Puana değil sıralamaya bak

Bu durumun sınavın kolay olmasından kaynaklandığını belirten uzmanlar adayları puanı değil, sıralamaları dikkate alarak tercih yapmaları için uyarıyor.

Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM), Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçlarını 17 Temmuz saat 01.15’te açıkladı. Adayların birçoğu sonuçlarını sabah saatlerinde öğrendi. Puanlarının yüksek, sıralamalarının düşük olduğunu gören adaylar şaşırdı. Sınavının iyi geçtiğini, daha iyi bir sonuç beklediğini söyleyenler, sıralamalarının düşük olmasından yakındı. Adaylar 300 puan bölgesinde bu yıl geçen seneye göre sayısalda 30 bin, eşit ağırlıkta 35-36 bin, sözelde ise 41-42 bin civarında daha kötü sıralama elde etti. Bunun nedeninin sınavın geçen yıla göre daha kolay olması olarak yorumlandı. Adaylar, bu yıl üniversitelere ayrılan 1 milyon 7 bin 191 kontenjan için 23-29 Temmuz’da tercihlerini yapacaklar. Uzmanlar ise puanların yanıltabileceği, sıralamaların dikkate alınması gerektiği konusunda adayları uyarıyor. Eğitimci Salim Ünsal, geçen yılın yerleşme sıralarını referans alarak yapılacak tercihlerin doğru olacağını vurgulayarak şunları söylüyor:

SÖZELİN ELEYİCİLİĞİ ZAYIF
“İlk gözlemimiz, Temel Yeterlilik Testi’nde (TYT) sıralamalar sınavın zaman alıcı özelliği nedeniyle geçen yıla oranla daha seçici oldu. Alan Yeterlilik Testleri (AYT) ile hesaplanan puanlarda ise sıralamalar, sınava aşinalık ve geçen yıla oranla daha az zorlayıcı olması nedeniyle bir miktar gerilemiş. Örneğin, adaylar 300 puan bölgesinde bu yıl geçen seneye göre sayısalda 30 bin, eşit ağırlıkta 35-36 bin, sözelde ise 41-42 bin civarında daha kötü sıralama elde etti. Geçen sene sayısalda 300 puan alan bir aday 157 bininci olurken, bu yıl 180 binlere kadar düştü. Aynı puanda 30 binlik bir sapma yaşandı. Yani bu senenin 300 puanı daha değersiz. Bu yıl eşit ağırlıkta 320 puan alan aday 166 bininci oldu. 2018-YKS’de bu öğrenci 134-135 binlerdeydi. Sözelde 296 puanı olan 287 bininci. Geçen sene bu puanlı bir öğrenci 245 binli sıralamalardaydı. Eşit ağırlıkta ve sözelde sapma daha fazla. Bu, sözel testlerin eleyici niteliğinin zayıf olduğunu gösteriyor. Sınavın eleyicilik vasfı sadece matematik üzerine kurgulanarak, onun dışındaki testlerde sıradan sorulara yer verilmesi buna neden oldu. Belirleyici matematikti.

GEÇEN YILI REFERANS ALIN
TYT’de 360 puan alan öğrenci 160 bininci oldu. Geçen sene o öğrencinin 170 binler seviyesinde olduğu görülüyor. TYT’nin zaman alıcı sorulardan oluşmasıyla öğrenciler daha az puanlarla daha iyi sıralar elde etti. Eğer bu olmasaydı, TYT puanı AYT puanını da etkilediği için AYT’deki farklar daha fazla olurdu. 2019-YKS’de AYT’ye nazaran TYT daha ölçücü bir sınavdı ve bu yılki sıraların oluşmasında önemli bir etki yarattı. Çocukların daha geri gitmesine engel oldu. Adaylara ilk baştan itibaren puanların yanıltıcı olabileceğini hep vurgulamıştık. Bu sene de yine sıralama üzerinden başarı sorgusunu yapmaları ve puana daha az odaklanmamaları gerekecek. Tercihlerin geçen yıla oranla daha kolay geçeceği bir süreç adayları bekliyor. Geçen yılın yerleşme sıralarını referans alarak yapılacak tercihler doğru olacaktır. Programların oluşacak sıralamalarında küçük sapmalar yaşanması mümkün. Bu bazen öğrencinin lehine, bazen de aleyhine bir sıralama dalgası olabilir. Ancak geçen yılki gibi çok büyük sürprizler yaşamayacağız.”

