Radyasyonun kanserle olan ilişkisi

İyonlaştırıcı radyasyonun sebep olabileceği zararlı biyolojik etkiler uzun zamandır bilinmektedir (Radyasyon yanıkları, kanser, kalıtımsal bozukluklar). Radyasyonun yaratacağı zararlı etkiler, radyasyonun özelliklerine ve hedefin radyasyona olan hassasiyetine bağlıdır. Bilindiği üzere; Toz, tuz veya sıvı haldeki radyoaktif maddelerin solunum, sindirim, deri yolu ile vücut içine alınması ve bu maddelerin değişik organ ve dokularda tutulması sonucu iç ışınlamaya maruz kalınmasına yol açar. Toz, tuz veya sıvı haldeki radyoaktif maddelerin deriye, saça, kullanılan eşyalara, kıyafetlere bulaşması veya solunum, sindirim, derideki yaralar vasıtası ile vücut içerisine alınması sonucu kontaminasyon olabilir.

Radyasyona maruz kalan hücrelerde doğrudan ya da dolaylı etkiler sonucunda kanser oluşumu meydana gelebilmektedir. Eksternal(Harici) radyoterapinin amacı, hedef hacim içindeki tümör hücrelerini yok ederken, çevre risk altındaki sağlam dokuları korumaktır. Tümöre maksimum doz uygularken çevre dokulara minimum doz vermektir. Hedef volüme, spesifik radyasyon dozunun dağılımı, radyoterapinin başarısı için çok önemlidir. Radyoterapi ile hastanın tümörlü bölgesine gönderilen radyasyon, öncelikle mitoz halindeki hücrelerin ölmesi ile tümör dışına göçlerini engelleyerek yerel kontrolü sağlar. Burada amaç hipoksik olan tümörlü hücrelerin doğrudan ya da dolaylı yollarla beslenerek çoğalmalarını önlemek ve akabinde tümüyle tümörlü hücre ölümünü hedeflemektir. Radyoterapi sayesinde tümörlü hücreler hasara uğratılır, bu hasarların tamirini önleyerek oksijene olan bağımlılıklarını büyük ölçüde azaltır.