10. Sınıf SDR Dikey Kimya Sayfa 86-87 Cevapları

1. 370 gram suda 30 gram şeker çözülerek hazırlanan çözelti kütlece yüzde kaçlıktır?

Cevap: %7,5

2. Yemek tuzu ile hazırlanan kütlece %10’luk 200 gram sulu çözeltiye kaç gram tuz eklenirse çözelti kütlece %25’lik olur?

Cevap: 40 g

Yemek tuzu ile hazırlanan kütlece %10’luk 200 gram sulu çözeltiye 40 gram tuz eklenirse çözelti kütlece %25’lik olur.

 Sorunun cevabını adım adım açıklayalım.

Soruda bize kütlece %10' luk bir çözeltiye belli bir miktar tuz eklenerek çözeltideki tuz oranının %25 olması istenmiştir.
Yapmamız gereken önce çözeltimizdeki tuz ve su miktarını bulmaktır. 200 gramlık çözeltide %10 tuz var ise; 200'ün yüzde 10'u olan 20 gram tuz ve 180 gram su vardır.
20 gram tuza eklenen tuz aynı zamanda çözeltiye de eklenecektir. Denklemimizi yazarken bunu gözden kaçırmamız gerekir.
 sadeleştirme yapıp, içler dışlar çarpımı yaptığımızda;
4x(20+x)=200+x denklemi çözdüğümüzde; 80+4x=200+x
3x=120 ve x=40
Yani sonucumuz 40 gram tuz eklenirse çözelti kütlece %25’lik olur.

3. Kütlece %20’lik 300 gram şekerli su çözeltisine 40 gram şeker, 60 gram su eklendiğinde oluşan yeni çözeltinin kütlece yüzde derişimi kaç olur?

Cevap: %25

Kütlece %20’lik 200 g KBr çözeltisiyle kütlece %12’lik 150 g KBr çözeltisi karıştırılıp oluşan çözeltiye 100 g saf KBr ve 50 g saf su eklendiğinde son çözelti kütlece yüzde 31,6 KBr içerir.

 Sorumuzu adım adım çözelim.

Soru da bizden istenen belli oranları verilen KBr çözeltilerinin karıştırıldıktan sonraki son yüzdesidir.
Bu tarz sorular tamamen dört işlemden ibarettir. Ancak dikkat etmemiz gereken husus; topladığımız değerlerin aynı türden şeyler olmasıdır.
I. çözeltimiz %20'lik 200 gr KBr çözeltisidir. Yani 40 gram KBr, 160 gram su vardır. II. çözeltimiz %12'lik 150 gr K br çözeltisidir. Yani 18 gram KBr, 132 gram su vardır. Son olarak 100 gr KBr ve 50 gram su eklenecektir.
Tüm aynı değerleri toplayalım KBr için 40+18+100 = 158 gr KBr vardır.
Su ise 160+132+50=342 gramdır.
KBr çözeltisi oranı KBr nin tüm maddeler oranıdır. O da 158/500'dir.
5 ile sadeleştirdiğimizde yüzdelik oranını bulmuş oluruz.
Sonuç %31,6'dır.

4. Hacimce %40’lık etil alkollü su çözeltisi hazırlamak için 80 cm3 etil alkol, kaç cm3 suda çözülmelidir?

Cevap: 120 cm³ su

 Hacimce %40’lık etil alkollü su çözeltisi hazırlamak için 80 cm3 etil alkol, 120 cm3 suda çözülmelidir.

Sorunun çözümünü adım adım yapalım.

Soruda bizden isteneni doğru tespit edersek, sorunun yarısını çözmüşüz demektir. O yüzden doğru tespitimizi yapalım. Soruda bizden etil alkol maddesi ile bir çözelti yapmamız ve bu çözelti de etil alkolün yüzde 40 oranda olması istenmektedir.
Yani yapmamız gereken bir su miktarıdır. Buna x diyelim.
Çözeltide etil alkolün oranı 40/100 olacak ve bizim etil alkol değerimiz olan 80/(80+x)' a eşit olacak.
Bu iki değeri birbirine eşitlediğimiz zaman sonucu bulmuş olacağız. İster iki kesire içler dışlar çarpımı yapabilir, isterseniz de oranlara bakarak sonuca ulaşabilirsiniz.
Pay iki katına çıkmış (40'dan 80'e) payda da iki katına çıkarsa iki kesir birbirine eşit olur. Bu yüzden 80+x=200 ve x=120 cm³ olacaktır.

5. Çay şekeri ile hazırlanan kütlece %15’lik 200 gram sulu çözelti ile kütlece % 35’lik 300 gram sulu çözelti karıştırılıyor. Karışımın kütlece yüzde derişimi kaç olur?

Cevap: %27

Çay şekeri ile hazırlanan kütlece %15’lik 200 gram sulu çözelti ile kütlece % 35’lik 300 gram sulu çözelti karıştırıldığında karışımın kütlece yüzde derişimi yüzde 27 olur.

 Sorumuzun çözümünü adım adım yazalım.

