10. Sınıf Meb Tarih 1. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

10. Sınıf Meb Yayınları Tarih 1. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Sayfa 42, 43, 44, 45 Cevapları

A- Aşağıdaki terimleri birer cümleyle açıklayınız.

Oguş : Türk toplumunun en küçük sosyal birimi aile (Oğuş) dir.
Yassıçemen Savaşı : Yassı Çemen Muharebesi, 1230 yılında Erzincan yakınlarında Türkiye Selçuklu Devleti - Eyyubiler ittifakı ile Harezmşahlar arasında yapılan muharebe.
Haçlı Seferleri : Haçlı Seferleri ya da Haçlı Akınları, 1096-1272 yılları arasında, Avrupalı Katolik Hristiyanların, Papa'nın talebi ve çeşitli vaatleri üzerine, genellikle Müslümanların elindeki Orta Doğu toprakları üzerinde askeri ve siyasi kontrol kurmak için düzenledikleri akınlar bütünüdür.
İkinci Beylikler Dönemi :

B- Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî, Hacı Bektâş-ı Velî ve Yunus Emre gibi âlimlerin fikirlerinin günümüzde de etkili olmasının nedenleri nelerdir?

İslamı Kaynak Olarak Almaları

Bu alimlerin kalıcı olmalarının en büyük sebebi zaten yüzyıllardır İslam ile yoğrulan bu coğrafyada, eserlerini İslam’dan ilham alarak kaleme almış olmalarıdır. Yaşadıkları dönemde doğum sancıları çeken Osmanlı Devletininde ihtiyacı olan şey tam olarak budur. Yaşamları ve hayat görüşleri de Kurana ve Peygambere dayandığı için yüzyıllar geçse de bu iki şeyin Müslümanlar için değişmeyeceği gerçeği bu alimleri de zamana karşı yenilmez yapmıştır.

Birden Fazla Sıfatı Taşımaları

Alim olmaları yanında şair, düşünür, mutasavvıf olmaları da bunun sebeplerinden biridir. Aynı zamanda hepsi bir tarikata yada düşünceye fikir babalığı yapmışlardır. Bektaşilik Mevlevilik bunun örnekleridir.

Kullandıkları Üslup

Hepsinin kullandıkları şairane üslup o zamanki halk tarafından da anlaşılır bulunmuştur. Örneğin Yunus Emrenin yaklaşık 800 yıl önce kaleme aldığı eserleri bugün okuduğumuzda büyük bir bölümünü anlıyor olmamız bunun çok açık bir örneğidir.

Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî, Hacı Bektâş-ı Velî ve Yunus Emre gibi âlimlerin fikirlerinin günümüzde de etkili olmasının nedenleri

2. Moğol İstilası’nın Anadolu’nun demografik değişimine etkileri nelerdir?

• Moğol istilasından kurtulmak isteyen bir çok Türkmen boyu, Anadoluya göç etmiş, Anadolu’da ki Türk nüfusu artmıştır.
• Anadolu’da Türk nüfusu artmıştır. Özellikle uç bölgelerde Türk nüfusu artmıştır.

Moğol İstilası’nın Anadolu’nun demografik değişimine etkileri

3. Anadolu’da, ilk Türk beyliklerinin kurulmasına etki eden gelişmeler nelerdir?

• Çağrı Bey’in Anadolu’ya keşif akınları düzenlemesi ve Anadolu topraklarının tanınması
• Pasinler ve Malazgirt Savaşı ile Anadolu’da Bizans hakimiyetinin azalması
• Alp Arslan’ın feth edilen bölgeyi feth eden komutana kılıç hakkı olarak vermesi
• Büyük Selçuklu Devleti’nin otoritesinin zayıflaması

Anadolu’da, ilk Türk beyliklerinin kurulmasına etki eden gelişmeler

4. Selahaddin Eyyubi’nin Türk İslam tarihindeki önemi nedir?

Kudüs’ü Alması

2 Ekim 1187 tarihinde yapılan Hıttın Muharebesi ile birlikte Haçlı Kuuvetleriyle savaşarak yaklaşık 1 asırdır Hristiyan hakimiyetinde olan Kudüs’ü geri almıştır. Kudüs’ün geri alınması müslümanlar için ve tabii Türkler için kutsal şehir olması sebebiyle çok önemli bir moral kaynağı olmuştur.

Haçlı Seferlerini Etkisiz Hale Getirmesi

Haçlı Seferlerinin Anadolu ayağıyla Türkler mücadele verirken Kudüs, Mısır ve Suriye ayağıyla Selahattin Eyyübi ve ordusu mücadele etmiş ve Haçlı ordusunu geri püskürtmüştür. Haçlı ordusunun püskürtülmesi hem yeni devlet kurmakta olan Türkler hem de İslam dünyasının eski gücüne ve otoritesine kavuşması anlamında çok önemlidir.

İslam Adına Sayısız Hizmet Yapmıştır

Selahattin Eyyübi yanında İslam alimlerini hiçbir zaman ayırmamıştır. Mısır sultanı olduktan sonra 4 farklı mezhebe göre medreseler yaptırmış böylece farklı mezheplerden Müslümanların birlik içinde olmalarını sağlamıştır. Aynı zamanda birçok camiyi restore ettirmiştir. Mescidi Aksa bunlardan bir tanesidir.

C- Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

Cevaplar : 1. D 2. E 3. A 4. B 5. D 6. A 7. A 8. E 9. C 10. C

Ç- Haçlılar ve Doğu Dünyasında Karışıklıklar

Aşağıdaki soruları metinden yola çıkarak cevaplayınız.
1. Sultan I. Kılıç Arslan’ın Haçlı Seferlerindeki rolü nedir?
Sultan I. Kılıç Arslan, Anadolu ve Türk-Müslüman topraklarının korunmasının başındaki komutandır.

2. Türklerin, uğradıkları bütün zararlara rağmen Anadolu’da köklü bir şekilde yerleşmelerinin nedenleri neler olabilir?
Göç eden topluluklar hayatta kalabilmeleri için bazı zorluluklarla karşılaşmıştır. Çünkü başka çareleri olmadığı için tüm zorluklara rağmen hayata tutunmuşlardır. Bu hayata tutunuş kültürel kalıcılığı da sağlamıştır. Ayrıca çok sayıda göç eden nüfus kültürel kalıcılık üzerinde etkili olmuştur.

3. Haçlı Seferlerinin Bizans İmparatorluğu’nun siyasi geleceğine etkileri nelerdir?
Bizans İmparatorluğu’na yardım edeceği yerde onu yıpratarak siyasi ömrünü, bölgedeki otoritesini, Hıristiyanlar arasındaki saygınlığı azaltmıştır.

4. Haçlıların Bizans’a duydukları nefretin nedenleri neler olabilir?
Haçlılar daha çok Katolik tabanlı bir toplulukken Bizans’ın Ortodoks tabanlı bir topluluk olması mezhep çatışmasından kaynaklanan nefretin nedenidir.

5. Haçlı Seferlerinde Avrupalıların Bizans İmparatorluğu’nu işgal etmesi Hristiyan dünyasına etkileri nelerdir?
Hıristiyan dünyası bir nevi kendi içinde savaşarak kendi gücünü azaltmıştır. Ayrıca Haçlıların bu tarz haraketleri diğer Hristiyan mezheplerinden aldıkları desteği ve güveni düşürmüştür.

6. Haçlılar, Anadolu’yu geçerken hangi Anadolu şehirlerine zarar vermiş olabilir?
Haçlılar Anadolu’dan geçerken İznik, Adapazarı, Bilecik, Eskişehir, Afyon, Konya, Karaman, Mersin, Adana, Kahramanmaraş, Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa ve Hatay gibi illere zarar vermiş olabilir.

7. Antakya ve Suriye-Filistin kıyı bölgelerine yerleşen Haçlıların yaklaşık iki yüzyıl bu bölgede yaşamasının Doğu-Batı ilişkilerine etkileri neler olabilir?
Bu bölgede uzun süre boyunca kalmaları Doğu Batı medeniyetleri arasında oluşan ticaretle birlikte etkileşimi arttırmıştır. Bu yolla birbirleri arasında askeri, ekonomik, kültürel bilgi aktarımı gerçekleşmiştir.

İkinci Türk Beylikleri Dönemi

Aşağıdaki soruları haritadan yola çıkarak cevaplayınız.

1. Denizcilikle uğraşan beyliklerin merkezlerini harita üzerinde işaretleyiniz.
Balıkesir, Manisa, Aydın, Muğla, Antalya, Kastamonu.

2. Bizans’a karşı gaza yapan beyliklerin merkezini gösteriniz.
Osmanoğulları ve Karesioğulları.​​​​​​​

3. Beyliklerin bu kadar fazla olması dikkate alındığında, Anadolu’nun siyasi yapısı hakkında neler söylenebilir?
Büyük bir siyasi otorite olmamasından kaynaklı siyasi birlik yoktur.​​​​​​​

4. Anadolu Türk beyliklerinin birbirleriyle mücadele etmelerinin nedenleri neler olabilir?
Daha fazla toprak sahibi olmak ve Anadolu’da siyasi otorite olma isteği.​​​​​​​

Kutsal Şehir Kudüs
Aşağıdaki soruları metinden yola çıkarak cevaplayınız.
1. Kudüs’ün üç ilahi din için de önemli sayılmasının nedenleri nelerdir?
Üç ilahi din için de kendi inanışlarına göre kutsal sayılan özellikler barındırması ve bazı kutsal ve önemli olayların orada gerçekleşmesidir.

2. Selahaddin Eyyubi’nin Kudüs için önemi nedir?
Selahaddin Eyyübi, Kudüs‘ü Haçlılardan geri almış ve Kudüs’ün Müslüman dünyasının kontrolü altına girmesini sağlamıştır.

3. Kudüs’ün sahip olduğu dinî özellikleri bünyesinde bulunduran başka hangi şehirler vardır? Örnek veriniz.
Kudüs’ün sahip olduğu dini özellikleri bünyesinde bulunduran şehirlere Hatay örnek gösterilebilir.

4. Birleşmiş Milletler Bilim Eğitim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO), İsrail’i “işgalci güç” olarak tanımasının nedenleri neler olabilir?
Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra oraya yerleştirilen Yahudi sığınmacı nüfusun zamanla bölgede baskıcı güç olup yerli insanları etnik temizleme yöntemleri kullanarak uzaklaştırmaya çalışması ve savaşa, kargaşaya sebep olmasıdır.

5. Kudüs’ün siyasi durumunun günümüzde devletlerarası ilişkilere etkileri nelerdir?
Kudüs’ün hala birçok din için önem arz etmesi dünyadaki devletler arasında kontrol etme ve sahip olma isteği yaratmaktadır. Bu da dünyadaki devletlerin güç dengeleri doğrultusunda gerilim kargaşa anlaşmazlık gibi sorunlara sebep olmaktadır.

6. Kudüs’ün önemi ile ilgili bir afiş hazırlayınız.