Ümmü Seleme (r.a.) kimdir

Ümmü Seleme (r.a.) asıl ismi olan Hind adından çok, ilk çocuğuna nispetle kendisine verilen “Ümmü Seleme”* künyesiyle tanınır. Mensup olduğu Mahzumoğulları kabilesinin Mekke yönetiminde söz sahibi olmasından hareketle, Ümmü Seleme’nin (r.a.) zengin, soylu ve kültürlü bir ailede yetiştiği söylenebilir.

Mahzumoğulları kabilesinden Abdullah b. Abdilesed ile evlenmiş olan Ümmü Seleme (r.a.), kocasının İslam’ı kabul etmesinden sonra Müslüman oldu. Çok geçmeden Mekkeli müşriklerin Müslümanlar üzerindeki baskısı arttı. Mekke’nin ileri gelenleri fakir ve kölelere işkenceye varan şiddet uygulamaya başladılar. Diğer taraftan güçlü kabileler ise kendi içlerindeki Müslümanları sıkı takibe almıştı. Mahzumoğullarının baskısından bunalan Ümmü Seleme (r.a.) ve kocası bu yüzden Habeşistan’a hicret etmek zorunda kaldılar.

Habeşistan muhacirleri, Mekkelilerin İslamiyeti benimsediğine dair yayılan asılsız bir habere güvenerek geri döndüler. Fakat Mekke’de bir şeyin değişmediğini, bu şehirde Müslümanlar için hâlâ rahat nefes almanın mümkün olmadığını anladılar. Bu sebeple Akabe biatlarından yaklaşık bir yıl önce, Ümmü Seleme (r.a.) ve eşi Ebu Seleme (r.a.), Hz. Peygamber’in izniyle Medine’ye gitmek üzere yola çıktılar. Ancak Mahzumoğulları, bu ailenin bir kez daha hicret etmesine izin vermedi. Ümmü Seleme (r.a.) ve oğlunu tutsak ederek Ebu Seleme’yi Medine’ye tek başına hicret etmeye mecbur bıraktılar. Ümmü Seleme (r.a.) yaklaşık bir yıl süren zorunlu ayrılığı boyunca imanından dönmedi. Sonunda kabilesi, onun direnişine boyun eğerek oğluyla Medine’ye gitmesine izin verdi. Medine’de çocuklarını yetiştirmekle meşgul olan Ümmü Seleme (r.a.) hâlinden memnundu. Fakat eşi Uhud Savaşı sonrasında vefat edince, Ümmü Seleme (r.a.) dört çocuğu ile dul kaldı. Sonraki günlerde Hz. Peygamber Ümmü Seleme’ye (r.a.) onunla evlenmek istediğini iletti. Yaşlılığını, kıskançlığını ve çocuklarının çokluğunu bahane eden Ümmü Seleme’nin (r.a.) endişeleri Hz. Peygamber tarafından giderildi. Allah Resulü (s.a.v.) ile evlenen Ümmü Seleme (r.a.) Peygamberimizin (s.a.v.) vefatına kadar yedi yıl boyunca onun eşi olarak yaşadı. Ümmü Seleme (r.a.) 681 yılında, 84 yaşında Medine’de vefat etti.

Ümmü Seleme (r.a.) yaşadığı toplumun kadınlarından çok farklı bir kişiliğe sahipti. Mensubu olduğu Mahzumoğulları, İslam’a düşmanlıkta ileri gitmiş bir kabileydi.

Buna rağmen Müslüman olmayı seçmesi onun mücadeleci kişiliğinin bir yansımasıdır. Medine’ye hicretine izin verilmediğinde kabilesine karşı çıkarak durumuna rıza göstermeyişi cesur tabiatının bir gereğidir. Ümmü Seleme’nin (r.a.) ilk Müslümanlardan olması, Hz. Peygamber ile evliliği, zekâsı ve öğrenme arzusu onu dinî konularda bilgi sahibi yapmıştı. Çünkü o, hem Kur’an hem de hadisler hakkında anlamadığı hususları doğrudan Hz. Peygamber’e sorup bilgi alırdı. İslam’ı en iyi bilen kadınlardan olan Ümmü Seleme’nin (r.a.) Kur’an muhtevası hakkında Hz. Peygamber’e sorduğu bu sorular, onun zekâsını ve ilme olan merakını ortaya koyar. Okuma yazma bilen erkek sayısının bile çok az olduğu bir dönemde Ümmü Seleme’nin (r.a.) okuma yazma bilmesi onun bir diğer özelliğiydi. Hz. Peygamber’den üç yüz yetmiş sekiz hadis rivayet eden Ümmü Seleme (r.a.), en çok hadis rivayet edenler arasında yer alır. Ümmü Seleme (r.a.), ilme olan merakı sebebiyle başta kendi kızı olmak üzere birçok öğrenci yetiştirmiştir.

Ümmü Seleme (r.a.), çok cömertti ve başkalarını da cömertliğe teşvik ederdi. Bir keresinde Abdurrahman b. Avf, elinde bulunan malı ne yapması gerektiği hususunda kendisine akıl vermesini istediğinde ona “Elindekini hayır yolunda harca.” diye tavsiyede bulunmuştu. Ümmü Seleme validemizin Hudeybiye’de Hz. Peygamber’e sunduğu çözüm yolu, onun problemlere kolaylıkla çareler bulan bir hanım olduğunu gösterir. O, yaşadığı dönemdeki şartların zorluğuna rağmen Habeşistan’a ve Medine’ye hicret etmiş cesur bir hanımdır. Hz. Peygamber’e sorduğu sorular neticesinde nazil olan ayetler de58 Ümmü Seleme’nin (r.a.) farklı kişiliği kendini gösterir. Hz. Peygamber’in vefatından sonra, peygamber hanımı olmanın onurunu korumuş, konumuna zarar verecek hiçbir davranış içine girmemiştir. Kısacası Ümmü Seleme (r.a.), güçlü kişiliği ile nevi şahsına münhasır bir kadındır.