Soruda bize iki adet sulu çözelti verilmiş ve bunların karışımı sonucunda karışımın yüzde derişimini istemektedir.
İlk olarak bu iki çözeltideki şeker ve su miktarlarını bulalım. İlk çözelti için 200 gram çözeltide %15 şeker var ise; 30 gram şeker 170 gram su vardır.
İkinci çözelti için ise; 300 gram %35 oranında şeker var ise; 105 gram şeker 195 gram su vardır.
Bu iki çözelti birleştiği zaman 135 gram şeker, 365 gram su olacaktır.
Derişimi ise şeker oranının tüm çözeltiye oranı ile bulunur. 135/500'tür.
5 ile sadeleştirdiğimizde 27/100 yani yüzde 27 olarak cevabı buluruz.

6. Yemek tuzu ile hazırlanan kütlece %20’lik 300 gram sulu çözelti ile kütlece %12’lik 200 gram sulu çözelti karıştırılıyor. Karışıma 16 gram yemek tuzu, 284 gram su eklendiğinde çözeltinin kütlece yüzde derişimi kaç olur?

Cevap: %12,5

 Yemek tuzu ile hazırlanan kütlece %20’lik 300 gram sulu çözelti ile kütlece %12’lik 200 gram sulu çözelti karıştırılıp, karışıma 16 gram yemek tuzu ve 284 gram su eklendiğinde çözeltinin kütlece yüzde derişimi %12,5 olur.

 Cevabımızı adım adım açıklayalım.

Aslında çok karışık bir soru gibi gözükse de bizden istenen iki çözeltideki tuz ve su oranlarını bulup sonrasında eklenen tuz ve su oranını da katarak, yeni tuz oranının tüm çözeltiye oranıdır.
Birinci çözelti için; 300 gram çözeltideki tuz oranı yüzde 20 ise 60 gram tuz ve 240 gram su vardır.
İkinci çözelti için; 200 gram çözeltide tuz oranı yüzde 12 ise 24 gram tuz 176 gram su vardır.
Bunlar karıştırılıp üzerine 16 gram tuz dökülürse toplam tuz gramı 60+24+16=100 gram olur.
Yeni çözelti ise 300+200+284+16=800 gramdır.
Oran ise 100/800 yani 12,5/100 olur.
Sorumuz cevabı dolayısıyla yüzde 12,5 olacaktır.

7. Kütlece %25’lik m, gram ve kütlece %40’lık m2 gram şekerli su çözeltileri karıştırılıyor. Yeni elde edilen çözelti kütlece %30’luk olduğuna göre karıştırılan çözeltilerin kütleleri oranı (m/rn^ kaçtır?

Cevap: 2

Kütlece %25’lik m1 gram ve kütlece %40’lık m2 gram şekerli su çözeltileri karıştırıldığında yeni elde edilen çözelti kütlece %30’luk  olursa karıştırılan çözeltilerin kütleleri oranı 2 olur.

 Çözümü adım adım açıklayalım.

 İlk olarak soruda bizden isteneni anlayalım. İki adet farklı oranlarda şekerli çözeltiler karıştırıldığında yeni oran %30 oluyor. Buna göre kütle oranlarını bulmamız isteniyor.
m1 gramlık 1. çözelti için m1 x olsun, x/4 gram şeker vardır.
m2 gramlık 2. çözelti için m2 y olsun 4y/10 gram şeker vardır.
İki çözelti birleştiğinde şekerlerin toplamı x/4 + 4y/10, tüm çözeltiye oranı yani x+y ye oranı 3/10 olduğuna göre bundan sonrası denklem çözümüne kalıyor.
Denklem sonucunda x=2y çıkmakta ve x/y=2 çıkmaktadır.
Yani m1/m2 = 2 dir.

8. Oda sıcaklığında 4 g iyot (l2) ve bir miktar etil alkol (C2H5OH) ile hazırlanan 160 mL çözeltinin kütle-hacim yüzdesi kaç g/mL’dir?

Cevap: %12,5

Oda sıcaklığında 4 g iyot (I2) ve bir miktar etil alkol (C2H5OH) ile hazırlanan 160 mL çözeltinin kütle-hacim yüzdesi yüzde 2.5' tur.

 Sorunun çözümünü adım adım yapalım.

Soruda bizden isteneni anlamaya çalışalım. Bizden istenen belli bir miktardaki iyot maddesi ile belli miktardaki etil alkol karışımındaki kütle hacim yüzdesidir. Aslında soruda tüm değerler verilmiş ve bizden sadece matematiği istenmektedir.
4 gram iyot 160 mL bir çözeltide yüzde kaç bulunur sorusunun denklemi;
4/160 = x/100 bu şekilde yazılacaktır.
Buradan da içler dışlar çarpımı yaparak x=400/160
Ve sonuç olarak x=2.5 i bulabiliriz.
Bu tarz sorularda sadece oran orantı sormuş olamaz diye düşünmeyin bazı sorular basit olması ile sizi yanıltabilir.