Ahmet Muhip Dıranas kimdir, kısa hayatı, edebi kişiliği ve eserleri

Ahmet Muhip Dıranas kısa hayatı
Ahmet Muhip Dıranas (Doğum: 1909, Sinop – Ölüm: 27 Haziran 1980, Ankara)
Sinop’ta doğdu. Ankara Erkek Lisesinden sonra, Ankara Hukuk Fakültesi
ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümünde okudu. Çeşitli
kurumlarda yöneticilik yaptı. Ankara’da vefat etti. “Muhip Atalay” imzasıyla
Millî Mecmua’da çıkan ilk şiirlerinden sonra Servet-i Fünûn, Görüş, Varlık, Çığır,
Ağaç, Gündüz, Oluş, Yücel dergilerinde yayımlanan şiirleriyle tanındı. Bireysel
ve estetik bir şiir görüşüne bağlıydı. Şiirlerinde ses, biçim güzelliği ve
sağlam bir dil yapısı vardı. Hece ölçüsünü başarıyla kullandı. İnsanın iç dünyasını;
tarih, metafizik, doğa temalarını, güzellik karşısındaki hayranlığını, yaşama
sevincini mecazlı, simgesel, çoğunlukla destansı bir söyleyişle dile getirdi.

Ahmet Muhip Dıranas uzun hayatı

1909 yılında Sinop'un Erfelek ilçesi Salı köyünde doğdu. İlkokulu Sinop’ta, ortaokul ve 1929'da liseyi Ankara Erkek Lisesi’nde tamamladı. Ankara Erkek Lisesi'nde Faruk Nâfiz Çamlıbel ile Ahmet Hamdi Tanpınar'ın öğrencisi oldu.

Ankara Erkek Lisesi'ni bitirdikten sonra Hâkimiyet-i Millîye gazetesinde çalıştı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne iki yıl devam ettikten sonra Güzel Sanatlar Akademisi kütüphane memurluğu göreviyle İstanbul'a gitti. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi felsefe bölümünde okudu. İstanbul Resim ve Heykel Müzesi'nde, halkevlerinde, Çocuk Esirgeme Kurumu'nda çeşitli görevlerde bulundu. Anadolu Ajansı, Devlet Tiyatroları ve İş Bankası'nda üst düzey görevlere getirildi. 1939'da Ankara'ya döndü ve CHP Genel Merkezi'nde Halkevleri Kültür ve Sanat Yayınları'nı yönetti.

II. Dünya Savaşı yıllarında, 1942 ile 1945 arasında Ağrı’nın Sürbehan köyünde askerlik hizmetini tamamladı. Bu deneyim, bir dönüm noktası teşkil etti. Ünlü Ağrı şiiri, bu yılların ürünüdür.

Askerlik sonrası Ankara'da Çocuk Esirgeme Kurumu yayın müdürü, kurum başkanı (1957-1960), daha sonra İş Bankası yönetim kurulu üyesi oldu. Devlet Tiyatroları edebî kurul başkanlığı, Anadolu Ajansı yönetim kurulu üyeliği yaptı. Politikaya atılarak Zafer gazetesinde yazılar yazdı. Birkaç kez DP'den milletvekili adayı olduysa da seçilemedi. Yayımlanan ilk şiiri, Ankara Lisesi'nden Muhip Atalay imzasıyla Millî Mecmua'da çıkan Bir Kadına başlıklı şiirdir 15 Eylül 1926. Sonra kendi imzası ile çeşitli dergilerde şiirler yayımladı.

Çeşitli dergilerde yayımlanan şiirleri, 1974 yılında İş Bankası Kültür Yayınları tarafından Şiirler başlığıyla kitaplaştırıldı. Ayrıca Tevfik Fikret'in Rübab-ı Şikeste adlı eserini Kırık Saz başlığı ile Türkçeleştirmiş ve bu çalışma da yine İş Bankası Yayınları tarafından yayımlanmıştır.

21 Haziran 1980'de Ankara'da öldü. Vasiyeti nedeniyle Sinop'ta toprağa verildi.

Ahmet Muhip Dıranas eserleri

Halkevleri Amatör Resim ve Fotoğraf Sergileri (1941)
Gölgeler (oyun, 1947)
Finten (1959)
Şiirler (1974)
Oyunlar (Gölgeler ve Çıkmaz bir arada, 1977)
Kırık Saz (1977)
Yazılar (1994).

Ahmet Muhip Dıranas Çevirileri

Fransa’da Müstakil Resim (I-II, İstanbul 1938, Adolphe Basler – Charles Kunstler’den Cahit Sıtkı Tarancı ile birlikte)
Abdal (Dostoyevski’nin Budala’sından oyunlaştıranlar: F. Nezière – S. W. Bienstock’tan, 1940)
Yaşadığımız Devir (Karel Çapek’ten, 1942)
Anna Bolton (Louis Bromfield’den, 1945)
Ecinniler (Dostoyevski’den, I-III, 1958-1963, S. Lünel ile birlikte)
Cehennem Kayası (E. Dimt’ten, 1963).