LİSTE NASIL OLUŞTURULMALI
EĞİTİMCİ Hatice Yılmaz, tercih listesini oluştururken yazılabilecek puan aralıklarıyla ilgili şunları söylüyor: “Temel prensip olarak, 24 tercihin ilk 8’i başarı sırasının en fazla yüzde 20 üzerinde olan tercihlerden, sonraki 12’si başarı sırasına çok yakın olanlardan başlanıp yüzde 50 fazlasına kadar olan tercihlerden seçilir. Son 4 tercih ise kendi başarı sırasının yüzde 50 fazlasından itibaren olan, yani yerleşme olasılığı çok yüksek olanlardan yazılır. Örneğin, 100 bininci aday 80-100 bin aralığından sekiz; 100-150 bin aralığından 12; 150 bin sonrasından dört tercih yaparak gerçekçi bir liste hazırlayabilir. Elbette bu yüzdelik değerler, puan türlerine ve istenen programa göre değişiklik gösterebiliyor. Bu sebeple uzman desteği önemli.”

GÖZDE BÖLÜMLER İÇİN TÜYOLAR
Tıp, hukuk, mühendislik gibi  gözde alanları tercih edecekler hangi aralıklara bakmalı? Eğitim ve tercih danışmanı Muhammet Tosun’un tercih tüyoları şöyle:Tıp, hukuk, mühendislik gibi  gözde alanları tercih edecekler hangi aralıklara bakmalı? Eğitim ve tercih danışmanı Muhammet Tosun’un tercih tüyoları şöyle:

- 2018-YKS ardından oluşan taban puanlar büyük değişkenlik gösterecek. Bu nedenle kılavuzdaki programları değerlendirirken mutlaka taban başarı sırasına bakın.
- Hukukta kontenjan artışı genellikle vakıf üniversitelerinde olduğu için çok sert düşüşler beklemiyoruz. Devlette yine 40-45 bin aralığında kapatabilir.
- Psikolojide ciddi bir kontenjan artışı var. Bu sıralamalara da yansıyacak, ciddi düşüşler beklenebilir.
- Öğretmenliklerin neredeyse tamamında ciddi kontenjan azalmaları oldu. Öğretmenlik seçecekseniz temkinli davranıp en son gidecekleri yere kadar yazın. Örneğin, sıralamanız 80 bin ve öğretmenlik yazacaksanız, 60 binlerden tercihe başlayıp 120-130 binlere kadar gidin. Ön sıralardan da deneyin ama arka sıralardan tercih sayısı çok daha fazla koymayın. Özellikle sınıf, özel eğitim, ilköğretim matematik, okulöncesi öğretmenliği gibi alanlarda atamaların diğer alanlara göre iyi olması ilgiyi buralara kaydırabilir.
- Sağlık alanlarında kontenjan artışları dikkat çekiyor. Tıp, diş hekimliği, hemşirelik, eczacılık gibi kontenjanı geniş bölümlerde biraz daha ön sıralardan tercihler yapılabilir. 15 bindeki öğrenci 14-17 bin aralığında dikkatli seçim yapmalı. Kendi kontenjan artışının yanında tıptaki bu artışın da diş hekimliğini rahatlatacağını düşünüyoruz. Devlet üniversitelerindeki sıralaması 28-29 binleri bulabilir. Diğer sağlık alanlarında da gerilemeler görülebilir.
- Mühendislik seçecekseniz bu yıl bilgisayar ve yazılım gibi alanlar öne çıkıyor. Bu alanlarda kontenjan artışı var ancak elektrik-elektronik, makine, inşaat mühendisliği gibi temel mühendisliklerin kontenjanlarında düşüşler yaşanıyor. Bu, sıralamaları az da olsa etkileyebilir. 100 bin sıralamasındaysanız ve mühendislik yazacaksanız 85-120 bin aralığında çok dikkatli seçimler yapın.
- Puan türlerine göre değerlendirecek olursak, ön sıralarda büyük değişimler beklemiyoruz. Sayısal ve eşit ağırlık puan türünde 150-160 bin gibi sıralamalardan sonra ilerlemeler olabilir. Bu nedenle bu sıralama ve gerisindekiler tercih yaparken temkinli olmalı. 200 bindeki bir aday, 180-280 bin aralığında dikkat etsin. Sayısalda bu kadar gerilemeler olacağını düşünmesek de önerimiz en son yerleşmeyi düşündüğünüz sıralamalara kadar tercih listelerinizi doldurmanız.
- Sözelde barajı geçen sayısındaki artış özellikle 400 binden sonraki tercihlerde kendisini gösterecek. Burada adaylar biraz daha ön sıralardan tercih yapmak konusunda cesur olabilir. 700 bindeki bir aday, dikkatli seçim yapmaya 600 bin gibi sıralamalardan başlayabilir. Yine de sıralamamın gerisine giderim dediğiniz son yere kadar tercihlerinizi oluşturun.
- Tercihlerinizi sıralarken, sıralamalara bağlı kalmadan en çok yerleşmek istediğiniz yerden en az girmek istediğiniz bölüme doğru listelerinizi hazırlayın. Vakıf üniversitesini tercih edecekseniz, tercih burslarına dikkat etmeyi unutmayın.

