda siyasi birliği sağlayınca vermiştir.
• Anlamı “Anadolu ülkesi sultanı” demektir.

3. Yıldırım Bayezid’in faaliyetlerinin Osmanlı Devleti’nin siyasi hayatına etkileri nelerdir?

• Anadolu’da siyasi birliği Osmanlı Devleti altında sağlamıştır.
• Anadolu Türk siyasi birliğini kuran ilk Osmanlı hükümdarı oldu
• Ankara Savaşında yenilmesi Osmanlı Devleti’ni Fetret Devrine sokmuştur.

4. Yıldırım Bayezid’in aynı yıl içerisinde hem Anadolu hem de Rumeli topraklarına seferler düzenlemesinin sebepleri neler olabilir?

Anadolu Beyliklerinin saldırıları ile Rumeli’de Eflak, Sırbıstan, Macarlar, Bulgar devletlerinin saldırılarının aynı zamanlarda olması, bir seferi bırakıp diğer sefere gitmek zorunda kalışı nedeniyle hem Rumeli hem de Anadolu’ya seferler düzenlemesine sebep olmuştur.

5. Yıldırım Bayezid’in fetih politikaları göz önüne alındığında bu politikaların akıllara durgunluk vermesinin nedenleri nelerdir?

• Anadolu’da beylikler arasında siyasi birliği sağlarken, aynı zamanda Rumeli ve Avrupa’daki devletlere seferler düzenlemesi,
• Yıldırım’ın bir yıl içinde Anadolu’dan Rumeli’ye sefereler için yedi defa geçmesi
• O zamanın ulaşım koşullarında bu durum akıllara durgunluk vermektedir.

Aşağıdaki soruları metinden yola çıkarak cevaplayınız. (İskân Siyaseti)
1. Osmanlı Devleti’nin dünya devleti olmasında iskân siyasetinin etkileri neler olabilir?

1. İskan sayesinde feth edilen bölgelerin Türkleştirilmesi, İslamlaşması ve güvenliği sağlanmıştır
2. Bölge halkının Osmanlı Yönetimini sevmeleri sağlanmıştır
3. Bölgelerin Türk vatanı olması sağlanmıştır
4. Merkezi otorite hissettirilmiş, vatandaş kolayca yöneticilere ulaşabilmiştir
5. Bölgelerde Osmanlı Devleti’nin kalıcı olmasını sağlamıştır
6. Konar göçer halk sabit yerleşime geçmiş bölgelrein nüfus çokluğu Türklere geçmesi sağlanmıştır

2. Fethedilen bölgelerin şenlendirilmesi için devlet hangi faaliyetleri gerçekleştirmiştir?

Yol, su, cami, kervansaray, köprü, hükümet konağı gibi bayındırlık faaliyetleri yapılmıştır.

3. “Arz-ı hâl” ne demektir?

• Durumunu, şikayetini, derdini, isteklerini anlatmaktır.
• Bir iş için bir makam veya resmi daireye bir kişinin istekte bulunmasıdır.

4. İskân siyaseti fethedilen bölgelerin vatanlaşmasını hangi yollarla sağlamıştır?

• Yol, su, cami, kervansaray gibi bayındırlık faaliyetleri yaparak
• Bölgeye Türk halkının yerleşmesini sağlayarak vatanlaşmasını sağlamıştır.

5. Konar-göçerler niçin iskân ettirilmiş olabilir?

Bölgerlede Türk nüfusunun artmasını ve kalıcı olmasını, bölge halkından daha çok Türk nüfusunun olmasını sağlamak için iskan ettirilmişlerdir.

6. Günümüzde ülkelerarasında yaşanan göç hareketlerine örnek veriniz.

• Suriye (Savaş dolayısıyla)
• Meksika’dan ABD’ye daha iyi bir yaşam göç hareketleri olmaktadır.