11. Sınıf Meb Felsefe Sayfa 80-81-82 Cevapları

3. ÜNİTE ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME CEVAPLARI

Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru sözcükleri yazınız.

1. Bacon’a göre doğru düşünce, idoller yüzünden engellenir.
2. Güneş merkezli evren sistemini savunduğu için Galileo engizisyon mahkemesinde yargılanan bilim insanıdır.
3. İnsanın merkeze alınarak aklın öne çıkarılması anlayışına Hümanizm denir.
4. İslam coğrafyasından yapılan Çeviri faaliyetleri Rönesans’ın ortaya çıkışında etkili olmuştur.
Aşağıda Romen rakamları ile verilen bilim insanlarıyla harf ile verilen onlara ait görüşleri eşleştirerek doğru harfi parantez içine yazınız.

Cevap: 1 – b 2- ç 3- c 4- a

Aşağıda verilen açık uçlu soruların cevaplarını ilgili alanlara yazınız.

6. Rönesans’ın bilim ve bilim felsefesi açısından önemi nedir? Açıklayınız.

Cevap: Rönesans, bilim ve bilim felsefesi alanlarında devrimlere yol açmış bir dönemdir. Rönesans’ın önemini ve bilim ile bilim felsefesi alanlarına yaptığı katkıları açıklayalım.

1. Rönesans döneminde Yunan Klasik Dönemi eserlerini okuyan ve inceleyen kesim bazı şeyleri sorgulamaya ve felsefik düşünceye yönelmeye başladı.
2. Bu yönelişin sonucunda skolastik düşünce ve dogmacılık zayıfladı. Düşünmeye başlayan insanlar soru sormaya ve bu sorulara cevap/çözüm bulmaya başladı.
3. Rönesans ile pozitif bilimlerin önü açılmış oldu.
4. Anatomi, matematik, geometri, fizik gibi alanlarda gelişmeler yaşandı.

7. İslam coğrafyasından Avrupa’ya yapılan çeviri faaliyetlerinin 15-17. yüzyıl felsefesindeki bilim ve felsefeye olan etkilerini açıklayınız.

Cevap: Başka kültürler tanındığı için olumlu olur. Çünkü başka topluluklarla kültürel etkileşim gerçekleşir ve olaylara farklı açılardan da bakılır bu yüzden olumlu bir etkisi olmuştur.

8. Hümanizmin insan aldı ve değerlerini ön plana çıkaran anlayışının size göre günümüze uzanan etkileri var mıdır? Değerlendiriniz.

Cevap: Hümanizm, esas ve en yaygın olarak bilinen anlamı, her geçen gün gelişen modern dünyada, insanı yeni dünya görüşü ve yaşam anlayışı olarak tanımlanabilir. Hümanist görüş birçok düşünür tarafından benimsense de karşıt görüşte olan da birçok düşünür vardır. Günümüze gelindiğinde hümanizm akımının hala savunucuları vardır. Çünkü dünya hızla gelişip değişmektedir. Birçok modern düşünür kendi aklının değerini önemseyerek yeni fikir ve görüşlerini dile getirmektedir. Bu durum zaman zaman bazı sorunların ortaya çıkmasını sağlasa da bilimsel gelişmelerin ışığında orta bir yol her zaman bulunmaktadır. Yeni yüzyılda hedef, tabiki aklın rehberliğinde ama bilimsel yöntem ve çalışmalarla bilimsel bilgilere en çabuk ve en doğru bir şekilde ulaşmaktır. Bunun içinde çalışmalar hızla devam ettirilmektedir.

9. Tatsız durumlarla karşılaşacağını düşünen kişi, davetli olduğu partiye katılmama kararı alabilir. İnsan, B. Spinoza’nm “Etika” adlı eserine göre varlığını sürdüren, ruhunun yetkinliğini güçlendiren şeylere yönelirken aksi durumlardan kaçınmalıdır.
Buna göre insan ruhunu etkin ya da edilgin hâle getiren yaşantıları örnekleyerek açıklayınız.

Cevap: Bilgi insanoğlu için vazgeçilmez bir argümandır. Ancak her türlü bilgi her zaman doğru olmayabilir. Bilginin doğrulaması için bilimsel yöntemlerle sonuca ulaşılması gerekir. Burada Dercartes’in şüpheciliği ön plana çıkar. Her doğrulanmış bilgiden şüphe etmek ve bunu tekrar araştırmak bilginin kesinliği açısında elzemdir. Öncelikle şüphe ile başlayan süreçte daha önce yapılan bilimsel çalışmalar tekrar gözden geçirilerek yeni sonuçlara ulaşılabilir veya bilginin doğruluğu tekrar teyit edilebilir.

10. T. Hobbes, “Leviathan” adlı eserinde “Egemenin yaptığı hiçbir şey, vatandaş tarafından cezalandırılmaz. Egemen, ödül ve ceza vermek (önceki bir yasa ölçüsünü belirlememiş ise) bunu da dilediği gibi yapma hakkına sahiptir.” der.
Buna göre egemenin vatandaşına ödül ve ceza vermesinde ölçü var mıdır? Belirtiniz.

Cevap: Mesela aşık olmak insan ruhunu etkin hale getirirken çok sevdiğiniz birinin ölümü durumunda yaşayacağınız keder ise sizin en edilgen durumda olmanıza sebep olacaktır.