1 SORU İPTAL EDİLDİ
ÖSYM, sınav sonuçlarıyla birlikte AYT Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 testi 33’üncü sorusunun iptal edildiğini açıkladı. Eğitimciler sorunun hatalı olduğunu söylemiş, Hürriyet bu iddiaları gündeme taşımıştı. Soruda “Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’nın 7-8 Ağustos 1921’de yayımladığı Tekâlif-i Milliye Emirleri’nde Türk ordusunun hangi alandaki ihtiyacından bahsedilmemiştir?” denildi. Şıklarda A) Motorlu taşıt, B) Silah ve cephane, C) Kılık kıyafet, D) İnsan gücü’ve E) Haberleşme aracı seçeneklerine yer verildi. ÖSYM Başkanlığı’nın açıklamasında doğru seçenek E şıkkı denildi. Ancak uzmanlar, Tekâlif-i Milliye Emirleri arasında telefonun da bulunduğunu, telefonun haberleşme dışında bir işlevi olmadığı için E şıkkının da emirler arasında yer aldığını belirtti. Bu nedenle eğitimciler sorunun doğru bir şıkkının bulunmadığını ifade etti. ÖSYM, daha önce de TYT matematik bölümünde hatalı bir sorunun iptal edildiğini açıklamıştı.

BİRİNCİLERİ BAŞARIYA GÖTÜREN YOL SONUÇ SÜRPRİZ OLMADI
Berke Çalışkan (TYT Türkiye birincisi/Bahçeşehir Koleji İzmir 50. Yıl Fen ve Teknoloji Lisesi öğrencisi): Düzenli çalışma, başarıyı getiriyor. Ders çalışmanın dışında kendime de zaman ayırdım. Bu başarı benim için sürpriz olmadı. Sınavım iyi geçti. Yurtdışında bir üniversitede okumayı planlıyordum ancak Türkiye’nin saygın üniversitelerini de düşünebilirim. Bilgisayar mühendisliği bölümü seçeneklerim arasında. Sınavda başarılı olmak isteyen arkadaşlarıma çalışmayı ihmal etmemelerini ancak hobilerine, yapmaktan hoşlandıkları aktivitelere de vakit ayırmalarını tavsiye edebilirim. Sınavı hayatlarının önceliği haline getirmeden düzenli çalışırlarsa başarılı olabilirler.

DÜZENLİ VE KENDİMİ BİLEREK ÇALIŞTIM
Cuma Taş (Eşit Ağırlık Türkiye birincisi/Ankara Atatürk Anadolu Lisesi öğrencisi): Sınava çok hazırlanmadım. Doğru ve düzenli, kendimi bilerek çalıştım. Okulumun, öğretmenlerimin ve arkadaşlarımın çok yardımı oldu başarıyı sağlamamda. Derece bekliyordum ama birincilik beklentim yoktu. Sonucu gördüğümde çok şaşırdım. Hedefim, Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler bölümü. Diplomat olmak en büyük hayalim. Bölüm tercihimin nedeni de hem meslek hedefi, hem de dünyayı ve düzeni tanıma isteği. Gelecek yıl sınava hazırlanacaklara tavsiyem, hedeflerini iyi seçsinler. Kendilerini tanıyarak karar versinler, düzenli ve doğru çalışsınlar.

HEDEFİ DOKTOR OLMAK
Mehmet Berke İşler (Sayısal birincisi / Final Okulları Denizli Sümer Kampusu): 12’nci sınıfta tempomu arttırdım. Evde tekrar yaptım. Okumayı, tiyatroya gitmeyi de ihmal etmedim. Birinciliği tahmin etmiyordum. Hedefim doktor olmak. Üniversiteye henüz karar vermedim. Sınava gireceklere tavsiyem, bir yıl dişlerini sıkıp tekrar yapsınlar. Kültürel, sportif aktivitelere katılmayı da ihmal etmesinler.

SAVCI OLMAK İSTİYOR
Alptuğ Karakoyunlu (Sözel birincisi): Sınava çok çalışarak hazırlandım. Hukuk okuyup savcı olmak istiyorum. Normalde eşit ağırlık öğrenciyim. Sözel için biraz zamanım kalmıştı. ‘Biraz bakayım’ dedim, baktım böyle oldu. Eşit ağırlıkta da yerleştirme puanımla Türkiye 4’üncüsü oldum. Buradan bir eleştiri yapabilirim. Sözel ve eşit ağırlık bölümleri biraz daha kolay olduğu için başkası o testi yaptığında çok iyi sıralama elde edilebiliyor. Bu testteki dengesizliğin ayarlanması gerekiyor. Çünkü milyonların kaderi bu. Birinci olduktan sonra babam Mehmetçik Vakfı'na 1000 lira bağışta bulundu.