10. Sınıf Meb Kimya Ders Kitabı Sayfa 172-174 Cevapları

10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları | MEB Yayınları Sayfa 172–173–174 | Etkinlik: Molar Derişim

Molar derişim (M), bir çözeltinin 1 litresinde çözünen maddenin mol sayısını ifade eder. Derişim; çözünen madde miktarıyla doğru, çözelti hacmiyle ters orantılıdır.

Sayfa 172 – Etkinlik: Molar Derişim

Soru 1: Aşağıdaki tabloda verilen madde miktarı, çözelti hacmi ve molar derişim arasındaki ilişkiyi yazınız.

Cevap: Çözünen madde miktarı (mol) arttıkça molar derişim artar, çözelti hacmi arttıkça molar derişim azalır.
Yani derişim, mol sayısı ile doğru, hacim ile ters orantılıdır.

Soru 2: Belirlediğiniz ilişkiyi matematiksel bir eşitlik olarak ifade ediniz.

Cevap: M = n / V

• M: Molar derişim (mol/L)
• n: Çözünen madde miktarı (mol)
• V: Çözelti hacmi (L)

Soru 3-a: 1,25 mol HBr asidi ile hazırlanan çözeltinin hacmi 0,5 L’dir. Molar derişimi kaçtır?

Cevap:
M = n / V
M = 1,25 / 0,5
M = 2,5 M

Soru 3-b: 3 mol Pb(NO₃)₂ saf suda çözülerek 2 L çözelti elde ediliyor. Molar derişimi kaçtır?

Cevap:
M = n / V
M = 3 / 2
M = 1,5 M

Sayfa 173

Soru 4: Molar derişimle ilgili bir genelleme oluşturunuz.

Cevap: Molar derişim, çözünenin mol sayısı arttıkça artar; çözelti hacmi arttıkça azalır.
Bu ilişki M = n / V bağıntısıyla ifade edilir.

Soru 5: Molarite bağıntısını kullanarak yaptığınız hesaplamaları tekrar ediniz ve karşılaştırınız.

Cevap: Yapılan tüm hesaplamalarda M = n / V bağıntısı kullanılmıştır ve sonuçlar aynıdır.
Bu durum, molarite formülünün doğru ve güvenilir olduğunu gösterir.

Soru 6: Verilen iki tuzlu sudan hangisi derişik, hangisi seyreltiktir? 30 g tuz içeren bir örnek eklenirse durum değişir mi?

• I. çözelti (15 g tuz): Seyreltik
• II. çözelti (25 g tuz): Derişik

Çünkü birim hacimde çözünen madde miktarı II. çözeltide daha fazladır.
Eğer 100 g suda 30 g tuz içeren bir çözelti olsaydı, en derişik çözelti o olur, diğerleri ona göre daha seyreltik sayılırdı.
Bu durum, derişik–seyreltik kavramlarının bağıl olduğunu gösterir.

Soru 7: İzotonik–hipertonik çözeltiler ile derişik–seyreltik çözeltiler arasında benzerlik var mıdır?

Cevap: Evet, benzerlik vardır.

• Derişik çözeltiler → hipertonik çözeltilere
• Seyreltik çözeltiler → hipotonik çözeltilere benzer.

Her iki durumda da çözünen madde derişimi belirleyici faktördür.

Sayfa 174

Soru 8: Derişimi fazla olan bir çözeltiden derişimi az olan bir çözelti nasıl hazırlanır?

Cevap:Çözeltiye çözücü (örneğin su) eklenir.
Bu işlemde çözünen maddenin mol sayısı değişmez, sadece hacim artar, dolayısıyla derişim azalır.
Bu tür hesaplamalarda M₁·V₁ = M₂·V₂ bağıntısı kullanılır.

Değerlendirme Cevapları

Soru 1: Molekül kütlesi bilinmeyen bir maddenin molar derişimi hesaplanabilir mi?

Cevap: Hayır, hesaplanamaz.
Çünkü molar derişim için mol sayısı bilinmelidir, mol hesabı için ise molar kütle gereklidir.

Soru 2: Molar derişim günlük hayatta nerelerde kullanılır?

Cevap: Sağlık (serumlar, ilaçlar), temizlik ürünleri, gıda sektörü, kimya sanayi, laboratuvar çalışmaları ve çevre analizlerinde yaygın olarak kullanılır.

Soru 3: Bir çözeltinin derişik veya seyreltik olduğunu belirlemek için hangi değişkenler dikkate alınır?

Cevap: Çözünen madde miktarı ve çözelti hacmi dikkate alınır.
Bu iki değişken birlikte değerlendirilmeden derişiklik yorumu yapılamaz.