11. C. Yıldırım, “Bilimin Öncüleri” adlı eserinde Kopernik sisteminin devrim olarak nitelendirilmesinin nedenini yerkürenin evrenin merkezi olmaktan çıkarılıp Güneş etrafında dönen sıradan bir gezegen olarak açıklanmasına bağlar.
Metinde “yerkürenin sıradan bir gezegen” olduğu düşüncesi, evrenin merkezine ilişkin hangi bilim anlayışını etkisiz hâle getirmiştir?

Cevap: Egemenin vatandaşına ceza vermesinde ölçüt egemenin ceza sistemine ve bu ceza kararını hangi kaynağa dayanarak verdiğine göre değişir. Mesela egemen bir diktatörse cezasının ölçütü kendi aklıyla sınırlı iken egemen devlet ise anayasa ile yönetiliyorsa ölçüt anayasadaki kanunlar ve yaptırımlar olacaktır.

Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruları okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.
12. Aşağıdakilerin hangisi 15-17. yüzyıl felsefi döneminin özelliklerinden değildir?
A) İnsan aklı ön plana çıkmıştır.
B) Bilimsel çalışma hızlanmıştır.
C) Bilim ve felsefe dogmatik yargılar içerir.
D) Hümanizm düşüncesi oldukça gelişmiştir.
E) Antik Yunan ruhunun yeniden canlandığı dönemdir

Cevap: C

I. Devlet (Platon)
II. El Medinetü’l Fâzıla (Fârâbî)
III. Ütopya (T. More)
IV Cesur Yeni Dünya (A. Huxley)
V 1984 (G. Orwell)
Numarayla belirtilmiş olanlardan hangileri gerçekleşmesi istenen ütopyalardandır?
A) I-II B) II-III C) III-IV D) I-II-III E) III-IV
Cevap: D

14. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde modem düşüncenin skolastik düşünceden farkı verilmiştir?
A) Düşünürler, kiliseye bağlıdır.
B) Bireysel konular geri plandadır.
C) Doğa, din ve akıl yoluyla açıklanır.
D) Doğa, deney ve akıl yoluyla açıklanır.
E) Bilim, Tann’nm yarattıklarını anlamak için önemlidir.

Cevap: D

15. Descartes’a göre çevredeki her şey bizi yanıltmaya müsaittir. Bu yüzden insan, doğru sandığı tüm bilgilerden şüphe duymalıdır. Ancak hakkında şüphe duymayacağı seviyeye geldiğinde kesin bilgiye ulaşır. Bilgilerin kesinliği, akıl tarafından onaylanarak tamamlanır. Metne göre aşağıda verilen kesin yargılardan ilk olarak hangisine ulaşılır?
A) 2×2=4
B) Ben varım.
C) Dünya dönüyor.
D) Evrenin yaratıcısı Tann’dır.
E) Ruh, düşünen varlıktır.

Cevap: B

16. İnsan, doğal ve hukukun olamadığı bir düzende insanlarla güç ve çıkar yüzünden anlaşmazlığa düşer. Sürekli bir çatışma ve savaş hâlindedir. Bu durum, insanların güvenliğini tehlikeye sokar. Hobbes’un görüşlerini destekleyen düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnsan, insanın kurdudur.
B) Bilgi, benzeri olmayan güçtür.
C) İnsan için otorite zorunlu bir gereksinimdir.
D) Amaca ulaşmak için her yol mübahtır.
E) Devlet, düzenin sağlanması için gereklidir.

Cevap: A

17. A.Botton’un “Statü Endişesi” adlı eserine göre N. Machiavelli, insanların bencilce hareket etmeye eğilimli olduğu görüşündedir. Sevginin temelinde yer alan şükran duygusunu arkada bırakıp kendi işlerine göre bir yol tutarlar. İnsanda korkuyu canlı tutan, güç gösterisine maruz kalma ve cezalandırılma ihtimalidir. Bu ihtimalin insanlar üzerinde etkili olmadığı hiç görülmemiştir. İnsanların bir arada tutulması için güçlü bir prens tarafından yönetilmeye gereksinimleri vardır. Prens, mutlak güç sahibi olmalı ve gerektiği gibi hareket edebilmelidir. Bunun için bütün kurumlann ona bağlı olması gerekir.
Bu metne göre aşağıdaki düşüncelerden hangisi Machiavelli’nin görüşlerine karşılık gelmektedir?
A) İnsan, insanın kurdudur.
B) Amaca ulaşmak için her yol mübahtır.
C) Düşünüyorum, o hâlde varım.
D) Tebaanın refahı, erkin gücünün sınırıdır.
E) Özel mülkiyet, her türlü mutsuzluğun kaynağıdır.

Cevap: B

18. İnsan aklı, içinde taş ve hayaletlerin olduğu sihirli bir küre olarak düşünülürse ön yargı, yanlış soyutlama ve genellemeler, temelsiz kabuller ve hurafeler insan düşüncesine engel olan, yıkılması gereken putlar olarak görülür.
Metinde geçen E Bacon’ın düşüncesine göre aşağıdakilerden hangisi yapılması gerekenlerden savılmaz?
A) İnsana ait yerleşik inançları gözden geçirme
B) Astrolojiyi, fal ve büyüye olan inancı kaldırma
C) İnsan aklından temelsiz düşünceleri ayrıştırma
D) Olaylara bakışta ön kabullerden hareket etme
E) Genellemelerin kusurlu olanını dışarıda bırakma

Cevap: D