Aktivasyon enerjisi, kimyasal bir tepkimenin gerçekleşebilmesi için aşılması gereken enerji değeri. Terim ilk kez 1889 yılında, Svante Arrhenius tarafından kullanılmıştır. Bir mol substratdaki bütün moleküllerin geçiş haline gelmesini sağlayan enerji miktarına aktivasyon enerjisi denir

Her kimyasal tepkimenin kendine özgü bir aktivasyon enerjisi vardır. Bir tepkimenin aktivasyon enerjisinin yüksek olması, o tepkimenin daha zor başlayacağı anlamına gelir. Oda sıcaklığında kendiliğinden gerçekleşmeyen bir tepkime, tepkimeye girenler ısıtılarak (böylece aktivasyon enerjisine ulaşılarak) gerçekleştirilebilir. Ayrıca bir katalizör yardımıyla bir tepkimenin aktivasyon enerjisi düşürülebilir. Kataliz, aktivasyon enerjisini değiştiren tek yöntemdir.

Aktivasyon enerjisi; kimyasal bir tepkimenin oluşması için tepkimeye girecek olan maddelerin sahip olması gereken minimum enerji miktarına verilen isimdir.

Aktivasyon enerjisi çeşitli etmenler ile daha düşük seviyeye geri gelebilmektedir. Canlılarda kimyasal tepkimelerin hızlanması için enzimler kullanılmaktadır.

Enzimler organik olan katalizörlere verilen isimdir. Enzimler bir kimyasal tepkimenin aktivasyon enerjisini düşürerek o tepkimenin reaksiyon hızını arttırır.

Bu da ürünlerin parçalanmasını hızlandırır. Enzimsiz bir reaksiyon çok uzun bir zaman alırken enzimler sayesinde bu çok kısa bir süreye düşmektedir.

Bununla ilgili verebileceğimiz en çarpıcı örnek ise vücuttaki ürenin parçalanmasıdır. Enzimler olmasaydı bir canlıdaki ürenin parçalanması yaklaşık olarak 300 yıl gibi uzun bir süre alacaktı. Enzimler sayesinde bu süre saatlere kadar düşmektedir.